Η Οικία Κλεάνθη – Σάουμπερτ, ένα από τα πιο ιστορικά κτίρια της Αθήνας, κτισμένη κάτω από την Ακρόπολη στην καρδιά της Πλάκας, επί της οδού Θόλου.

Από το 1837 μέχρι το 1842, στέγασε το πρώτο πανεπιστήμιο της Ελλάδας, του Οθώνειο Πανεπιστημίου, το σημερινό Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο για την ιστορία του πανεπιστήμιου.

 

Η Οικία Κλεάνθη – Σάουμπερτ κατοικήθηκε από τον Μακεδόνα αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη και τον Βαυαρό συνάδελφο και συνεργάτη του Εδουάρδο Σάουμπερτ. Η γραφική οικία των Κλεάνθη – Σάουμπερτ, με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική της, κτισμένη σε ρυθμό αθηναϊκού σπιτιού της εποχής με ρομαντικά στοιχεία, με τις τζαμαρίες και τις ταράτσες της, τα κολονέτα και την αυλή της, ξεχωρίζει και επιβάλλεται με το μέγεθος και το ύψος της στη βόρεια πλευρά της Ακρόπολης. Το κτίριο αυτό αποτελεί ιστορικά και αρχιτεκτονικά ένα από τα πιο αξιόλογα μνημεία της Αθήνας.

Το 1861 ο Σ. Κλεάνθης πούλησε το σπίτι του σε ιδιώτη. Από τότε και μέχρι το 1962 οπόταν το κτήριο απαλλοτριώθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, άλλαξε ιδιοκτήτες και χρήσεις (στρατώνας, σχολείο, σπίτι, ταβέρνα). Το κτήριο στέγασε πολλές οικογένειες προσφύγων, αρχικά από την Κρήτη και μετέπειτα από τη Μικρασία.

Τη δεκαετία του ‘60 ο ισόγειος χώρος λειτούργησε ως ταβέρνα, στην πελατεία της οποίας συγκαταλέγονταν διανοούμενοι της εποχής, καλλιτέχνες αλλά και πολλοί φοιτητές.

Το 1946 η Οικία Κλεάνθη – Σάουμπερτ κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο, ενώ το 1959 ξεκίνησαν οι προσπάθειες της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών για την απόκτησή του.

Το Πανεπιστήμιο ορίστηκε κύριος του κτηρίου ανταλλάσσοντάς το, το 1967, με δύο ακίνητα της οδού Διογένους, όπου σήμερα στεγάζεται το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων Φ. Ανωγειανάκη.

Λίγο πριν από την αποκατάσταση της δημοκρατίας, και αφού έφυγαν οι τελευταίοι ένοικοι, ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης του κτηρίου.