“Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία” του Ροζέ Βιτράκ, μετάφραση-δραματουργική συνεργασία: Δημήτρης Ντάσκας, σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου, πρωταγωνιστούν: Θανάσης Βλαβιανός, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Μάνος Καρατζογιάννης, Αγγελική Μαρίνου, Μαριάννα Ντίρου, Τζίνη Παπαδοπούλου, Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη, Δημήτρης Φραγκιόγλου, Θανάσης Χαλκιάς.
Ο Βικτόρ, γόνος της πολύ καθώς πρέπει οικογένειας Πομέλ, κλείνει τα εννιά του χρόνια και οι γονείς του γιορτάζουν τα γενέθλιά του παρέα με τους πολύ καλούς του φίλους, τους Μανιώ. Μολονότι όλα ξεκινούν σαν ακόμα μία οικογενειακή και χαλαρή συγκέντρωση, ο υπερ-ανεπτυγμένος για την ηλικία του, τόσο σωματικά, όσο και πνευματικά, Βικτόρ ενηλικιώνεται με κάθε λέξη που ξεστομίζει και με κάθε πράξη χειρισμού των γύρω του, εγκαταλείποντας με μια σαδιστικά αθώα βιαιότητα την παιδική του ηλικία για να μεταμορφωθεί σε ακόμα έναν κυνικό ενήλικα που προσπαθώντας να πολεμήσει την αδικία, πέφτει θύμα της ίδιας της αντίφασης που διέπει την ύπαρξή του.
Γραμμένο στα χρόνια του Μεσοπολέμου, το σπινθηροβόλο και ανατρεπτικό έργο του Ροζέ Βιτράκ βυθίζεται στο θέατρο του παραλόγου αλλά την ίδια στιγμή αφήνεται σε ένα διαρκές παιχνίδι ειδών, ταξιδεύοντας με μια σαγηνευτική ευκολία από το μπουλβάρ και τη φάρσα στο οικογενειακό δράμα και την κοινωνική σάτιρα. Χωρίς ποτέ να καθιστά το “παράλογο” αυτοσκοπό, ο “Βικτόρ” χαστουκίζει λεκτικά ολόκληρη την ύπαρξή μας αλλά και την υποτιθέμενη ευμάρεια της (όποιας) εποχής, σχολιάζοντας χωρίς οίκτο θεσμούς και αρχές, κοντράροντας τη σκληρότητα των λέξεων με την αθώα (;) αφέλεια της παιδικής του ηλικίας.
Ολόκληρος άντρας που συμπεριφέρεται σαν μικρό παιδί ή παιδί που βλέπει με τα μάτια ενός ενήλικα, o Βικτόρ, υπό τη συγγραφική μπαγκέτα του Βιτράκ, συγκρούεται με την οικογένεια, την εκκλησία, την επιστήμη και με τη δομή της κοινωνίας και της οικογένειας, μεταμορφώνοντας το πολυτελές διαμέρισμα στην αριστοκρατική πλατεία Τερν σε τόπο μιας βίαιης μεταμόρφωσης, ενός ανθρώπινου πλάσματος σε κάτι άλλο, που αντιμάχεται την ίδια του την ύπαρξη.
Την εξαιρετική (εξαιρετική, όμως) μετάφραση του Δημήτρη Ντάσκα χρησιμοποιεί ως όπλο και χρονόμετρο της σκηνοθεσίας του ο Κώστας Παπακωνσταντίνου, θέτοντας εξ αρχής τον διττό και στα όρια της διπολικής διαταραχής τόνο του έργου, με το πιο μακάβριο τραγουδάκι γενεθλίων που έχετε ακούσει ποτέ και το οποίο με τη ρυθμική και τονική εναλλαγή του παγώνει το αίμα μέσα στα πρώτα μόλις λεπτά.
Την ίδια -χορευτική λες- ακρίβεια αποσπά και από τους υπέροχους ηθοποιούς του, οι οποίοι με όπλο τους τον λόγο και το κείμενο που ρέει σαν τραγούδι που δεν μελοποιήθηκε ακόμη, παντρεύουν απολαυστικά το παράλογο του μαύρου χιούμορ με τον ρεαλισμό και το βαθύ συναίσθημα, ακόμα κι αν αυτό περνά φευγαλέα με ένα σκοτεινό βλέμμα σε ένα πρόσωπο που χαμογελά.
Εξαιρετικά δύσκολο έργο στη διαχείρισή του, ευτυχεί στη σκηνή του πάντοτε ανοιχτού σε νέες προτάσεις θεάτρου Σταθμός καθώς η νέα αυτή παραγωγή σέβεται στο απόλυτο τις έννοιες και το ύφος του κειμένου, αποφεύγει συνειδητά κάθε διάθεση “τεχνοποιητικού” ελιτισμού για να κατέβει στην πλατεία ως μια παράσταση ευρείας αποδοχής, χωρίς ιδεολογικές ή καλλιτεχνικές εκπτώσεις. Τα ίδια σημαντικά μεγέθη τηρεί και σε επίπεδο παραγωγής, με τα υπέροχα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα και τα λειτουργικά σκηνικά της Βίκυς Πάντζιου να λάμπουν κάτω από τους συναισθηματικά φαντεζί φωτισμούς του Γιώργου Αγιαννίτη.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης εξακολουθεί να αποτελεί -για εμένα προσωπικά- πρότυπο καλλιτέχνη που τολμά να παίξει μακριά από ασφαλή μονοπάτια, ενόσω θέτει ο ίδιος στον εαυτό του, κάθε χρόνο, ακόμα μεγαλύτερες ερμηνευτικές προκλήσεις. Σε στιγμή μοναδικής ωριμότητας, η ερμηνεία που χαρίζει στον Βικτόρ όχι απλά ενσωματώνει την ίδια του την ύπαρξη (φωνή, βλέμμα, σώμα) μα εξελίσσεται σε πλάσμα υπερβατικό το οποίο αντιλαμβάνεσαι πως ζει εκτός χρόνου, λες και ο Βικτόρ μετουσιώνεται σε φυσικό φαινόμενο που ήρθε στον δικό μας κόσμο για να ολοκληρώσει κάποιον κύκλο ζωής, προτού ο κόσμος μας περάσει στον επόμενο. Η ανησυχία του Βιτράκ για την επερχόμενη παγκόσμια σύρραξη είναι εμφανής μέσα από τη φαιδρότητα με την οποία περιγράφει την ελαφρότητα των ηρώων του.
Άξιοι συνοδοιπόροι του Βικτόρ, ο απολαυστικός Θανάσης Βλαβιανός στον πλήρη μέτρου ρόλο του οικογενειακού τους φίλου, που χάνει σταδιακά τα λογικά του, με την ίδια ταχύτητα που οι δίπλα του χάνουν την ανθρωπιά τους και η υπέροχη Νεκταρία Γιαννουδάκη που υποδύεται τη σύζυγό του και ίσως τη μοναδική ύπαρξη μεταξύ όλων με ενσυναίσθηση και αντίληψη του επερχόμενου ολέθρου, μόλις με ένα σκοτεινιασμένο βλέμμα της, την ώρα που το πρόσωπο χαμογελά -το έγραψα και νωρίτερα. Η Τζίνη Παπαδοπούλου ενστερνίζεται με άποψη και ουσία τη μπουρζουαζία και την ανεπάρκεια της γυναίκας που απαιτεί καλούς τρόπους όταν η ίδια τους έχει απωλέσει, ιδιαίτερα σπαρακτική στις φαινομενικά αδιάφορες στιγμές με τον σύζυγό της, τον οποίο υποδύεται με ειρωνική διάθεση και με τη δέουσα αποστασιοποίηση ο Θανάσης Χαλκιάς.
Απολαυστικές και οι υπόλοιπες κυρίες της συντροφιάς, Αγγελική Μαρίνου, Μαριάννα Ντίρου και Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη, όλες εντός πλαισίου και με έλεγχο της υπερβολής του ρόλου τους, με τον Δημήτρη Φραγκιόγλου να αγγίζει με κέφι τα όρια του σλάπστικ.
Στα συν της παράστασης και η πρωτότυπη μουσική του Τηλέμαχου Μούσα.
• Θέατρο Σταθμός – Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο
Παραστάσεις: Πέμπτη έως Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:00.
