to top

Γρηγόρης Μπιθικώτσης ή αλλιώς Σερ Μπίθι

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης ή αλλιώς ο σερ του ελληνικού πενταγράμμου, όπως χαρακτηρίστηκε, γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου του 1922 στο Περιστέρι. Ήταν παίδι μιας οκταμελούς φτωχής οικογένειας, κάτι που τον ανάγκασε να βγει από πολύ μικρός στη βιοπάλη. Αρχικά δούλευε ως υδραυλικός σε μαγαζί στην πλατεία Βάθης, ωστόσο η αγάπη του για τη μουσική ήταν έμφυτη, με αποτέλεσμα να παίζει κιθάρα από πολύ μικρή ηλικία.

 

→ Το 1937, σε ηλικία 15 ετών, όλα αλλάζουν, όταν πάει να ακούσει τρεις μουσικούς που έπαιζαν σε ένα μικρο ταβερνάκι λαϊκά τραγούδια υπό τους ήχους του μπουζουκιού. Οι τρεις αυτοί καλλιτέχνες ήταν τα τρία «ιερά τέρατα» του ελληνικού πενταγράμμου εκείνης της εποχής: ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Μανώλης Χιώτης και ο Στράτος Παγιουμτζής. Η νύχτα αυτή έμελε να αλλάξει τη ζωή του νεαρού, ο οποίος, ενθουσιασμένος από την πρώτη του αυτή γνωριμία, λάτρεψε το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι.

→ Το 1947 τον στέλνουν στη Μακρόνησο, όπου υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία ως πολιτικός κρατούμενος. Το 1948 θα συναντήσει τυχαία -στην Κερατέα- τον Μίκη Θεοδωράκη, όταν ένα καμιόνι που μετέφερε κρατούμενους στο Λαύριο (για να πάνε από εκεί στη Μακρόνησο) σταμάτησε σε μια βρύση για να πιουν λίγο νερό. Η γνωριμία αυτή θα καθορίσει τη μελλοντική καλλιτεχνική του διαδρομή. 

• Στη Μακρόνησο, θα γράψει και το πρώτο του τραγούδι, τον Νοέμβριο του 1947, «Το καντήλι τρεμοσβήνει», σε στίχους Χαράλαμπου Βασιλειάδη, το οποίο θα πρωτοτραγουδήσει ο Μάρκος Βαμβακάρης.

 

Από το «Τρελοκόριτσο» (γνωστό στους περισσότερους ως «Γεννήθηκες για την καταστροφή») θα αρχίσει μια μεγάλη παραγωγή τραγουδιών, πάνω από 200, που θα συνθέσει και θα τραγουδήσει ο Μπιθικώτσης, μεταξύ αυτών «Του Βοτανικού ο μάγκας», «Είμαι αϊτός χωρίς φτερά», «Σε τούτο το στενό», «Επίσημη αγαπημένη», «Στου Μπελαμή το ουζερί», «Ένα όμορφο αμάξι με δύο άλογα» και δεκάδες άλλα.

Η καταξίωση του Γρηγόρη Μπιθικώτση όμως ήρθε ερμηνεύοντας τραγούδια των δύο γνωστότερων και πιο σημαντικών συνθετών της χώρας, του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζηδάκι. Η γνωριμία του άλλωστε με τον Μίκη είχε οδηγήσει σε μια πολύ στενή σχέση μεταξύ των δυο δημιουργών.

Το προσωνύμιο «Σερ», οφείλεται στον Δημήτρη Ψαθά, που γράφοντας ένα χρονογράφημα στα «Νέα» τον είχε αποκαλέσει «Σερ Μπίθι», εμπνεόμενος από ένα του τραγούδι που έλεγε «μια βαθιά υπόκλιση, ένα χειροφίλημα».

Συνεργάσθηκε με τους σπουδαιότερους συνθέτες -Θεοδωράκη (Της δικαιοσύνης, Ένα το χελιδόνι, Στο περιγιάλι το κρυφό, Βράχο – βράχο, Γωνιά – γωνιά), Χατζιδάκι (Ειμ’ αϊτός χωρίς φτερά, Πάει ο καιρός, Στο Λαύριο γίνεται χορός, Μίλησέ μου), Τσιτσάνη κ.α.- έγραψε ο ίδιος τραγούδια που έγιναν επιτυχίες (Επίσημη Αγαπημένη, Το μεσημέρι καίει το μέτωπό μου, Μία γυναίκα φεύγει, Αμφιβολίες κ.ά.), εμφανίσθηκε στα κοσμικότερα κέντρα των Αθηνών κι ένιωσε τη χαρά της ανακάλυψης νέων, πολλά υποσχόμενων φωνών, ανάμεσά τους η Βίκυ Μοσχολιού και η Πόλυ Πάνου.

 

mpitikotsis708

 

Όταν ο Μάνος συνάντησε τον Σερ του λαϊκού τραγουδιού

Ο  Γρηγόρης Μπιθικώτσης είχε πάει σ’ ένα μαγαζί ν’ αγοράσει ένα πουκάμισο και βγαίνοντας, άκουσε από ένα πλανόδιο γραμμόφωνο το “Γαρύφαλλο στ’ αυτί”, που είχε γράψει ο δημιουργός για την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου “Λατέρνα, φτώχια και φιλότιμο”.

Αμέσως, ζήτησε από τον κάτοχο της συσκευής να του το ξαναβάλει, αλλά και ν’ ακούσει και το τραγούδι που υπήρχε στην άλλη πλευρά του δίσκου. Ήτανε το “Είμαι άντρας (και το κέφι μου θα κάνω)” από το ίδιο φιλμ και ο “σερ” ενθουσιάστηκε. Χωρίς να χάσει καιρό, έτρεξε στην Columbia, βρήκε τον Τάκη Λαμπρόπουλο και του μίλησε γι’ αυτά. Εκείνος, απογοητευμένος του απάντησε ότι οι πωλήσεις τους ήταν εξαιρετικά χαμηλές και τότε, ο Μπιθικώτσης του πρότεινε να τα ηχογραφήσει και ο ίδιος.

Ο “ισχυρός άνδρας” της εταιρείας συμφώνησε, πάντως χωρίς να πιστεύει ότι θα μπορούσανε να γίνουν επιτυχίες. Όμως, ο ερμηνευτής πήγε και βρήκε το Χατζιδάκι, του συστήθηκε και για να τον πείσει να του επιτρέψει να τα τραγουδήσει, του είπε ότι θα έπαιζε μπουζούκι ο Βασίλης Τσιτσάνης.

Ο συνθέτης δέχτηκε κι έτσι, στις 31 Μαρτίου 1956 ηχογραφήθηκαν αυτά τα δύο τραγούδια. Ο Μπιθικώτσης δικαιώθηκε πανηγυρικά, αφού οι υπεύθυνοι του εργοστασίου της Columbia δεν προλάβαιναν να τυπώνουνε δίσκους 78 στροφών και οι πωλήσεις εκτινάχθηκαν στα ύψη, κάνοντάς τα πασίγνωστα στο πανελλήνιο.

→ Το 1957 ο “σερ” τραγούδησε και το “Αχ βρε παλιομισοφόρια” των Χατζιδάκι-Σακελλάριου, με αφορμή το δεύτερο μέρος της ταινίας, που τούτη τη φορά είχε τίτλο “Λατέρνα, φτώχια και γαρύφαλλο”.

→ Το 1960 προβάλλεται το φιλμ “Το κλωτσοσκούφι”, με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ο Μάνος Χατζιδάκις ανέλαβε και πάλι να γράψει τη μουσική και τα τραγούδια, με το ομότιτλοπου ερμηνεύει η ίδια να γίνεται επιτυχία. Κατά τη διάρκειά του, στα φωνητικά ακούγεται ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο οποίος εμφανίζεται κιόλας στην ταινία.

→ Στις 20 Ιουνίου του 1963, ανεβαίνει στο θέατρο “Παρκ” της λεωφόρου Αλεξάνδρας η επιθεώρηση “Μαγική πόλη”. Είναι η πρώτη φορά που ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις εμφανίζονται μαζί σε μια θεατρική παράσταση, έχοντας ο καθένας το δικό του ξεχωριστό κομμάτι για να παρουσιάσει τις δημιουργίες του.

→ Το 1965 ο Μάνος Χατζιδάκις σε στίχους Νίκου Γκάτσου θα γράψει δύο τραγούδια για τη φωνή του “σερ”, τα οποία θα κυκλοφορήσουνε σ’ ένα δισκάκι 45 στροφών. Στη μια πλευρά, υπάρχει το πασίγνωστο “Λαύριο” (“Στο Λαύριο γίνεται χορός”), ενώ στην άλλη το “Πάει ο καιρός”, που είχε τη δική του περιπέτεια.

 

mpithikotshs

 

• Στο τραγούδι «Ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα» ακούγεται το εξής: «Ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα / να μου φέρετε τα μάτια μου σαν κλείσω / Το ένα τ’ άλογο να είναι άσπρο / όπως τα όνειρα που έκανα παιδί / το άλλο τ’ άλογο να είναι μαύρο / σαν την πικρή μου την κατάμαυρη ζωή». Αυτό έγινε πραγματικότητα προς τιμήν του στην κηδεία του, καθώς έξω από το ναό που ψαλλόταν η νεκρώσιμη ακολουθία βρισκόταν μια άμαξα με ένα άσπρο και ένα μαύρο άλογο, που τον συνόδευσε και στην τελευταία του κατοικία.

• Όταν κάποτε ρωτήθηκε γιατί επέλεξε να δώσει στον γιο του το ίδιο όνομα με εκείνον, απάντησε: «Γιατί όταν μια μέρα πεθάνω, θα ήθελα να επιστρέψει μετά την κηδεία στο σπίτι ένας Γρηγόρης Μπιθικώτσης».

• Τον Ιανουάριο του 2003, o Γρηγόρης Μπιθικώτσης τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα, καθώς και με το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών.

• Τον Ιούνιο του 1997 οργανώθηκε λαϊκή συναυλία για να τιμηθούν τα 50 χρόνια προσφοράς του στο λαϊκό τραγούδι, ενώ σημαντική ήταν και η συναυλία που διοργανώθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού στις 11 Μαρτίου 2002 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, με πρωτοβουλία του Γιώργου Νταλάρα και τη συμμετοχή δεκάδων σημαντικών καλλιτεχνών.

• Λίγους μήνες πριν πεθάνει, το 2004, του απονεμήθηκε το Τιμητικό Βραβείο στα Μουσικά Βραβεία «Αρίων».

• Μια δύσκολη περίοδος για τον Μπιθικώτση θα είναι η περίοδος της χούντας. Έχοντας θέσει τον Θεοδωράκη στη μαύρη λίστα και έχοντας απαγορεύσει τα τραγούδια του, η δικτατορία ανάγκασε τον Μπιθικώτση να αποστασιοποιηθεί από τις παλιές του «παρέες». 

• Έδωσε την τελευταία του συναυλία το 1984 στο Ολυμπιακό Στάδιο.

• Ο γιος τού «Σερ», Γρηγόρης Μπιθικώτσης, επίσης τραγουδιστής, έδωσε στον γιο του το όνομα του παππού του.

 

Λεωνίδας Βασιλόπουλος

Λατρεύω αυτή την πόλη, όταν πολλοί την μισούν. Η Αθήνα είναι όμορφη, ιδιαίτερη, απλά πρέπει να σηκώσεις το βλέμμα για να την δεις, πρέπει να την περπατήσεις, να την ψάξεις, τότε μόνο θα την ανακαλύψεις. πάμε παρέα….

A
A
 Photos
A
 Followers
A
 Following