Το λιοντάρι του Πειραιά είναι ένα μαρμάρινο γλυπτό, που προσομοιάζει με τον “λέοντα της Χαιρωνείας”, ύψους υπέρ των 3 μέτρων το οποίο βρισκόταν στον μυχό του λιμένα του Πειραιά μέχρι το 1687 όταν το απήγαγε ο Φραγκίσκος Μοροζίνη. Από την επιβλητική παρουσία του μνημείου, ο λιμένας ονομαζόταν και Πόρτο Λεόνε (Porto Leone). Σήμερα το γλυπτό αυτό κοσμεί την είσοδο του ναυστάθμου της Βενετίας.

 

• Η ιστορία του είναι συγκλονιστική και ήδη έχουν ξεκινήσει προσπάθειες από φορείς της πόλης το λιοντάρι του Πειραιά να γυρίσει πίσω. Κανείς δεν γνωρίζει ποιος και πότε το έχει κατασκευάσει. Άλλοι υποστηρίζουν ότι φτιάχτηκε στην Κλασσική Περίοδο, άλλοι στην Ρωμαϊκή και άλλοι πιστεύουν ότι ανήκει ακόμα και στην Ρωμαϊκή Περίοδο. Η πρώτη αναφορά του Πειραιά ως Πόρτο Λεόνε συναντάται σε ναυτικό χάρτη του γενοβέζου Πέτρο Βισκόντι το 1328. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν έχει φτιαχτεί νωρίτερα.

• Η κλοπή του λιονταριού από το λιμάνι του Πειραιά έγινε το 1688 όταν φορτώθηκε σε πλοίο του Μοροζίνη για Βενετία μαζί με άλλα τρία μικρότερου μεγέθους, μιας και εκείνη την εποχή η ιταλική πόλη έφερνε ως έμβλημα το λιοντάρι. Οι βενετοί για μια τριετία εκείνη την περίοδο έκλεψαν πλήθος αρχαιολογικών αντικειμένων ύστερα από λεηλασίες μνημείων μας. Τώρα το λιοντάρι του Πειραιά «φρουρεί» την είσοδο του Ναυαρχείου Arsenale της Βενετίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει κανένα διακριτικό, καμία πινακίδα που να ενημερώνει τους επισκέπτες του κτηρίου ότι αυτός είναι ο «Λέων του Πειραιώς».

 

 

→ Πολύς λόγος έχει γίνει για τις επιγραφές στη ράχη του λιονταριού, οι οποίες και μπορούν ίσως να δώσουν απάντηση στο ερώτημα που αφορά το πότε και γιατί κατασκευάστηκε. Πρώτος ο Δανός Akerblad το 1799 επικεντρώθηκε στο θέμα και εξέδωσε τα αποτελέσματα της έρευνάς του σε μια φιλολογική εσπερίδα στην Κοπεγχάγη. Πολλοί μετά απ’ αυτόν χρησιμοποίησαν ή τροποποίησαν τη συγκεκριμένη εργασία. Αξίζει να επισημάνουμε ότι ο πρώτος Έλληνας που ασχολήθηκε με τη μετάφραση των επιγραφών ήταν ο Α. Μουστοξύδης.

→ Το πότε χαράχτηκαν οι επιγραφές αυτές είναι ένα ερώτημα που απασχόλησε πολλούς μελετητές. Ο Laborde υποστήριξε ότι οι επιγραφές χαράχτηκαν την εποχή κατά την οποία το λιοντάρι μεταφέρονταν από το Μαραθώνα στην Αθήνα. Υποστηρίζει δηλαδή ότι το μνημείο είναι δημιούργημα των Αθηναίων σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων στο Μαραθώνα.