to top

Ο Ναός των Αγίων Πάντων, στους Αμπελόκηπους

Ο Ναός των Αγίων Πάντων είναι ένας μικρός ναός βυζαντινού ρυθμού του 11ου αι. στους Αμπελόκηπους της Αθήνας. Βρίσκεται επί της οδού Τσόχα 39, σε μικρή απόσταση από το γήπεδο του Παναθηναϊκού και τον σταθμό του μετρό Αμπελόκηποι και συγκεκριμένα λίγα μέτρα πιο κάτω από την νοτιοανατολική γωνία του σταδίου του Παναθηναϊκού «Απόστολος Νικολαίδης».

Αν και πνιγμένος από βαριές και ακαλαίσθητες πολυκατοικίες, παρά ταύτα εντυπωσιάζει, ακόμα και σήμερα τους περαστικούς με την ιδιαίτερη ομορφιά του.

 

 

→ Το 1815 η πριγκίπισσα της Ουαλίας, Καρολίνα, κατά τη διάρκεια της παραμονής της στην Αθήνα, χρηματοδότησε μια ανασκαφή στον χώρο του ναού, κατά την οποία ανακαλύφθηκαν μαρμάρινα περιστέρια. Από αυτά οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι στη θέση του ναού κατά την αρχαιότητα υπήρχε ιερό αφιερωμένο στην Ουράνια Αφροδίτη, δηλαδή στη θεά του αγνού έρωτα και της οικογένειας (το περιστέρι ήταν το ιερό πτηνό της θεάς). Επίσης, στον ίδιο χώρο υπήρχε πηγή με δροσερό νερό. Στους τοίχους του ναού έχουν ενσωματωθεί αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη, πολλά από τα οποία έχουν επιγραφές, ενώ τα παράθυρα έχουν πλούσια διακόσμηση.

→ Στην αρχαιότητα, η τοποθεσία φιλοξενούσε, εκτός από τον ναό, και ιερό άλσος  με πηγή και βωμό της θεάς, στον οποίο αφιέρωναν κατά τη γιορτή των Αρρηφορίων. Ο βωμός σώζεται στα αριστερά του σημερινού ναού. Πάνω σε αυτό τον βωμό τοποθετούσαν τα «μυστικά δώρα» προς τη θεά, κυρίως κατά τη γιορτή των Αρρηφορίων ή Αρρητοφορίων. 

→ Το 300 μ.Χ., το ιερό αυτό παρήκμασε και στη θέση του χτίστηκε ναός που αφιερώθηκε στους Αγίους Πάντες. Αργότερα χτίστηκε ολόκληρη μονή γύρω από τον μικρό ναό, η Μονή των Αγίων Ομολογητών. 

→ Το 1922 μ.Χ. ο αρχαιολόγος Γ. Σωτηρίου, κατά την πρώτη συστηματική ανασκαφή του ναού, βρήκε έναν πλήρως ερειπωμένο ναό, με την ανατολική και βόρεια πλευρά μόνο να στέκουν ακόμα όρθιες. Κατά τις ανασκαφές αυτές βρήκε πολλούς τάφους μοναχών −ορισμένοι από αυτούς σώζονται έως σήμερα μέσα σε κρύπτη βορείως του ναού−, καθώς και τον τάφο του μοναχού Θεοφύλακτου μέσα σε μια σαρκοφάγο στη δυτική πλευρά. Στη σημερινή του μορφή αναστυλώθηκε το 1956. 

→ Το μνημείο αναστηλώθηκε το 1956-1957 από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στην αναστήλωσή του χρησιμοποιήθηκαν αρχιτεκτονικά μέλη από το αρχαίο ιερό και από ερείπια της βυζαντινής μονής, που αναδεικνύουν τη μακραίωνη ιστορία του χώρου. Στο κωδωνοστάσιο έχει εντοιχισθεί ένας λίθος με επιγραφή που δήλωνε τα όρια του αρχαίου ιερού, καθώς και ένας άλλος με ανάλυφο μικρό σταυρό. Τα εγκαίνια του ναού πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή των Αγίων Πάντων του 1858.

Λεωνίδας Βασιλόπουλος

Λατρεύω αυτή την πόλη, όταν πολλοί την μισούν. Η Αθήνα είναι όμορφη, ιδιαίτερη, απλά πρέπει να σηκώσεις το βλέμμα για να την δεις, πρέπει να την περπατήσεις, να την ψάξεις, τότε μόνο θα την ανακαλύψεις. πάμε παρέα….

A
A
 Photos
A
 Followers
A
 Following