Απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο, βρίσκεται ένα από τα ομορφότερα γλυπτά της πόλης των Αθηνών. Πρόκειται για τον περίφημο Ξυλοθραύστη.

Ένας νεαρός, μυώδης άντρας προσπαθεί να κόψει με τα χέρια του ένα κομμάτι ξύλο (εξ’ ου και το όνομα του γλυπτού). Ο άντρας είναι γυμνός ενώ στο πρόσωπο του αποδίδονται έξοχα τα χαρακτηριστικά της κούρασης και της σωματικής προσπάθειας. Οι ανατομίες του σώματος αποδίδονται επίσης με τρόπο απόλυτα ρεαλιστικό. Το γλυπτό φαίνεται να μην υστερεί πραγματικά πουθενά.

 

• Δημιουργός του είναι ο γλύπτης Δημήτριος Φιλιππότης. Το γύψινο πρόπλασμα ολοκληρώθηκε το 1875 (ο Φιλιππότης το επεξεργαζόταν από το 1872 διότι δεν είχε τα οικονομικά μέσα για να το ολοκληρώσει) ενώ η μεταφορά του σε μάρμαρο πραγματοποιήθηκε μετά από εικοσιπέντε έτη (το 1900). Όλο αυτό το διάστημα ο Φιλιππότης λέγεται ότι τοποθετούσε κεριά γύρω από τον “Ξυλοθραύστη”. Τελικά εκτέθηκε στον “Παρνασσό” το 1902 και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές.

→ Αγοράστηκε από τον Δήμο Αθηναίων το 1907 και αρχικά τοποθετήθηκε στην σημερινή “Πλατεία Ραλλούς” πίσω από την Ρώσικη Εκκλησία. Στη σημερινή του θέση μεταφέρθηκε το 1958.

 

Το άγαλμα είχε προκαλέσει αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία και είχε αναστατώσει τους κατοίκους, καθώς ξέφυγε από την κλασική θεματολογία της δημόσιας τέχνης, που κατά κανόνα παρουσίαζε ιστορικά πρόσωπα. Επιπλέον, είχε επικριθεί, για λόγους σεμνοτυφίας, αφού ανταποκρινόταν σε νέες καλλιτεχνικές φόρμες και πρότυπα.

→ Το 1910 βανδαλίστηκε με κόκκινο χρώμα, στην συνέχεια το 1912 ακρωτηριάστηκε και δύο χρόνια αργότερα λιθοβολήθηκε.