Το Μεγάλο μας Τσίρκο του Ιάκωβου Καµπανέλλη που επέζησε από το καθεστώς της χούντας χάρη στην ευφυΐα του συγγραφέα του και την ενθουσιώδη υποδοχή του κοινού, συγκρίθηκε µε πολιτική συγκέντρωση διαµαρτυρίας και χαρακτήρισε την εποχή του.
Ένα σημαδιακό έργο για την περίοδο της χούντας, σύμβολο για το νεοελληνικό θέατρο και σταθμός για την ελληνική θεατρική µουσική με την ανεπανάληπτη φωνή του Νίκου Ξυλούρη να τραγουδάει το «Φίλοι κι αδέλφια» και τα άλλα τραγούδια του Ξαρχάκου.
Το Μεγάλο μας Τσίρκο αν και πολιτογραφήθηκε ως κωμωδία, είναι κατ`ουσίαν αλληγορíα, σάτιρα και, σε πολλά σημεία, δράμα. Η υπόθεσή του είναι η διαδρομή της νεότερης ελληνικής ιστορίας από την Τουρκοκρατία και τα χρόνια του Όθωνα έως τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη γερμανική Κατοχή.
• Οι θιασάρχες εμπιστεύθηκαν το ταλέντο του σπουδαίου έλληνα θεατρικού συγγραφέα Ιάκωβου Καμπανέλλη, επειδή είχε ταλέντο, πείρα, γνώση και στο έργο του χτυπάει πάντα πυρετικά, σπαρακτικά και γνήσια ο σφυγμός της ράτσας. Ο μεγάλος συγγραφέας δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρότασή τους κι έτσι, το Το Μεγάλο μας Τσίρκο πήρε σάρκα και οστά.
• Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Κώστας Καζάκος με βοηθό τον Άρη Δαβαράκη,
• Τα σκηνικά και τα κοστούμια ήταν του Φαίδωνα Πατρικαλάκη.
• Τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης έγραψε ο Σταύρος Ξαρχάκος και τα ερμήνευε επί σκηνής ο Νίκος Ξυλούρης.
• Ο διάκοσμος του χώρου της εισόδου, καθώς και η θεατρική απόδοση της σκηνής του Καραγκιόζη διδάχτηκε από τον Ευγένιο Σπαθάρη
• Συμμετείχαν οι ηθοποιοί: Κώστας Καζάκος, Τζένη Καρέζη, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Νίκος Κούρος, Τίμος Περλέγκας και Χρήστος Καλαβρούζος.
Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» της οδού Πατησίων, που βρισκόταν απέναντι από το Πολυτεχνείο. Ο κόσμος αμέσως το αγκάλιασε και το αγάπησε. Το έργο έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της Χούντας. Η αλληγορία του κατόρθωσε έξυπνα να διαφύγει της λογοκρισίας, δίνοντας αποφασιστικά χτυπήματα κατά της δικτατορίας. Ανάμεσα στον κόσμο υπήρχαν και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που κατέγραφαν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών.
Κάθε µέρα ο Καµπανέλλης έπρεπε να υποβάλλει το κείμενο της παράστασης προς έγκριση από την επιτροπή της λογοκρισίας. Έγραφε λοιπόν επιπλέον κείμενα που περιείχαν φράσεις ξεκάθαρα ενάντια στο καθεστώς (π.χ. «Κάτω η Χούντα» κ.τ.λ.), η λογοκρισία όπως αναμενόταν τα έκοβε κι έτσι έμενε κάθε φορά το κείμενο του έργου που πραγματικά ήθελε να παιχτεί.
Οι παραστάσεις του διακόπηκαν βίαια από τη Χούντα, τον Οκτώβριο, λίγο πριν από το Πολυτεχνείο. Η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος συνελήφθησαν και κρατήθηκαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, ενώ συνελήφθησαν εκ νέου κατά την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Οι παραστάσεις του έργου συνεχίστηκαν μετά την αποφυλάκισή τους με μεγαλύτερη επιτυχία από τις 22 Δεκεμβρίου 1973. Αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, στις 3 Αυγούστου 1974, το έργο ξανανέβηκε με την προσθήκη των λογοκριμένων σκηνών κι ενός τραγουδιού («Το Πρόσκύνημα») στο φινάλε της παράστασης για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου.
• Την παράσταση είδαν περίπου 400.000 άνθρωποι εκφράζοντας την επανάσταση- διαμαρτυρία τους ενάντια στη Χούντα.
• Κυρίαρχα συνθήματα, γνωστά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπως «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και «ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ — ΟΡΓΗ ΘΕΟΥ» , είχαν πρωτοεμφανιστεί στην παράσταση.
• Ερμηνευτής, συνθέτης και μουσικοί δέχονταν σχεδόν καθημερινά τις «επισκέψεις» των οργάνων της Χούντας.
• Το Μεγάλο μας Τσίρκο ανεβαίνει ξανά από τον ίδιο θίασο μετά την πτώση της χούντας σε Αθήνα και επαρχία και γνωρίζει και πάλι τεράστια επιτυχία.
• Τα τραγούδια της παράστασης επανακυκλοφόρησαν σε βινύλιο το 1974, ενώ το 2003 έγινε επανέκδοση του δίσκου σε CD.
