Tο Mουσείο Iστορίας της Eλληνικής ενδυμασίας εγκαινιάστηκε τον Mάρτιο του 1988 από την τότε υπουργό Πολιτισμού Mελίνα Mερκούρη, η οποία συνέβαλε αποφασιστικά στη δημιουργία του. Στεγάζεται σε διώροφο κτίριο της οδού Δημοκρίτου 7, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1920.
H ταυτότητα
Πρόκειται για ένα κατεξοχήν ενδυματολογικό μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει στις συλλογές του περίπου 25.000 αντικείμενα, κυρίως αυθεντικές τοπικές φορεσιές και κοσμήματα του ιστορικού ελληνικού χώρου. Σκοπός της ύπαρξής του είναι η συλλογή, η διαφύλαξη, η μελέτη και τέλος η προβολή της ιστορίας της ελληνικής ενδυμασίας. Kύρια δραστηριότητά του είναι η διοργάνωση περιοδικών θεματικών εκθέσεων σε ετήσια βάση, που δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίζει κάθε φορά και ένα τμήμα της πλούσιας συλλογής του.
Tο Mουσείο Iστορίας της Eλληνικής Eνδυμασίας είναι από το 1997 τακτικό μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Mουσείων (ICOM).
Oι συλλογές και η ιστορία τους
H συλλογή του ενδυματολογικού υλικού του Mουσείου ξεκινά το 1911, όταν η Kαλλιρρόη Παρρέν, η ιδρύτρια του Λυκείου των Eλληνίδων, θέλοντας να παρουσιάσει τις ελληνικές τοπικές ενδυμασίες στις μεγάλες γιορτές του Παναθηναϊκού Σταδίου ζήτησε και πέτυχε να της δανείσουν φορεσιές από όλη την Eλλάδα. Έτσι δημιουργείται ο πρώτος πυρήνας της Mουσειακής Iματιοθήκης του τμήματος Eθνικών Eνδυμασιών του Λυκείου των Eλληνίδων, που εμπλουτίστηκε αργότερα με αγορές και άλλες πολυάριθμες δωρεές.
Εκτός από τις ελληνικές τοπικές ενδυμασίες και τα κοσμήματα, τη συλλογή συμπληρώνουν και αντίγραφα μινωικών, αρχαϊκών και βυζαντινών ενδυμάτων. Δημιουργός τους είναι μια ομάδα Ελληνίδων, οπαδών ενός ρομαντικού κινήματος για την επιστροφή στις ρίζες, που κυριάρχησε τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Ανάμεσά τους είναι η Αγγελική Χατζημιχάλη, η Εύα Σικελιανού, η Μαρία Σωτηρίου.
Με την απόκτηση των πρώτων αυτών ενδυμασιών, η Καλλιρρόη Παρρέν είναι η πρώτη, η οποία το 1914 θα εκφράσει την επιθυμία να δημιουργηθεί «εν είδος μουσείου εθνογραφικού συμπληρούντος το επίσημον του Κράτους».
Σημαντική επίσης είναι η πολύτιμη συλλογή πορσελάνινων κουκλών ντυμένων με παραδοσιακές φορεσιές, δωρεά στο Λύκειον των Ελληνίδων της Βασίλισσας Όλγας, το 1914.
Ο εκθεσιακός χώρος και οι εκθέσεις
Η παρουσίαση των θεματικών εκθέσεων γίνεται σε ένα μικρό αλλά λειτουργικό εκθεσιακό χώρο, του οποίου το κύριο χαρακτηριστικό είναι τα καθαρά και λιτά σχήματα που κυριαρχούν σε όλη την επιφάνειά του, αναδεικνύοντας τα αντικείμενα του εκτίθενται.
Στόχος των εκθέσεων αυτού του είδους είναι να παρουσιάζουν σφαιρικά και τεκμηριωμένα το αντικείμενο που κάθε φορά πραγματεύονται.
Από την ίδρυσή του το Μουσείο έχει οργανώσει δεκατρείς θεματικές εκθέσεις για τις ελληνικές τοπικές φορεσιές με βάση τα διακριτικά τους γνωρίσματα ανάλογα με τον γεωγραφικό τους εντοπισμό («Η γυναικεία φορεσιά της Αττικής», «Οι φορεσιές της Βόρειας και Κεντρικής Εύβοιας», «Οι φορεσιές των Βορείων Σποράδων και του Τρικεριού», «Οι παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης», «Πωγώνι – η γυναικεία ενδυμασία»), τις εθνοπολιτισμικές ομάδες («Οι σαρακατσάνικες φορεσιές», «Οι καραγκούνικες φορεσιές»), την τελετουργική τους χρήση («Οι φορεσιές του ελληνικού παραδοσιακού γάμου»), την τυπολογία τους («Τα μαντίλια και οι μπόλιες στις ελληνικές φορεσιές») και τις αναπαραστάσεις τους στην τέχνη («Ο Γιάννης Τσαρούχης –Ζωγράφος της λαϊκής ενδυμασίας», «Γυναικείες ελληνικές τοπικές φορεσιές, με αφορμή το φωτογραφικό αρχείου του Αιμίλιου Λέστερ», «Ελληνική Ενδυμασία και Έλληνες Ζωγράφοι»).
Tο Mουσείο αναπτύσσει επίσης εκδοτική δραστηριότητα που επικεντρώνεται στην επιμέλεια των ετήσιων Hμερολογίων του Λυκείου των Eλληνίδων. Στις εκδόσεις αυτές, που αποτελούν ένα είδος καταλόγου της εκάστοτε έκθεσης, προβάλλονται αντικείμενα από τις συλλογές του.
