Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να διηγούμαστε την πιο γλυκιά ιστορία. Το καρπούζι είναι ένα από τα πιο «παλιά» γνωστά φρούτα. Η πρώτη του εμφάνιση ήταν στα ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου, δίπλα από τους θεούς. Το 10ο αιώνα μ.Χ. άρχισε να καλλιεργείται στην Κίνα και από τον 13ο αιώνα και μετά εμφανίζεται στην Ευρώπη.

Ποια η ελληνική του ονομασία…
Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» (όπου η αντίστοιχα στην αγγλική γλώσσα ονομάζεται water-melon). Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική λέξη karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz. Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία, παττίχα.

→ Κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο, το καρπούζι καλλιεργείται ανά τον κόσμο σε περισσότερες από 1.200 ποικιλίες που διαφοροποιούνται μεταξύ τους όχι μόνο βάσει του χρώματος αλλά και του σχήματος, και της υφής και των σπόρων. Επιπλέον μεγάλη διαφορά υπάρχει και στη γλυκύτητα της σάρκας, που διαβαθμίζεται ανάλογα με την ποικιλία.

→ Έτσι το κίτρινο καρπούζι είναι λιγότερο γλυκό και διατηρείται περισσότερο χρόνο σε σχέση με το κόκκινο, ενώ το πορτοκαλί έχει στυφή γεύση και οι σπόροι απουσιάζουν εντελώς από το εσωτερικό του. Είναι ελαφρώς διουρητικό και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες. Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.

 

 

Η κατανάλωσή του…
Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.

Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου.

→ Το καρπούζι αναγνωρίζεται ευρέως ως φρούτο και είναι στενά συνδεδεμένο με την κίτρινη κολοκύθα (φρούτο κι αυτή!), με την έννοια ότι ο καρπός του είναι γλυκός και καταναλώνεται ως επιδόρπιο. Το άλλο βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί το καρπούζι από τα λαχανικά είναι η επικονίαση, με την οποία γίνεται ο πολλαπλασιαμός του φυτού, με τη βοήθεια των μελισσών, σε αντίθεση με τα λαχανικά που δεν έχουν καμία σχέση με επικονίαση, καθώς τα περισσότερα είναι αυτογονιμοποιούμενα.

→ Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα).

 

//Το καρπούζι έχει περίπου 1.200 ποικιλίες που καλλιεργούνται σε όλο τον κόσμο, ενώ ο αριθμός των χωρών που παράγουν και εξάγουν αυτό το φρούτο είναι πάνω από 100, επειδή η καρπουζιά μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών. Το Νο1 στη λίστα της παγκόσμιας παραγωγής καρπουζιού διατηρεί η Κίνα, και μάλιστα με διαφορά από τις άλλες χώρες. //

 

 

Ποια είναι τα συστατικά του…
→ Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% ανά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C.

→ Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε. Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας.

 

 

Ήξερες ότι…
→ Η παράδοση να προσφέρουν στην Κίνα και την Ιαπωνία το καρπούζι ως δώρο έχει τις ρίζες της στα αρχαία χρόνια, και μάλιστα αποτελούσε ένδειξη αγάπης και φιλίας μεταξύ των ανθρώπων. Έτσι τα τριαντάφυλλα και οι ανθοδέσμες είναι ξεπερασμένες, ενώ ένα τετράγωνο καρπούζι, για παράδειγμα,με τον απαραίτητο φιόγκο δείχνει και με το παραπάνω όλα τα… ζουμερά συναισθήματα!

→ Το μεγαλύτερο καρπούζι στον κόσμο “ζυγίστηκε” στα 108 κιλά περίπου! Καλλιεργήθηκε στο Τενεσί από τον Bill Carson στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και κατέχει επάξια μια θέση στο βιβλίο των Ρεκόρ Γκίνες εδώ και 22 χρόνια.