“Ο Επιθεωρητής” του Νικολάι Γκόγκολ, απόδοση κειμένου-σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας, πρωταγωνιστούν: Θοδωρής Σκυφτούλης, Στέλιος Μάινας, Άνδρη Θεοδότου, Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Στράτος Λύκος, Δημήτρης Διακοσάββας, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Φραγκίσκη Μουστάκη, Γιάννης Λατουσάκης, Άρης Κακλέας, Αργύρης Λάμπρου, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Μάιρα Γραβάνη, Φαίη Φραγκιαδάκη.
Στη Ρωσία του σήμερα, σε μια ξεχασμένη από τον Θεό και από τον Πρόεδρο πόλη της Σιβηρίας, ο Έπαρχος και μαζί του ολόκληρο το κυβερνητικό επιτελείο έχουν στήσει ένα ατελείωτο πάρτυ διαφθοράς. Μίζες, αναθέσεις-φαντάσματα, έργα που γίνονται μόνο στα χαρτιά, εκβιασμοί και ρουφιανιλίκι βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη και τα ρούβλια ρέουν στις τσέπες τους σαν το ποτάμι. Φαίνεται, όμως, πως όλα τα καλά (λέμε τώρα) έχουν κι ένα τέλος.
Έπαρχος και οι πέριξ αυτού παθαίνουν της ψυχής τους τον τάραχο όταν πληροφορούνται ότι καταφθάνει από τη Μόσχα Επιθεωρητής Εγκλημάτων Οικονομικής Διαφθοράς, και μάλιστα ινκόγκνιτο. Εν ριπή οφθαλμού, έγγραφα, πειστήρια και οτιδήποτε άλλο εξαφανίζονται μήπως και σωθούν τα άσωστα, όμως η άγνοια της ταυτότητας του επισκέπτη δημιουργεί επιπλέον πανικό. Και κάπου εκεί, ένας απατεωνίσκος τυχοδιώκτης, παρέα με τον κολλητό του, καταφθάνει στην πόλη και με την εκκεντρική συμπεριφορά του οδηγεί τους πάντες στο συμπέρασμα πως αυτός είναι ο επιθεωρητής.
Μετά την τεράστια -επί τρεις σαιζόν- επιτυχία της παράστασης “Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού” στη σκηνή του “Γκλόρια, ο Γιάννης Κακλέας επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος με μια εκδοχή του “Επιθεωρητή” που μοιάζει να εντάσσεται στην ίδια θεματική ενότητα του πολιτικού θεάτρου με τον “Αναρχικό”. Με το κείμενο να αποτελεί προσωπική ευθύνη του σκηνοθέτη και με τη δράση να μεταφέρεται στη σημερινή, ολιγαρχική Ρωσία, η απολαυστική κωμωδία του Νικολάι Γκόγκολ αποκτά άμεσα μια επιπλέον πολιτική χροιά και έναν σκωπτικό χαρακτήρα που στηλιτεύει τα καθ’ ημάς μέσω Σιβηρίας.
Η διαπλοκή είναι οικουμενική άλλωστε και προϋπήρχε της παγκοσμιοποίησης, καθώς βάδιζε χέρι-χέρι με τη δίψα για την εξουσία. Επί αυτής της τραγικής πραγματικότητας, ο “Επιθεωρητής” του Γιάννη Κακλέα φοράει το γκροτέσκο του πρόσωπο και κόντρα στην “οδηγία” του συγγραφέα που τον θέλει γοητευτικό νεαρό, τον σκιαγραφεί ως χαμερπή σαλτιμπάγκο με παντελή έλλειψη ακόμη και της στοιχειώδους ευγένειας ή ηθικής.
Ο “Επιθεωρητής” στο πρόσωπο του Θοδωρή Σκυφτούλη είναι ένα πλάσμα αντιπαθές και εμφανώς κακόβουλο, γεγονός που ενισχύει ακόμη περισσότερο την κωμική τραγικότητα (στα όρια της απελπισίας) όλων αυτών που του καλοπιάνουν, τον γλείφουν ή και τον ποθούν, ενδεχομένως αδιαφορώντας αυτό που κατά βάθος γνωρίζουν ότι πάει στραβά.
Με αυτά και με εκείνα, στη σκηνή του “Γκλόρια” στήνεται (κυριολεκτικά και μεταφορικά) ένα πάρτυ φασαριόζικο, υστερικό, αστείο και συνάμα πικρόχολο από ανθρώπους που οδηγούνται από την απελπισία τους μπροστά στο ενδεχόμενο όχι να εκτεθούν αλλά να χάσουν τους κλεμμένους κατ’ ουσίαν παράδες που αποτελούν το μοναδικό σωσίβιο στην ανυπαρξία τους.
Στη δομή, στον ρυθμό και στο ύφος της σκηνοθεσίας είναι σαφείς οι “αναφορές” στον “Αναρχικό” που προηγήθηκε (εξ ου και η σκέψη μου πως στην ουσία παρακολουθούμε το δεύτερο μέρος της ίδιας θεματικής ενότητας), καθώς βέβαια και το γνώριμα αγαπημένο βλέμμα του σκηνοθέτη που αγαπά την κίνηση, την υπερβολή στην έκφραση και την ακρότητα στη συμπεριφορά ως μέσο δημιουργίας ενός ανθρώπινου σύμπαντος από χαρακτήρες συμβολικά εξωστρεφείς αλλά ουδόλως καρικατούρες.
Σε απόλυτη σύμπνοια με τους συνεργάτες του στα σκηνικά και τα κοστούμια (Ηλένια Δουλαδίρη), τους φωτισμούς (Στέλλα Κάλτσου), τη χορογραφία (Στεφανία Σωτηροπούλου) και τη live επί σκηνής μουσική (Βάιος Πράπας), ο Γιάννης Κακλέας μάς παρασύρει σε ένα γαϊτανάκι εικόνων (είναι σκέτη απόλαυση το εισαγωγικό βίντεο), ήχων και εκκωφαντικών (και συναισθηματικά) λέξεων που στροβιλίζεται σε κάθε γωνιά του θεάτρου, καθιστώντας μας συμμέτοχους και συνένοχους όλης αυτής της κωμικοτραγικής πόλης της Σιβηρίας, που όμως τη γνωρίζουμε στο πετσί μας.
Ο Θοδωρής Σκυφτούλης, εξαιρετικός και με επίγνωση της παράνοιας, μετατρέπει τον “Επιθεωρητή” σε one man show, όπως διασχίζει με σαφήνεια το κείμενο (και τη σκηνή), σαρωτικός σε έκφραση, φωνή και σωματικό κάματο, φλερτάροντας με το slapstick και τη λαϊκή κωμωδία δρόμου. Με το έργο γραμμένο ούτως ή άλλως επάνω στον χαρακτήρα του επιθεωρητή, ουσιαστικής σημασίας είναι η κυλιόμενη συνύπαρξή του με τους υπόλοιπους χαρακτήρες που τον προσεγγίζουν και εκεί φαίνεται ακόμη μία φορά η ματιά του Γιάννη Κακλέα στην επιλογή των ηθοποιών για κάθε ρόλο.
Ο Στέλιος Μάινας, με μια ερμηνεία που κλείνει το μάτι στις παρυφές του “σοβαρού θεάτρου” προσδίδει στον Έπαρχο νύξεις κυβερνητικού μεγαλείου και πολιτικής δίψας, ενόσω σύζυγος (Άνδρη Θεοδότου) και κόρη (Φραγκίσκη Μουστάκη) παραδίδονται απολαυστικά στο λάγνο βλέμμα του απροσδόκητου επισκέπτη.
Εξίσου απολαυστικοί και διακριτοί σε χαρακτήρα και συμπεριφορά οι “αξιότιμοι” κύριοι του κυβερνητικού επιτελείου (Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Στράτος Λύκος, Δημήτρης Διακοσάββας, Παναγιώτης Παπαϊωάννου, Γιάννης Λατουσάκης, Αργύρης Λάμπρου, Νίκος Κωνσταντόπουλος), ενώ δεν μπορώ να μην ξεχωρίσω τον Άρη Κακλέα που με τον διακριτικό τρόπο του και την αφοπλιστική αληθοφάνεια στη συμπεριφορά κλέβει την προσοχή μας στον ρόλο του παρατρεχάμενου και κολλητού του “επιθεωρητή”.
•Γκλόρια – Ιπποκράτους 7, Κέντρο
Παραστάσεις: Τετάρτη στις 20:00, Πέμπτη & Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00 & 21:00, Κυριακή στις 20:00.
