Φωτεινή Πετράκη – Η τέχνη είναι επένδυση στην ίδια τη ζωή. Ένα έργο τέχνης δεν έχει τιμή αλλά αξία
Η ιδέα που έχουμε οι περισσότεροι για τις γκαλερί είναι ότι είναι χώροι πιο ιδιαίτεροι, για συγκεκριμένο κοινό, με βαριά αντικείμενα τέχνης. Δε, ότι οι ιδιόκτητες είναι άνθρωποι ξεπερασμένης νιότης, με λίγο πιο μίζερα μυαλά και απόψεις.. Γνωρίζοντας την Φωτεινή Πετράκη κατάλαβα ότι τίποτα από αυτά δεν ισχύει, αντιθέτως!
Οι γκαλερί είναι μικρά μουσεία της πόλης, που η ιδιαιτεροτητά τους είναι να ανανεώνονται συνέχεια, τα έργα τέχνης που έχουν μέσα δεν είναι πάντα βαριάς αισθητικής και σίγουρα, οι ιδιοκτήτες δεν είναι ξεπερασμένοι.
Πως ξεκίνησε η σχέση σου με την Τέχνη και με την γκαλερί;
Με μια επιτυχημένη πορεία σαράντα ετών του πατέρα μου στο χώρο, ως έμπορος έργων τέχνης και ιδιοκτήτη γκαλερί, πώς θα μπορούσα κ εγώ να μην ακολουθήσω αυτόν τον κλάδο; Από μικρή θυμάμαι με έπαιρνε μαζί του στα ατελιέ των καλλιτεχνών και ενώ διάλεγε έργα τους ,εμένα μου έδιναν χαρτί και χρώματα και ζωγράφιζα. Μου άρεσε όλος εκείνος ο κόσμος γεμάτος ζωντάνια και χρώματα. Η τέχνη είναι η ζωή μου. Έχω γνωρίσει σημαντικούς καλλιτέχνες και ανθρώπους και είναι τιμή μου. Η γκαλερί στο Κολωνάκι μετράει τώρα δύο χρόνια και είναι ο τρόπος ζωής μου, το πάθος μου.
Υπήρξαν δυσκολίες στην αρχή; Ανταγωνισμός;
«Κάθε αρχή και δύσκολη» λένε. Φυσικά και υπήρξαν δυσκολίες στην αρχή σαν νέα γκαλερί αλλά αυτή τη δουλειά την αγαπώ και την κάνω οκτώ χρόνια, οπότε σε καμία περίπτωση δεν το βάζω κάτω. Όσον αφορά τον ανταγωνισμό σε ποια δουλειά δεν υπάρχει; Είναι θεμιτός και με κάνει κάθε μέρα να προσπαθώ όλο και περισσότερο να γίνομαι καλύτερη. Την αγαπώ την τέχνη, είναι η καθημερινότητά μου, η ζωή μου. Τώρα όταν κάποιος μπαίνει στη γκαλερί, στην αρχή δεν μπορεί να φανταστεί πως παρόλο το νεαρό της ηλικίας μου, είμαι γνώστης του χώρου, αλλά αυτό με τη συζήτηση κερδίζεται.
Τι είναι μια γκαλερί; Τι μπορεί να δει κανείς μέσα;
Γκαλερί είναι ένας χώρος που προσφέρει μια μοναδική εικαστική εμπειρία, ικανή να ταξιδέψει το φιλότεχνο κοινό σε πολλά διαφορετικά είδη τέχνης. Κάποιος μπορεί δει πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά, αντικείμενα τέχνης, κατασκευές, μεταξοτυπίες, φωτογραφίες.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μια γκαλερί, είναι ένα μουσείο που ανανεώνεται;
Φυσικά και θεωρώ ότι είναι ένα μικρό μουσείο που ανανεώνεται. Εγώ ειδικά έχω πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες και γλύπτες, όπου μπορεί το κοινό να θαυμάσει και να συνομιλήσει μαζί μου για μια μικρή ξενάγηση, πράγμα που με χαροποιεί πολύ.
Αν η αγορά ενός έργου τέχνης είναι επένδυση, πόσο εύκολο είναι να εμπιστευτούμε μια τέτοια αγορά, από μια γκαλερί;
Υπάρχει μια μερίδα ατόμων που αντιμετωπίζει την τέχνη ως οικονομική επένδυση. Πολλοί συλλέκτες επιδίδονται σε επιλεκτικές αγορές, βασιζόμενοι σε αυστηρά κριτήρια και μακροχρόνιο επενδυτικό προσανατολισμό. Και εδώ έρχεται η γκαλερί να βοηθήσει στη σωστή επιλογή ενός έργου τέχνης. Πρέπει να εμπιστεύεται ο πελάτης την γκαλερί, καθώς όταν πραγματοποιείται μια αγορά, η γκαλερί πιστοποιεί εγγράφως τη γνησιότητα του έργου.
Τρανός Νίκος
Ποιους καλλιτέχνες αγαπάς να “έχεις” στη γκαλερί σου;
Οι καλλιτέχνες που αγαπώ και έχω στην γκαλερί μου είναι οι παρακάτω: Τριαντάφυλλος Πατρασκίδης, Νίκος Κεσσανλής, Ψυχοπαίδης Γιάννης, Νίκος Κασκούρας, Γιώργος Γυπαράκης, Παναγιώτης Τέτσης, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος.
Πες μου 3 Έλληνες καλλιτέχνες που πιστεύεις οτι απαραίτητα πρέπει να γνωρίζουμε!
Θα σου πω τέσσερις Έλληνες καλλιτέχνες που θεωρώ ότι πρέπει απαραίτητα να γνωρίζει κανείς ,είναι ο πρωτοπόρος Νίκος Κεσσανλής, ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος, ο μεγάλος γλύπτης Γιώργος Λάππας και ο Γιάννης Μόραλης.
Ουμβέρτος Αργυρός
Θα μπορούσε ένας νέος καλλιτέχνης να ζήσει μέσα από την τέχνη του;
Για κάθε καλλιτέχνη, η τέχνη είναι τρόπος ζωής, καταφύγιο από την καθημερινότητα, έκφραση των συναισθημάτων του. Οι καλλιτέχνες ζουν, θρηνούν και δημιουργούν μέσα σε κοινωνικές κατασκευές. Πρέπει λοιπόν να αγαπάς πολύ αυτό το αντικείμενο, να πιστεύεις στο ταλέντο σου, να σπουδάσεις, να αναπτύξεις έναν κοινωνικό περίγυρο για να προχωρήσεις και να αναδείξεις τη δουλεία σου, στο αγοραστικό κοινό, προβάλλοντας τα μέσω μιας γκαλερί. Τα πράγματα είναι δύσκολα εν καιρώ κρίσης, αλλά αν το θέλει κανείς όλα ξεπερνιούνται. Γι’ αυτό από τη μεριά μας πρέπει να στηρίξουμε τη προσπάθεια των νέων καλλιτεχνών, αγοράζοντας και προωθώντας τους.
Πόσο επηρέασε η κρίση το κομμάτι της τέχνης στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα της κρίσης φαίνεται πως έχει τη δική της σκοτεινή όψη προς ανάδειξη. Η κοινωνία βασανίζεται από το άγχος του βιοπορισμού. Οι καλλιτέχνες ζουν σε ένα κλίμα φόβου ή ανασφάλειας οικονομικής και όχι μόνο. Άρα δεν υπάρχει κάτι οξύμωρο όσον αφορά τον συσχετισμό της τέχνης με την κρίση. Έτσι οι δημιουργοί στοχεύουν στην αποτίναξη της μιζέριας, βάζουν χρώμα στον καμβά τους και φαντασία. Η κρίση μπορεί να λειτουργήσει λυτρωτικά για να δημιουργήσει προϋποθέσεις στο άνοιγμα της σκέψης και της δημιουργικής πράξης. Αν κάτι προσέφερε η κρίση στη τέχνη, αυτό είναι ότι συνέβαλλε στο να απαγκιστρωθεί από τις εμβόλιμες αξίες στην οποία την είχαν υποτάξει. Είχε γίνει για κάποιους σύμβολο υπέρμετρης πολυτέλειας. Η τέχνη δεν θα έπρεπε να ακολουθεί τις επιταγές του μάρκετινγκ. Σ ‘ αυτό το κομμάτι συνέβαλλε η κρίση, στο ξεκαθάρισμα αξιών. Οι τιμές των έργων κινούνται πτωτικά, κάτι που ευνοεί τους οικονομικά εύρωστους να αγοράσουν. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι μεσαίοι συλλέκτες εξαφανίστηκαν.
Η κρίση ακρωτηρίασε τη δημιουργική προσπάθεια κάποιων νέων καλλιτεχνών, καθώς έπρεπε να βρουν εναλλακτικούς διόδους απασχόλησης. Θεωρώ ότι η τέχνη μπορεί να ανθήσει σε τέτοιους δύσκολους καιρούς.
Υπάρχει μια εντύπωση ότι η τέχνη πρέπει απαραίτητα να είναι και ακριβή! Σε βρίσκει σύμφωνη αυτό;
Η τέχνη μπορεί να είναι πολύτιμη χωρίς να είναι ακριβή. Όταν κάποιος επενδύει στη τέχνη, δεν σώζει μόνο τα χρήματά του, αλλά και την ψυχή του. Αρκεί να διαθέτει την ευαισθησία για να το πράξει. Η τέχνη είναι επένδυση στην ίδια τη ζωή. Φυσικά μιλάω για τους εραστές της τέχνης και όχι για τους καιροσκόπους. Ένα έργο τέχνης δεν έχει τιμή αλλά αξία..
Πως ορίζεται η τιμή σ ένα έργο τέχνης;
Βασικοί συντελεστές για να οριστεί η τιμή ενός έργου τέχνης, είναι ο τρόπος εκτέλεσης του έργου και το μέγεθος ενός πίνακα. Επίσης μεγάλο ρόλο παίζει η ιστορία ή η προέλευση ενός πίνακα και η φήμη του δημιουργού του.
Πόσο απαραίτητες είναι οι γκαλερί στο ξεκίνημα ενός καλλιτέχνη; Πρέπει να ρθει σε επαφή;
Οι γκαλερί στο ξεκίνημα ενός καλλιτέχνη θεωρώ ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο. Είναι ο θεσμός για τη διάδοση και την ανάδειξη του έργου τους κάθε ζωγράφου στο ευρύτερο κοινό. Ένα ουσιαστικό κριτήριο που επιλέγω τους καλλιτέχνες για τη γκαλερί, είναι η δυνατότητα συνεργασίας σε βάθος χρόνου. Να στηρίζεται-διαμορφώνεται σε μια σχέση αλληλοσεβασμού, φιλίας και εμπιστοσύνης. Ένας καλλιτέχνης πρέπει να έχει διορατικότητα, προσωπικότητα και εξέλιξη. Επιλέγω καλλιτέχνες της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Πολλές φορές για τους νέους καλλιτέχνες συμβουλεύομαι τους καθηγητές τους , οι οποίοι γνωρίζουν το ήθος και την καλλιτεχνική αξία ενός ανερχόμενου ζωγράφου. Οι καλλιτέχνες έρχονται στο χώρο μου και μου δείχνουν δουλειά τους ή τους αναζητώ και εγώ.
Όλοι έχουμε δει κάποιες φορές, ένα έργο και δεν καταλαβαίνουμε τι θέλει να πει ο ποιητής; Έχει να κάνει με κάποιες γνώσεις που πρέπει να έχει κάποιος; η “βλέπουμε” ένα έργο τέχνης, μόνο με το συναίσθημα;
Ένα έργο τέχνης εκφράζει κάτι που δεν μπορεί για κάποιους να εκφραστεί με λόγια. Παράγει συναισθήματα ανάλογα με την αισθητική, την ψυχολογία και την διάθεση του αποδέκτη. Η τέχνη είναι αυτάρκης. Έχει τη δική της γλώσσα και τα δικά της μέσα με τα οποία, ο καλλιτέχνης προσπαθεί να εκφραστεί, βάζοντας όλη την ψυχή του στο έργο του. Σαφώς, όμως χρειάζονται και κάποιες γνώσεις για την καλύτερη κατανόηση, ερμηνεία ενός έργου που υπόκειται σε παραμέτρους όπως, καλλιτέχνης, έργο, εποχή, υλικό με το οποίο δημιουργήθηκε το έργο, το μέγεθος την ιστορική στιγμή, το περιβάλλον, τις οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, το καλλιτεχνικό στυλ, πληροφορίες για τη ζωή του καλλιτέχνη, χρήση ψυχρών-σκούρων ή θερμών-φωτεινών χρωμάτων. Όλα τα παραπάνω βοηθούν στην παραπάνω κατανόηση ενός έργου τέχνης.
…και τελικά, η τέχνη είναι αντικειμενική ή υποκειμενική;
Άποψη μου είναι, ότι δεν υπάρχει υποκειμενικότητα στην τέχνη. Η τέχνη είναι αμείλικτη. Δεν υπάρχει υποκειμενικότητα στην ποιότητα και την αισθητική. Τα πάντα είναι θέμα συνειρμών. Για παράδειγμα αν ακούσουμε ένα πένθιμο εμβατήριο, θα πρέπει να προκαλέσει σε όλους θλιβερές σκέψεις και ότι κάθε χορευτική μουσική, χαρούμενες σκέψεις. Η διαφορά ανάμεσα στην αντικειμενική και υποκειμενική τέχνη είναι ότι στην αντικειμενική τέχνη ο καλλιτέχνης δημιουργεί, κάνει αυτό που έχει σκοπό να κάνει και η επίδραση του έργου του είναι καθορισμένη σε εμάς. Φυσικά ανάλογα με τις γνώσεις του ο καθένας, θα δεχθεί τα ίδια συναισθήματα με εκείνα που ήθελε να του μεταβιβάσει ο καλλιτέχνης. Στην υποκειμενική τέχνη, είναι όλα συμπτωματικά. Εδώ το έργο δημιουργείται, δηλαδή κατέχεται από ιδέες, συναισθηματικές διαθέσεις και σκέψεις που ο ίδιος δεν μπορεί να ελέγξει. Δεν υπάρχει τίποτα καθορισμένο. Ένα αντικειμενικό έργο θα έπρεπε να ήταν ένα βιβλίο.
info: Gallery Petraki
το έργο στην φώτο εξώφυλλου είναι του Παύλου Διονυσόπουλου.