Η κορνίζα είναι μια κατασκευή που ουσιαστικά περικλείει μια εικόνα, με σκοπό να ενισχύσει το περιεχόμενό της, να την αναδείξει αλλά και να την προστατεύσει από τις φθορές.
Το συνηθέστερο σχήμα της είναι τετράγωνο ή γενικότερα το παραλληλόγραμμο, όμως τα τελευταία χρόνια υπάρχει τάση για διαφορετικά και εξεζητημένα σχέδια. Η κορνίζα, λοιπόν, επιτελεί λειτουργικό ρόλο και επομένως είναι βασικό να αναδεικνύει όσο το δυνατόν καλύτερα την ίδια την εικόνα, κι αυτό επιτυγχάνεται όταν έχει τοποθετηθεί το σωστό μέγεθος.
Αυτό ίσχυε από πρώτες κορνίζες ακόμα, που ως αρχιτεκτονικές και καλλιτεχνικές παρεμβάσεις, πλαισίωναν και εμπλούτιζαν την εικόνα, κυριολεκτικά και μεταφορικά, όσων είχαν την οικονομική δυνατότητα και τις ανάλογες απαιτήσεις. Χρησιμοποιούσαν πλαίσια από πολύτιμους λίθους, μέταλλα και ξύλο για να δώσουν περισσότερη έμφαση και μπορούμε να πούμε πως λειτουργούσαν σαν διαχωριστικό, μεταξύ του διάκοσμου και της εικόνας.
Μία από της αρχαιότερες κορνίζες που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα χρονολογείται από τον 2ο αιώνα μ.Χ. σε ένα τάφο στην Χαουάρα της Αιγύπτου. Πρόκειται για ένα πορτραίτο φαγιούμ. Τόσο το πορτραίτο όσο και το ξύλινο πλαίσιο διατηρήθηκαν σε καλή κατάσταση εξαιτίας του κλίματος της περιοχής.
Συναντούμε τις πρώτες ξύλινες σκαλιστές κορνίζες κατά τον 12ο και 13ο αιώνα στην Ευρώπη. Αρχικά ο πίνακας και η κορνίζα ήταν ενιαίο κομμάτι. Η τετράγωνη – συνήθως – περιοχή του έργου καλυπτόταν για να χαραχτεί και να φιλοτεχνηθεί η κορνίζα. Κατόπιν αφαιρούσαν το κάλυμμα και ο καλλιτέχνης ζωγράφιζε στο περιμετρικό πλαίσιο.
Για να φτάσουμε στο σήμερα, έπρεπε να μεσολαβήσει η Αναγεννησιακή περίοδος, όπου γενικότερα οτιδήποτε καλλιτεχνικό, και κατά συνέπεια οι κορνίζες, έπαψε να θεωρείται αντικείμενο πολυτέλειας. Η τέχνη, πλέον, ήταν προσιτή για όλους, ήρθε στο επίκεντρο της προσοχής η ομορφιά της απλότητας και άνθισε η καλλιτεχνική ανάπτυξη.
Στην Αμερική το στιλ της κορνίζας ήταν απλούστερο από το Ευρωπαϊκό. Βασισμένο σε ευρωπαϊκά σχέδια και μοτίβα κυρίως σε ξύλο, δημιουργήθηκε το αναγνωρίσιμο αμερικανικό ύφος.
