“Ο Ταρτούφος” του Μολιέρου, μετάφραση: Ανδρέας Στάικος, απόδοση-σκηνοθεσία: Γιάννης Νταλιάνης, πρωταγωνιστούν: Μάνος Καρατζογιάννης, Θανάσης Βλαβιανός, Ελίζα Σκολίδη, Αγγελική Μαρίνου, Γιώργος Κορομπίλης, Μέγκι Σούλι, Κωνσταντίνος Ζωγράφος, Χριστίνα Θεοδωροπούλου, Θωμάς Σιέκας.

Στην οικία του κυρίου Οργκόν μεγάλη αναστάτωση έχει προκαλέσει η άφιξη του Ταρτούφου, ενός τυχοδιώκτη απατεώνα που προσποιείται τον ευσεβή πνευματικό σύμβουλο, με απώτερα όμως κίνητρα. Ο κύριος Οργκόν τον εμπιστεύεται για κάθε του απόφαση, αδιαφορώντας για όσα του λένε η γυναίκα του και τα δύο του παιδιά.

Το κακό όμως παραγίνεται, τη στιγμή που αποφασίζει να διαλύσει τον αρραβώνα της κόρης του με τον αρραβωνιαστικό της για να την παντρέψει με τον Ταρτούφο, οπότε ολόκληρο το σπιτικό συνωμοτεί για να ανοίξουν επιτέλους τα μάτια του κύρη τους προτού να είναι πολύ αργά.

 

 

Μα τι ωραία παράσταση ήταν αυτή! Και πόσο πολύ γέλασα, δεν περιγράφεται. Και παρέα μου γελούσε βροντερά και ολόκληρο το θέατρο, αφού δεν γίνεται να αντισταθείς σε όλα αυτά τα υπέροχα που συντελούνται επί σκηνής, από την πρώτη μέχρι και την τελευταία στιγμή. Μόνο συγχαρητήρια αξίζουν στον Γιάννη Νταλιάνη, ο οποίος ξαναδιαβάζει το έργο με τρόπο εμπνευσμένο, ανεβάζοντας κλασικό Μολιέρο μεν, αλλά με αέρα μπουλβάρ, μεταφερμένο σε ένα γενικόχρονο σήμερα, πολύχρωμο και φαντεζί (σκηνικά-κοστούμια: Άρτεμις Φλέσσα, φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης) με περιπαιχτική διάθεση, ευφυώς αστείο από κάθε άποψη και έντεχνα προστατευμένο από την απειλή της φαρσοκωμωδίας.

Κατ’ αρχάς είναι εξαιρετική η δουλειά που έχει κάνει στη θεατρική διασκευή της μετάφρασης, αποδίδοντας ένα κείμενο γλαφυρό, σύγχρονο και επιλέγοντας τις κατάλληλες λέξεις την κατάλληλη στιγμή -αρκεί μόνο να δείτε πού ακριβώς ακούγεται η λέξη “ευγλωττία” και θα καταλάβετε. Επίσης εξαιρετική είναι η διδασκαλία του έμμετρου λόγου στις ερμηνείες των ηθοποιών, καθώς οι στίχοι αποδίδονται με ροή ταχύτατη που δίνει ρυθμό σε ρόλους και παράσταση, με ρίμες έξυπνα αστείες που αποκτούν σκηνική δύναμη, χωρίς να θυμίζουν απαγγελία σχολικού ποιήματος.

Είναι από τις λίγες φορές που το μέτρο στο κείμενο δεν στέκει εμπόδιο αλλά αρωγός στις ερμηνείες. Είχε όμως και μια παρέα απολαυστικών ηθοποιών για να υλοποιήσει το όραμά του στην κωμική του ολότητα.

Ο Μάνος Καρατζογιάννης είναι ένας Ταρτούφος σκέτη τρέλα (κυριολεκτικά), καθώς επιστρατεύει ακομπλεξάριστα την κλασική σπουδή και τη φωνητική του δύναμη για να τις παντρέψει με βλέμμα σαρωτικό και σώμα τοποθετημένο στην εντέλεια (κίνηση-χορογραφία: Ιωάννα Αποστόλου), που ώρες-ώρες αγγίζει τα όρια του slapstick. Με μάτια που αλλού κοιτάζουν και αλλού μιλούν, παράστημα εντυπωσιακό και ένα εσωτερικό κέφι που αναδεικνύει το διττό του φαίνεσθαι και του είναι, ο Ταρτούφος του Καρατζογιάννη είναι η επιτομή της υποκρισίας και της επιφανειακής ευσέβειας που κρύβει άλλα πράγματα κάτω από τα ράσα (κυριολεκτικά στην περίπτωσή μας).

Στη σκηνή δε που κάνει ερωτική εξομολόγηση στη σύζυγο του κύρη του με το “It’s now or never” του Πρίσλεϋ να παίζει στο φορητό πικάπ είναι απλά απίθανος.

Η Ελίζα Σκολίδη ως αντικείμενο του πόθου του, μας χαρίζει μια κομψή, ευγενή και αποφασιστική Ελμίρα, με κωμικό μέτρο που διαθλάται και από το βλέμμα της, το οποίο διαπερνά την αίθουσα απ’ άκρη σ’ άκρη. Ο Θανάσης Βλαβιανός μεταμορφώνεται με απίστευτη άνεση σε έναν πλήρως μολιερικό Οργκόν, με ευαισθησίες, μεταπτώσεις και σκηνική εμπειρία που αποτυπώνεται και στην εξαίρετη χρήση λόγου και φωνής, ενώ αποδεικνύει για μια ακόμη φορά το έμφυτο ταλέντο του (και) στην κωμωδία.

Στιβαρή, αριστοκρατική και θεατρικής παιδείας η κ. Περνέλ της Χριστίνας Θεοδωροπούλου, που ως μητέρα του Οργκόν έχει πέσει κι η ίδια θύμα του καθωσπρεπισμού και της απατηλής γοητείας του Ταρτούφου. Πονηρό θηλυκό-κατεργάρα γυναίκα η Αγγελική Μαρίνου στον ρόλο της οικονόμου του σπιτιού, η οποία προσπαθεί να σώσει τα άσωστα με ερμηνευτική εγκράτεια και άψογο χρονισμό. Σίφουνας σωστός και scream queen η Μέγκυ Σούλι, η συντετριμμένη από τις αποφάσεις του πατέρα της Μαριάννα, δεν φοβάται να μεταμορφωθεί σε καρτούν -χωρίς ίχνος όμως υπερβολής, προσέξτε το αυτό- συνεισφέροντας με χάρη στο κωμικό στοιχείο της παράστασης, όπως και ο αφελής και επίσης απελπισμένος αδελφός της, ο Δάμις, τον οποίο ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος διαχειρίζεται με εφηβική ευστροφία.

Εντυπωσιάζουν η σκηνική παρουσία και η φωνή του Γιώργου Κορομπίλη, καθώς αποδίδει έναν Κλεάνθη συνετό και ευφραδή, τον μοναδικό που εκφράζει ακόμα τη λογική σε ένα σπίτι που τρελαίνεται.

Για το τέλος, άφησα τον Ακάκιο, τον ιερομόναχο ακόλουθο του Ταρτούφου, ρόλο βουβό που στα χέρια του Θωμά Σιέκα και του Γιάννη Νταλιάνη μεταμορφώνεται σε αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή. Νομίζω μια φορά μιλάει όλη κι όλη στην παράσταση (λέει την ώρα, και το θέατρο πέφτει κάτω), αλλά από την πρώτη κιόλας εικόνα όπου εμφανίζεται για να μας θυμιατίσει, κλέβει τις εντυπώσεις με αυτό το βλέμμα και με αυτό το σώμα το εξαϋλωμένο μέσα στο ράσο του και μένει πραγματικά αξέχαστος, καθώς ο σκηνοθέτης τον εμφανίζει ξαφνικά και ευρηματικά εκεί που δεν τον περιμένεις (όταν βγαίνει με το ταξιδιωτικό σακίδιο δάκρυσα από τα γέλια).

Χάρη σε αυτόν άλλωστε και μέσω της ανατροπής, το φινάλε του Ταρτούφου στο Θέατρο Σταθμός γίνεται πιο ενδιαφέρον και αστείο από το πρωτότυπο, αφού ο έρμος ο Μολιέρος έπρεπε να το ξαναγράψει για τρίτη φορά, ώστε επιτέλους να γίνει αρεστό από τις εκκλησιαστικές αρχές και να μην του το απαγορεύσουν όπως έκαναν και με τις δύο πρότερες εκδοχές του.

Ο “Ταρτούφος” θα παίζεται μόνο μέχρι τις 28 Μαΐου, οπότε σπεύστε. Αν το χάσετε, διοργανώστε petition ώστε να επαναληφθεί και του χρόνου.

 

• Θέατρο Σταθμός – Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο