Κάρολος Πορφύρης – O χώρος της τέχνης με κάνει να μπορώ να εκφραστώ και να εξελιχθώ σαν άνθρωπος
Ο Κάρολος Πορφύρης μας δείχνει πως ο χώρος του θεάτρου είναι μαγικός. Και κάποιες φορές γίνεται ακόμα πιο μαγικός όταν η εικόνα μιας βίντεο προβολής ενσωματώνεται στη σκηνογραφία και τη σκηνοθεσία και σε μεταφέρει σε ένα άλλο κόσμο! Πιο άμεσο, πιο εντυπωσιακό και πιο φαντασμαγορικό!
Ο νέος ανερχόμενος δημιουργός projectionmapping για θεατρικές παραστάσεις μας μιλάει για την τέχνη του που έχει μπει δυναμικά στο χώρο του θεάτρου και του θεάματος.
Κάρολε πώς βρέθηκες στο χώρο του θεάτρου;
Τα πράγματα είναι σαν να λειτούργησαν από μόνα τους με ένα μοναδικό τρόπο. Από όταν ήμουν μικρός μου άρεσε η ζωγραφική και το θέατρο, υπήρχε ένα θέατρο απέναντι από το σπίτι που μεγάλωσα και με θυμάμαι να παίζω με τις ώρες στα παρασκήνια. Σπούδασα γραφιστική που ήταν η άλλη μεγάλη μου αγάπη και δούλευα σε διάφορους τομείς της διαφήμισης για αρκετά χρόνια όταν κατάλαβα ότι θέλω να κάνω κάτι πιο ουσιαστικό και να μπορώ να εκφραστώ καλύτερα μέσα απο αυτό.
Ήμουν έτοιμος να κάνω κάποιες σπουδές στη σκηνοθεσία και πριν προλάβω καν να ξεκινήσω έπεσα στα βαθιά και άρχισα να δουλεύω ως εικαστικός επιμελητής και έπειτα ως βοηθός σκηνοθέτη του Θέμη Μουμουλίδη σε μεγάλες παραστάσεις. Την γραφιστική δεν την άφησα ποτέ και με τους τότε συνεργάτες μου ιδρύσαμε ένα δημιουργικό γραφείο το οποίο θα μπορούσε να αναλαμβάνει σχεδόν τα πάντα.
Τότε είναι που κατάλαβα ότι ο πιο ενδιαφέρον και δημιουργικός τρόπος να συνδυάσω και τα δύο είναι να αρχίσω να σχεδιάζω βίντεο προβολές για θεατρικές παραστάσεις και έτσι κ έγινε. Λίγα χρόνια αργότερα αφοσιώθηκα σε αυτό και είμαι πραγματικά πολύ χαρούμενος για το πως εξελίχθηκαν τα πράγματα.
Ποιες ήταν οι πρώτες παραστάσεις όπου επιμελήθηκες τις προβολές βίντεο;
Η πρώτη παράσταση ήταν «ΤΑ ΑΠΑΝΤΑ» της Ελένης Γκασούκα, μια μουσική παράσταση με πάρα πολύ χιούμορ και πολύ ενδιαφέρον και για τη δική μου δουλειά, λόγω του ότι είχαμε κάνει πολλά κ διαφορετικά πράγματα με τις προβολές σε μια απλή μικρή μουσική σκηνή. Σχεδόν ταυτόχρονα με πρότειναν στην Θέμιδα Μαρσέλλου η οποία τότε θα έκανε το γνωστό μιούζικαλ «FAME».
Όταν ανέβηκα πρώτη φορά στη σκηνή του Ελληνικού Κόσμου και είδα τα δεκαέξι μέτρα οθόνη γούρλωσαν τα μάτια μου από ενθουσιασμό αλλά και φόβο. Με τη Θέμιδα από την πρώτη στιγμή που απλά κοιταχτήκαμε καταλάβαμε ότι έχουμε ταιριάξει! Καθόμασταν με τις ώρες τότε μετά την πρόβα και σκεφτόμασταν τι μπορούμε να κάνουμε σε κάθε σκηνή και ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο!
Το άγχος μου παράλληλα ήταν τεράστιο γιατί δεν είχα αναλάβει ξανά τις προβολές μιας τόσο μεγάλης παραγωγής. Τα βίντεο ήταν πάρα πολλά και σε κάθε σκηνή κάναμε και κάτι διαφορετικό. Θυμάμαι να συζητάμε μια ιδέα και να λέω στη Θέμιδα, αυτό δεν ξέρω πως θα το κάνω αλλά θα το βρω, και μετά να κάθομαι μερόνυχτα στο γραφείο προσπαθώντας να προλάβω! Και πρόλαβα ευτυχώς, και ευχαριστώ μέχρι σήμερα τη Θέμιδα για το ότι πίστεψε σε εμένα.
Πόσο δημιουργική ή δύσκολη είναι η δουλειά σου;
Πιστεύω πως ότι έχει να κάνει με κάποιο είδος τέχνης είναι πολύ δημιουργικό αλλά και πολύ δύσκολο ταυτόχρονα. Συνεχώς μαθαίνεις και εξελίσσεσαι τόσο τεχνικά, καθώς η τεχνολογία είναι κάτι που αλλάζει πολύ γρήγορα, όσο και αισθητικά – καλλιτεχνικά. Οι βίντεο προβολές (projectionmapping) για το θέατρο έχουν κάποιες απαιτήσεις πολύ διαφορετικές από άλλες μορφές σχεδιασμού βίντεο.
Πρέπει να λαμβάνεις υπόψιν το τι συμβαίνει πάνω στη σκηνή και να μπορείς να το ενισχύσεις ακόμα περισσότερο, χωρίς βέβαια να αποσυντονίσει τον θεατή. Παίζουν ρόλο οι σωστές αναλογίες, η διάρκεια, η χρωματική παλέτα, η σύνθεση, η αλληλεπίδραση με τους ηθοποιούς και τόσα άλλα, ώστε να μπορέσουν όλα μαζί να δέσουν σε μια παράσταση και να δημιουργήσουν ένα μαγικό αποτέλεσμα. Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι χρειάζεται ένας μεγάλος συνδυασμός πραγμάτων. Αυτό είναι και που αγαπώ σε αυτή τη δουλειά, το ότι μπορώ να βάζω λίγη παραπάνω «μαγεία» στο θέατρο που από μόνο του ήδη έχει αρκετή.
Πώς είναι η συνεργασία σου με τους σκηνοθέτες μιας παράστασης και ποιο είναι το μυστικό ενός καλού αποτελέσματος στη σκηνή αναφορικά με τη δική σου εργασία;
Κάθε φορά που συνεργάζομαι με κάποιο σκηνοθέτη πρώτα από όλα προσπαθώ να καταλάβω ποιο είναι το όραμά του για την συγκεκριμένη παράσταση και ποια είναι η αισθητική γλώσσα που χρησιμοποιεί σε γενικές γραμμές. Είναι μια πολύ άμεση συνεργασία γιατί τα βίντεο είναι ακόμη ένας παράγοντας πάνω στη σκηνή που έχει κάτι να πει παράλληλα με την εξέλιξη του έργου. Λόγω του ότι οι βίντεο προβολές είναι κάτι σχετικά καινούριο στο ελληνικό θέατρο, προσπαθώ να εξηγήσω τις δυνατότητες που υπάρχουν και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε σε κάθε περίπτωση, επηρεάζοντας ίσως βέβαια και την σκηνοθεσία πολλές φορές.
Έχω τη χαρά οι σκηνοθέτες που έχω συνεργαστεί να με εμπιστεύονται και να δοκιμάζουμε πράγματα που ίσως δεν είχαν σκεφτεί μέχρι τότε. Αυτό είναι και το ωραίο σε μία συνεργασία, ο ένας να επηρεάζεται από τον άλλο και να προχωράνε δημιουργικά.
Νομίζω το μυστικό έχει να κάνει με την φαντασία και την οπτική των πραγμάτων. Προσπαθώ να είμαι και λίγο σκηνογράφος και λίγο φωτιστής και λίγο σκηνοθέτης στη δουλεία μου και πάνω από όλα προσπαθώ να είμαι θεατής ώστε να καταλάβω τις αντιδράσεις και τα συναισθήματα που δημιουργούνται στο κοινό όταν βλέπει μια παράσταση.
Τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα βοηθούν να αυξηθεί ή να μειωθεί η μαγεία στο θέατρο και στα θεάματα;
Σίγουρα βοηθούν και μάλιστα αρκετά. Σήμερα έχουμε δυνατότητες που ούτε φανταζόμασταν στο παρελθόν. Είναι βέβαια απλά ακόμα ένα εργαλείο στα χέρια μας. Σκοπός είναι να καταφέρνεις να το χρησιμοποιείς σωστά και όχι χωρίς λόγο και για εντυπωσιασμό. Πάντα χρειάζεται σκέψη και να υπάρχει δραματουργικά λόγος όταν συμβαίνει κάτι πάνω στη σκηνή.
Η τεχνολογία εξελίσσεται σαν τρελή και μακάρι να είχαμε στα χέρια μας τα μέσα που υπάρχουν στο εξωτερικό. Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε μείνει λίγο πίσω σε αυτόν τον τομέα και εκεί έρχεται βέβαια και η πρόκληση του να καταφέρεις να δημιουργήσεις αυτή τη «μαγεία» με τα μέσα που διαθέτεις. Έχει χρειαστεί πολλές φορές μέχρι σήμερα να χρησιμοποιήσουμε την εφευρετικότητά μας για αυτό το λόγο.
Θα ήθελες να δουλέψεις και στο εξωτερικό και αν ναι πού;
Νομίζω θα ήθελα να δουλέψω όπου υπάρχει καλό θέατρο. Εννοείται πως οι παραγωγές που γίνονται στο Broadway και στο Λονδίνο είναι το όνειρο οποιουδήποτε κάνει αυτή τη δουλειά. Επίσης αγαπώ πολύ το Βερολίνο σαν πόλη και το ότι υπάρχει πληθώρα καλλιτεχνών σε όλα τα είδη τέχνης με εντελώς διαφορετικές επιρροές και εθνικότητες, οι οποίοι αναζητούν την συνεργασία και τη δημιουργία νέων δρόμων στην τέχνη.
Βέβαια αγαπώ την Αθήνα και τον τρόπο ζωής της και δεν ξέρω αν εύκολα θα μπορούσα να φανταστώ να ζω κάπου αλλού, είμαι με ένα περίεργο τρόπο συνδεδεμένος με αυτή την πόλη.
Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σου στόχοι και πόσο μπορεί να εξελιχθεί τεχνικά η δουλειά σου;
Ο βασικός στόχος είναι να μπορώ να δημιουργώ και να συνεργάζομαι με δημιουργικούς ανθρώπους. Θέλω να κάνω θέατρο γιατί είναι ένας τρόπος που με εκφράζει αλλά και με συγκινεί πολύ. Τεχνικά νομίζω είναι μια δουλειά που συνεχώς εξελίσσεται και συνεχώς πρέπει να μαθαίνεις καινούρια πράγματα, το οποίο έχει πολύ ενδιαφέρον. Από εκεί και πέρα σιγά σιγά σκέφτομαι και προσπαθώ να εξελιχθώ σε διάφορους τομείς. Με ενδιαφέρει πολύ ο χώρος του θεάτρου γενικότερα και ίσως κάποια βήματα προς τη σκηνοθεσία και σίγουρα το κομμάτι videoart και σύγχρονη τέχνη.
Σε έχει κερδίσει για πάντα ο χώρος της τέχνης;
Νομίζω πως ναι. Δεν μπορώ να φανταστώ να κάνω κάτι άλλο, είναι αυτό που με γοήτευε απο όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Είναι ο χώρος που με κάνει να μπορώ να εκφραστώ αλλά και να εξελιχθώ σαν άνθρωπος και νοιώθω πραγματικά τυχερός που έχω καταφέρει αυτή να είναι και η δουλειά μου.
Ετοιμάζεις κάτι τώρα εκτός θεάτρου;
Εδώ και καιρό ασχολούμαι και ετοιμάζω ένα projectvideoart. Είναι videomapping πάνω στο γυμνό ανθρώπινο σώμα και το πως αυτό μεταμορφώνεται ανάλογα με την προβολή. Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον να σκεφτούμε τι βλέπουμε πραγματικά και τι νομίζουμε οτι βλέπουμε κάτω απο κάποιες συνθήκες. Το θέμα όλου του project είναι ο ρατσισμός και τα διαφορετικά είδη του μέσα στην κοινωνία. Σκοπός είναι να καταλήξει σε μια έκθεση videoart η οποία θα είναι πολύγλωσση γιατί θα ήθελα να τη στείλω και στο εξωτερικό.
Ο Κάρολος Πορφύρης γεννήθηκε στα Ιωάννινα και σπούδασε στην Αθήνα στο τμήμα Γραφιστικής της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών.
Έχει επιμεληθεί για την τηλεόραση το σχεδιασμό video για εκπομπές όπως το «Κάψε το σενάριο» του MEGA, το «Μπράβο Ρούλα» του Ε κα. Ενώ έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία αρκετών trailer καθώς και musicvideo όπως «Πάμε και μη ρωτάς» της Ήβη Αδάμου , «Don’tstopthemusic» της IdraKayne κα.
Μέχρι σήμερα ο Κάρολος Πορφύρης έχει εργασθεί σε πολλές θεατρικές παραστάσεις κάνοντας αισθητή την παρουσία της δουλειάς του σε αρκετά μιούζικαλ (Annie, Cabaret, Μελωδία της Ευτυχίας, Οικογένεια Άνταμς, MammaMia, JesusChristSuperstar κα.) και έχει συνεργαστεί με πολλούς σκηνοθέτες ανάμεσα στους οποίους είναι οι Θ. Μαρσέλου, Γ. Κακλέας, Π. Ζούλιας, Θ. Παπαθανασίου – Μ. Ρέππας, Κ. Ρήγος, Π. Βούλγαρης, Ν. Καραγέωργος, Ν. Μουτσινάς, Ε. Γκασούκα, Π. Φιλιπίδης κα.
Η φώτο προφίλ είναι του Γιώργο Γιαννίμπα