Σοκολάτα. Η ιστορία της στην Ευρώπη ξεκινάει με την ανακάλυψη της Αμερικής, πριν από 500 περίπου χρόνια. Μέχρι τότε οι κάτοικοι της Ηπείρου μας, δεν ήξεραν τίποτα για το συναρπαστικό αυτό φυσικό και απολαυστικό προϊόν, που έμελλε να γίνει με τα χρόνια η πιο αγαπημένη γεύση μικρών και μεγάλων. Οι πρώτες πληροφορίες που έχουμε για την καλλιέργεια κακαόδεντρων είναι από την εποχή του πολιτισμού των Μάγια κάπου στο 600 μ.Χ.

 

Στην εποχή των Αζτέκων το είδος ήταν σπάνιο και άξιζε όσο και το χρυσάφι. Οι καρποί προσφέρονταν συνήθως στους Θεούς και τους βασιλιάδες και χρησίμευαν ακόμα ως μέσο εμπορικών συναλλαγών, ως χρήμα.

H σοκολάτα όμως δεν ήταν τότε γνωστή με τη σημερινή στερεά μορφή της. Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν τους καρπούς του κακάο – αφού πρώτα τους έτριβαν μεταξύ τους και τους έκαναν σκόνη – για την παρασκευή ενός ροφήματος που το ονόμαζαν “Choclatl”. Το ρόφημα αυτό, στο οποίο πρόσθεταν και άλλα μπαχαρικά, το έπιναν ζεστό και θεωρούσαν ότι ήταν χωνευτικό, δυναμωτικό και το καλύτερο φάρμακο της εποχής εκείνης, που μπορούσε να γιατρέψει κάθε αρρώστια.

O πρώτος Ευρωπαίος που Θεωρείται ότι ανακάλυψε και έφερε το κακάο στην Ευρώπη είναι o Hernando Cortez, o οποίος το Πάσχα του 1519 προσάραξε με το στόλο του στη χερσόνησο Γιουκατάν.

Εκεί τον υποδέχτηκε ο βασιλιάς των Αζτέκων, Μοντεζούμα, που του πρόσφερε χρυσάφι, πολύτιμους λίθους και ένα καλάθι γεμάτο με κόκκους κακάο. Κατά την επιστροφή του στην Ισπανία το 1528, o Cortez έφερε μαζί του τους πρώτους καρπούς του κακάο και τα απαραίτητα σύνεργα για την προετοιμασία του ροφήματος “Choclatl”. Το νέο αυτό ρόφημα κατέκτησε αμέσως τη Βασιλική Αυλή της Ισπανίας και απέκτησε σύντομα πιστούς φίλους μεταξύ της Ισπανικής αριστοκρατίας. Στα επόμενα χρόνια το ρόφημα έγινε μόδα της εποχής, που απλώθηκε σιγά – σιγά σε όλη την Ευρώπη.

Για πρώτη φορά σοκολάτα σε στερεά μορφή παρασκεύασε το παραδοσιακό μαγαζί του Λονδίνου “Ο Μύλος του Καφέ”, που το 1674 παρουσίασε σοκολατένια ραβδάκια “αλά ισπανικά” και ένα γλύκισμα σοκολάτας σε συμπαγή μορφή.

 

Το δέντρο του κακάο είναι ένα τροπικό φυτό που ευδοκιμεί αποκλειστικά σε τροπικά κλίματα, εκεί που υπάρχει ζέστη και πολύ υγρασία. Είναι δέντρο ύφους 6-8 μέτρων με πυκνή φυλλωσιά και χρειάζεται περίπου 4 χρόνια από τη στιγμή που φυτεύεται για να αποδώσει καρπούς. Κάθε δέντρο παράγει κατά μέσο όρο 20 με 30 καρπούς το χρόνο από τους οποίους συλλέγονται 2 κιλά κόκκοι κακάο.

 

 

 

Η σοκολάτα θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά φυσικά προϊόντα. Δίνει ενέργεια, είναι τονωτική και αποτελεί πλούσια πηγή ζωτικότητας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Περιέχει όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη, διαιτητικές ίνες, καφεϊνη, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και χαλκό, αλλά και ένα πλήθος από βιταμίνες, όπως βιταμίνη Α και Ε.

Η σοκολάτα περιέχει, επίσης, και αντιοξειδωτικές ουσίες, οι κυριότερες των οποίων είναι οι πολυφαινόλες, οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο πλούσια σε πολυφαινόλες είναι η σοκολάτα υγείας (τα 100γρ. περιέχουν 600mgr πολυφαινολών).

Οι διεγερτικές ιδιότητες που αποδίδονται στη σοκολάτα οφείλονται στην περιεκτικότητά της σε φαινυλαιθυλαμίνη. Η ουσία αυτή σε υψηλά επίπεδα προκαλεί αισθήματα έλξης, ενθουσιασμού, επιπολαιότητας αλλά και φόβου. Λειτουργεί διεγείροντας τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Επίσης, μετά την κατανάλωση της σοκολάτας απελευθερώνονται ενδορφίνες, φυσικά οπιοειδή, που έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση.

Ανάλογα με την περιεκτικότητα κάθε πλάκας σοκολάτας σε κακάο, βούτυρο κακάο, ζάχαρη, γάλα, πρόσθετους ξηρούς καρπούς και άλλα υλικά (σταφίδες, λικέρ, διογκωμένο ρύζι), προκύπτουν και διαφορετικά είδη:

♥Κουβερτούρα (bitter- πικρή με διάφορες περιεκτικότητες κακάο από 45-85%)
♥Σοκολάτα υγείας (με μέτρια περιεκτικότητα σε κακάο συνήθως 40-45%)
♥Σοκολάτα γάλακτος
♥Σοκολάτα αμυγδάλου ή φουντουκιού
♥Λευκή σοκολάτα

 

 

Αρνητικές επιπτώσεις
Η σοκολάτα για πολλά χρόνια θεωρούνταν σαν μια από τις κύριες αιτίες για πρόκληση βλαβών στα δόντια (τερηδόνα) και την εκδήλωση ακμής στο πρόσωπο. Έρευνες έδειξαν ότι δεν είναι υπεύθυνη η σοκολάτα ακριβώς για την ακμή και τα σπυράκια. Υπεύθυνες είναι κάποιες επιπρόσθετες ουσίες που περιέχει προκειμένου να γίνει πιο γευστική και απολαυστική, όπως η ζάχαρη, το σιρόπι καλαμποκιού και άλλοι υδατάνθρακες.

Η σοκολάτα μπορεί να προκαλέσει σε μεγάλο βαθμό και εθισμό. Γιατί συμβαίνει αυτό όμως; Όταν τρώμε γλυκά και τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, συμπεριλαμβανομένης της σοκολάτας, εκκρίνεται η γνωστή πλέον ”ορμόνη της ευτυχίας”, σεροτονίνη. Η σοκολάτα περιέχει πολλά βιολογικά ενεργά συστατικά, τα οποία μπορούν να προκαλέσουν συμπεριφορές όμοιες με εκείνες εθιστικών ουσιών.

Η παχυσαρκία είναι μια ακόμα πάθηση για την οποία οι περισσότεροι “κατηγορούν” τη σοκολάτα.

Η αλήθεια είναι πως η σοκολάτα, εκτός από μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, είναι και προϊόν με μεγάλο ενεργειακό περιεχόμενο. Με απλά λόγια, μικρές ποσότητες σοκολάτας μπορούν να μας δώσουν πολλές θερμίδες. Ωστόσο, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το παρακάτω: Η καλή ποιότητα σοκολάτας υγείας δύσκολα προκαλεί παχυσαρκία, αφού περιέχει πολύ λιγότερη ζάχαρη από τις σοκολάτες γάλακτος ή αμυγδάλου. Επίσης, λόγω της έντονης γεύσης της και επειδή δεν είναι γλυκιά. Συνήθως αρκούν 2-3 μικρά κομμάτια, δηλαδή 20-30 γραμμάρια ημερησίως. Η θερμιδική κατανάλωση δεν ξεπερνά έτσι τα 150 kcal. Η κατάχρηση όμως της σοκολάτας γάλακτος ή αμυγδάλου, σίγουρα παχαίνει και οδηγεί σε παχυσαρκία δημιουργώντας προβλήματα για το καρδιακό και μεταβολικό σύστημα.

 

 

Σημαντικές πληροφορίες
→Η μαύρη δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη και δεν προκαλεί εθισμό.
→Η λευκή δεν είναι σοκολάτα. Και αυτό γιατί δεν περιέχει κακαόμαζα (για το λόγο αυτό και δεν έχει σκούρο χρώμα), αλλά μονάχα το λίπος το οποίο προέρχεται από τους σπόρους του κακάο (κακαοβούτυρο).
→Η λευκή περιέχει περισσότερες θερμίδες από τη σοκολάτα υγείας και τη σοκολάτα γάλακτος.
→Μια σοκολάτα μετρίου μεγέθους περιέχει περίπου 6mg καφεΐνης, ενώ 1 φλιτζάνι καφέ περιέχει 100-150 mg.
→Η μαύρη είναι πιο πλούσια σε πολυφαινόλες (φυσικά αντιοξειδωτικά) από το τσάι, το κρασί, τα φρούτα και τα λαχανικά.
→Από το 16ο ως τον 20ο αιώνα χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση εντερικών προβλημάτων, αναιμίας, κόπωσης και πυρετού.
→Μπορείτε να τρώτε μέχρι 2 φορές την εβδομάδα μια μικρή 30 γρ. μετά το μεσημεριανό σας γεύμα σαν επιδόρπιο!
→Καλό είναι να προτιμάτε τη μαύρη (υγείας), καθώς αυτή είναι πιο θρεπτική από τη λευκή και τη γάλακτος, ενώ περιέχει και λιγότερες θερμίδες.