Η κλειτοριδεκτομή είναι ο ακρωτηριασμός των εξωτερικών γεννητικών οργάνων της γυναίκας. Είναι μορφή «σεξουαλικού ευνουχισμού» για να υποδηλώσει την απόλυτη υποταγή στον μελλοντικό της σύζυγο.
• Πρόκειται για έθιμο που απαντάται κυρίως στις μουσουλμανικές χώρες της Αφρικής, χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά στο Κοράνι. Αναφορές για την κλειτοριδεκτομή υπάρχουν στους αρχαίους έλληνες συγγραφείς.
→ Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Φοίνικες, οι Χετταίοι και οι Αιθίοπες πραγματοποιούσαν κλειτοριδεκτομή στα κορίτσια τους, ενώ ο Στράβων στους ελληνιστικούς χρόνους την αποκαλεί «γυναικεία περιτομή».
Η αφετηρία του εθίμου χάνεται στα βάθη των αιώνων της αφρικανικής παράδοσης. Η τελετή αυτή όμως πέρα από έθιμο είναι ένα μαζικό έγκλημα που τελείται εις βάρος των γυναικών σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλές φορές με την ανοχή θρησκειών, κρατών, κυβερνήσεων και κοινωνικών επιστημόνων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, 150 εκατομμύρια γυναίκες στον πλανήτη έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή, ενώ κάθε χρόνο προστίθενται 2 εκατομμύρια.
Σχεδόν ένα στα πέντε νεαρά κορίτσια στην υποσαχάρια Αφρική εξακολουθεί να εξαναγκάζεται να υποστεί την πρακτική του ακρωτηριασμού των γεννητικών του οργάνων, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της UNICEF.
Τα κορίτσια από 14 ετών και κάτω, αντιπροσωπεύουν 44 εκατομμύρια από όσους έχουν συνολικά υποστεί κλειτοριδεκτομή, με την υψηλότερη επικράτηση της πρακτικής σε αυτές τις ηλικίες, να είναι στην Γκάμπια (56%), τη Μαυριτανία (54%) και την Ινδονησία, όπου περίπου το ήμισυ των κοριτσιών ηλικίας 11 ετών και κάτω, έχουν υποστεί την πρακτική. Οι χώρες με την υψηλότερη επικράτηση ανάμεσα σε κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 15 έως 49 ετών είναι η Σομαλία (98%), η Γουινέα (97%) και το Τζιμπουτί (93%).
Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, η πλειοψηφία των κοριτσιών υπέστη κλειτοριδεκτομή, πριν γιορτάσουν τα πέμπτα γενέθλιά τους. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μία πρακτική που συντηρείται από κοινωνικές αντιλήψεις, όπως ότι τα κορίτσια και οι οικογένειές τους θα αντιμετωπίσουν ντροπή, κοινωνική περιθωριοποίηση και θα έχουν χειρότερες προοπτικές γάμου αν την εγκαταλείψουν.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών κήρυξε την 6η Φεβρουαρίου «Παγκόσμια Ημέρα κατά της Κλειτοριδεκτομής», για να ευαισθητοποιήσει το διεθνές κοινό και ιδιαίτερα της Αφρικανούς για τη βάρβαρη αυτή πρακτική, που προσβάλλει τα ανθρώπινα δικαιώματα και εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία της γυναίκας. Ήδη, σχεδόν όλες οι χώρες της Αφρικής έχουν ποινικοποιήσει την κλειτοριδεκτομή.
#Στη Μπουρκίνα Φάσο για παράδειγμα, το 76% των κοριτσιών και των γυναικών 15-49 ετών έχουν υποστεί αποκοπή/ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, αλλά μόνο το 9% τοποθετείται υπέρ της συνέχισης της πρακτικής.
#Στις περισσότερες περιοχές της Αφρικής η μία στις πέντε γυναίκες 15-49 εξακολουθεί να πιστεύει πως η πρακτική αυτή πρέπει να συνεχιστεί (22% στην υποσαχάρια Αφρική).
#Περισσότερα από 125 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες που ζουν σήμερα έχουν πέσει θύματα της πρακτικής της αποκοπής/ακρωτηριασμού των γεννητικών τους οργάνων.
#Περίπου 30 εκατομμύρια κορίτσια εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν την πρακτική της αποκοπής/ακρωτηριασμού των γεννητικών τους οργάνων μέσα στην επόμενη δεκαετία. Μία από τις πρώτες γυναίκες που γνωστοποίησε το φοβερό αυτό μαρτύριο της κλειτοριδεκτομής ήταν η Waris Dirie, μέσα από το βιβλίο της «Το Λουλούδι της Ερήμου», το οποίο μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη το 2011 με τον ίδιο τίτλο.
«Πήγαμε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, ανάμεσα σε θάμνους. Η μητέρα μου κάθισε σε ένα βράχο και μου έδωσε να δαγκώσω μια ρίζα δέντρου. Η τσιγγάνα έχωσε τα δάχτυλά της σ’ ένα ταγάρι που φορούσε κι έβγαλε μια σπασμένη λεπίδα ξυραφιού. Έφτυσε πάνω της και την σκούπισε στη ποδιά της. Αφού την καθάρισε, μου έδεσε τα μάτια με ένα μαντήλι για να μη βλέπω. Το επόμενο πράγμα που ένοιωσα ήταν να κόβουν τη σάρκα μου.. Άκουσα τον πνιχτό ήχο της λεπίδας που πριόνιζε πέρα-δώθε το δέρμα μου. Τα πόδια μου άρχισαν να τρέμουν και να τραντάζομαι ανεξέλεγκτα. Προσευχήθηκα να τελειώσει γρήγορα. Κι έτσι έγινε, γιατί λιποθύμησα», γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο της η Waris Dirie.
Της έραψαν το αιδοίο με τσουκνίδες αφήνοντας τρύπα μεγέθους κεφαλιού καρφίτσας μόνο για τις καθημερινές της ανάγκες. Όπως έχει πει και η ίδια, πολλές φορές ήταν δύσκολο να ουρήσει και ακόμα πιο δύσκολο όταν είχε έμμηνο ρύση.
Εδώ και αρκετά χρόνια οι εκστρατείες- πρωτοβουλίες ενάντια σε αυτή τη πρακτική έχουν επιφέρει κάποια αποτελέσματα και τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά. Για παράδειγμα σε περιοχές, όπου οι ίδιες οι κοινότητες επέλεξαν να προβούν σε δημόσιες διακηρύξεις κατά της πρακτικής, όπως στη Σενεγάλη, σημειώθηκε μείωση μέχρι και 65%.
