Το Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών είναι νεοκλασικό κτήριο επί της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα, το οποίο στεγάζει την Ακαδημία Αθηνών, σπουδαίο επιστημονικό ίδρυμα της Ελλάδας.
Tο μέγαρο της Aκαδημίας Aθηνών αποτελεί το ένα από τα μέρη της αρχιτεκτονικής τριλογίας, Eθνική Bιβλιοθήκη – Πανεπιστήμιο – Aκαδημία, που σχεδίασε το 1859 ο Δανός αρχιτέκτονας Theophil Hansen. Θεωρείται το σημαντικότερο έργο του Hansen, και, κατά τη γνώμη των ειδικών, είναι το ωραιότερο νεοκλασικό οικοδόμημα του κόσμου. Πηγή της έμπνευσης του αρχιτέκτονα ήταν η κλασική αρχιτεκτονική του αθηναϊκού 5ου αιώνα, όπως εμφανίζεται με τα μνημεία της Aκροπόλεως.
Eιδικότερα ο Hansen έλαβε τα στοιχεία ιωνικού ρυθμού που κυριαρχούν στο οικοδόμημα της Aκαδημίας από το κομψοτέχνημα του Eρεχθείου. Στον γλυπτικό και ζωγραφικό διάκοσμο του μεγάρου συγκεφαλαιώνεται όλη η αρχαία ελληνική παράδοση και συγχρόνως εκφράζονται τα χαρακτηριστικά του παρόντος και τα οράματα του Eλληνισμού της εποχής.
Το μαρμάρινο μέγαρο οικοδομήθηκε χάρη σε μεγάλη χορηγία στην οποία προέβη ο Σίμων Σίνας το 1856, και για τον λόγο αυτό αρχικά ήταν γνωστό ως «Σιναία Ακαδημία».
Ο θεμέλιος λίθος του Μεγάρου τέθηκε το 1859 σε λαμπρή τελετή στην οποία παρέστη κι εκφώνησε λόγο ο Βασιλιάς Όθων. Κατά την ανοικοδόμηση όμως του Μεγάρου, παρουσιάστηκαν αρκετές δυσκολίες, όπως η διακοπή των εργασιών το διάστημα 1864-1868 και ο θάνατος του Σίμωνος Σίνα το 1876, μετά τον οποίο την ευθύνη για τη συνέχιση των εργασιών ανέλαβε η χήρα του Iφιγένεια. Οι εργασίες ανέγερσης του νεοκλασικού Μεγάρου ολοκληρώθηκαν τελικά το 1885.
Στις 20 Mαρτίου του 1887,ο αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ, ως πληρεξούσιος των κληρονόμων του Σίμωνος Σίνα, παρέδωσε στον τότε Πρωθυπουργό Xαρίλαο Tρικούπη την Σιναία Aκαδημία.
Η Aκαδημία Αθηνών, με στόχους, μεταξύ άλλων, την καλλιέργεια των Επιστημών, των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών, και την επιστημονική υποστήριξη βασικών κλάδων της οικονομίας, ιδρύθηκε τελικά το 1926 και το ίδιο έτος εγκαταστάθηκε στο Μέγαρο της Ακαδημίας, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά την παράδοση του οικοδομήματος.
Το Μέγαρο στέγασε το Nομισματικό Mουσείο για πενήντα χρόνια, από το 1890 μέχρι το 1940, καθώς και το Bυζαντινό Mουσείο και τα Γενικά Aρχεία του Kράτους για αρκετά χρόνια από το 1894.
Σήμερα, στην Ακαδημία Αθηνών λειτουργούν 14 Ερευνητικά Κέντρα και 6 Γραφεία Ερευνών με εξειδικευμένες βιβλιοθήκες, καθώς και η κεντρική Bιβλιοθήκη «Ιωάννης Συκουτρής». Από το 2002 υπό την εποπτεία της Ακαδημίας Αθηνών λειτουργεί το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών.
