Λεωφορείον ο Πόθος, δράμα του Τέννεση Ουίλλιαμς, μετάφραση-σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος, Πρωταγωνιστούν: Κωνσταντίνα Τάκαλου, Αποστόλης Τότσικας, Νάνσυ Μπούκλη, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Νικόλας Μακρής, Λάμπρος Κτεναβός, Ίντρα Κέιν, Γρηγόρης Φρέσκος, Άγγελος Ανδριόπουλος.
Ύστερα από την απώλεια της πατρικής τους έπαυλης στο Μισσισσιπή λόγω χρεών, η Μπλανς Ντυμπουά ταξιδεύει μέχρι τη γαλλική συνοικία της Νέας Ορλεάνης για να περάσει λίγο καιρό με τη μικρή της αδελφή, τη Στέλλα, και τον άντρα της, τον Στάνλεϋ Κοβάλσκι. Το μικρό, φτωχικό σπίτι προκαλεί τα σχόλια της αριστοκράτισσας Μπλανς, ενώ ο αψύς χαρακτήρας του Στάνλεϋ επιφέρει από την πρώτη κιόλας στιγμή μεγάλη ένταση μεταξύ τους που σταδιακά εξελίσσεται σε πόλεμο που παρασέρνει τους πάντες στο διάβα του.
Γραμμένο το 1947, μόλις τρία χρόνια αφότου ο “Γυάλινος Κόσμος” τον είχε βγάλει από την αφάνεια, το “Λεωφορείον ο Πόθος” αποτελεί διαχρονικά το πλέον εμβληματικό θεατρικό του Τέννεση Ουίλλιαμς, με δύο χαρακτήρες, την Μπλανς και τον Στάνλεϋ, που όχι μόνο αποτελούν ρόλους-μνημεία της παγκόσμιας δραματουργίας, αλλά έχουν καταγραφεί στο κοινωνικό ασυνείδητο ως πλάσματα αληθινά, με σάρκα, ψυχή και ιστορία. Ρόλος-φετίχ η Μπλανς Ντυμπουά, με τη φράση του φινάλε (“Ανέκαθεν στηριζόμουν στην καλοσύνη των ξένων”) να καθορίζει όχι μόνο ολόκληρο το έργο αλλά και συνειδήσεις σε παγκόσμια κλίμακα, μοιάζει να εμπνέει στη δική της τελική έξοδο και τη Νόρμα Ντέσμοντ του Μπίλυ Γουάιλντερ στη “Λεωφόρο της Δύσεως”. Γυναίκα με πάθη, επιθυμίες και όνειρα που της τα συνέθλιψαν νωρίς, η Μπλανς τόλμησε να υπακούσει τις επιταγές της σάρκας, αψηφώντας το τίμημα που υπήρξε εν τέλει μεγάλο για να την κρατήσει στην πραγματικότητα. Με μια ζωή λοιπόν στα όρια της φαντασίωσης και της τρέλας, λεπτεπίλεπτη σαν ακριβή μα ραγισμένη πορσελάνη και με αέρα σπουδαίας και τρανής αριστοκράτισσας, η ευαίσθητη μα χειριστική Μπλανς συνθλίβεται από τον άτεγκτο ρεαλισμό και τη γήινη, εκρηκτική παρουσία του Στάνλεϋ που όχι μόνο μοιάζει να μένει ανέγγιχτος από τη γοητεία της μα να βάζει σκοπό της; ζωής του να αποκαλύψει την ασχήμια που κρύβεται από κάτω της και την καταστρέψει.
Εξαιρετική η παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, την οποία σκηνοθετεί με ψυχή, όραμα και ταπεινοφροσύνη ο Θανάσης Σαράντος, προτάσσοντας έναντι όλων το ίδιο το κείμενο, χωρίς εξωγενείς παρεμβάσεις ή παράλληλες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Τα πάντα σε αυτό εδώ το “Λεωφορείον ο Πόθος” υπηρετούν το έργο, το κείμενο και τον συγγραφέα που ούτως ή άλλως έμοιαζε να σκηνοθετεί ο ίδιος τα έργα του από τον τρόπο που τοποθετούσε τα πάντα στο χαρτί. Έτσι, ο Θανάσης Σαράντος πλάθει το έργο, το σύμπαν και τον μικρόκοσμο του Τέννεση Ουίλλιαμς με περίσσια αισθητική, χάρη, ρεαλισμό και πάθος, ταξιδεύοντας τον θεατή στη Νέα Ορλεάνη του 1947 και εμβαπτίζοντας τους ηθοποιούς του στο πνεύμα και στο “είναι” των ηρώων του. Σαν πύλη στον χρόνο και στον χώρο, η σκηνή μπροστά σου μοιάζει με τόπο αληθινό, με τα σκηνικά της Άσης Δημητροπούλου, τα κοστούμια της Λίνας Μάτσιου και τους φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα να συνθέτουν μια υπέροχη χωροχρονική παραίσθηση, με ύφος και νύξεις από πλατώ της χρυσής εποχής του Χόλυγουντ.
Και μέσα σε αυτόν τον μαγικό τόπο, μια συντροφιά από ταλαντούχους και αφοσιωμένους ηθοποιούς αποδίδει αυτές τις εμβληματικές προσωπικότητες, με θάρρος και ουσία. Με νεράιδα μοιάζει η Μπλανς της Κωνσταντίνας Τάκαλου, καθώς πατά με το ένα πόδι στην αλήθεια μας και με το άλλο σε ένα μέρος παραμυθένιο που το κατοικούν πλάσματα της φαντασίας. Με αέρα αληθινής belle του Νότου, αριστοκράτισσα, καλομαθημενη και συμβατικά ευγενής, η Κωνσταντίνα Τάκαλου ορίζει τη δική της Μπλανς από την πρώτη κιόλας στιγμή που καταφθάνει στο σπίτι της αδελφής της, αλλάζοντας προσωπεία διαρκώς, για τον κάθε έναν από τους ανθρώπους που συναντά. Είρων και επικριτική με τις γειτόνισσες, τρυφερή και καλοσυνάτη με τη Στέλλα, διερευνητική, σταδιακά επιθετική και εν τέλει ζωώδης με τον Στάνλεϋ, η Μπλανς παίζει αποφασισμένη για τα πάντα την τελευταία παρτίδα της ζωής της, γνωρίζοντας πως είτε κερδίσει είτε χάσει, αυτή είναι η μοναδική ευκαιρία που της έχει απομείνει. Με ερμηνεία χορογραφημένη στα βήματά της, ακόμα κι όταν παραπατά από το μεθύσι, η Κωνσταντίνα Τάκαλου απογυμνώνει κάθε στιγμή που περνά την καλοβαλμένη, καλοστημένη και καλοντυμένη Μπλανς, έως ότου σταθεί μπροστά μας σαν ερείπιο, συγκλονισμένη από τη συντριβή της αλήθειας, την οποία αρνείται πεισματικά να αποδεχθεί.
Πολύ μεγάλη έκπληξη ο Στάνλεϋ Κοβάλσκι του Αποστόλη Τότσικα, ο οποίος τον διυλίζει στα απολύτως ουσιώδη: την ορμή, τη διεκδίκηση και τον πόθο. Σαν αγρίμι που προστατεύει το μέρος του, ο Αποστόλης Τότσικας επιβάλλεται από την πρώτη στιγμή στην εισβολή της Μπλανς, αλλά και στη σκηνή του θεάτρου, με ένα εκτόπισμα χυδαίας αρρενωπότητας και ξεσπάσματα οργής που πηγάζουν από χρόνια κρυμμένης απόρριψης. Μονίμως θυμωμένος για όλα αυτά που δεν ήξερε πως θέλει να αποκτήσει, με την εξουσία του να αμφισβητείται από την ενάρετη και εύθραυστη Μπλανς, ο Στάνλεϋ ξαμολά κάθε όπλο του -φωνή, απειλή, κορμί, σαγήνη, βία- για να προστατέψει τα κεκτημένα του, υπέροχος και επιβλητικός ακόμα και στις βουβές του στιγμές, όταν απλά στέκει παρών και ακροατής των άλλων.
Πρέσβειρα ειρήνης μεταξύ των δύο αντιπάλων στο πεδίο της μάχης είναι η γλυκύτατη Στέλλα που η Νάνσυ Μπούκλη ερμηνεύει με βλέμμα καθάριο και φωνή που ξεχειλίζει από αγάπη, τόσο για τη διαλυμένη αδελφή της όσο και για τον άντρα της που πλέον δεν αναγνωρίζει. Ουσιώδης, συγκλονισμένος και ανήμπορος να διαχειριστεί την πραγματικότητα είναι ο Μιτς του Ιερώνυμου Καλετσάνου, αθώο παιδί και πληγωμένος άντρας ταυτόχρονα, ενώ η χειμαρρώδης λατίνα Ευνίκη της Πηνελόπης Μαρκοπούλου ξεχειλίζει από ειλικρίνεια και ρεαλισμό. Υπέροχες και αισθαντικές είναι οι μουσικές του Κωνσταντίνου Ευαγγελίδη, ο οποίος και τις ερμηνεύει ζωντανά στο πιάνο, συνοδεία του Γιάννη Παπαναστασίου στο σαξόφωνο. Άρτιες, εντός πνεύματος και ουσιαστικά χρήσιμες στη ροή του έργου οι τζαζ μελωδίες που ερμηνεύουν η Ίντρα Κέιν και ο Γρηγόρης Φρέσκος.
Για την ιστορία, μετά την επιτυχημένη του πρεμιέρα στο Μπρόντγουέυ το 1947, ο Ηλία Καζάν μεταφέρει το “Λεωφορείον ο Πόθος” (που στην πραγματικότητα είναι τραμ και όχι λεωφορείο) και στη μεγάλη οθόνη, με Στάνλεϋ Κοβάλσκι τον Μάρλον Μπράντο, τον οποίο είχε σκηνοθετήσει -άγνωστο ακόμα- και στο θέατρο. Πρώτη Μπλανς υπήρξε η Τζέσικα Τάντυ, ενώ στην ταινία ο ρόλος περνά στη Βίβιαν Λη. Το ρόλο της Στέλλας επαναλαμβάνει και στο σινεμά η Κιμ Χάντερ.
• Εθνικό Θέατρο -Κτίριο Τσίλλερ, Σκηνή “Νίκος Κούρκουλος” – Αγίου Κωνσταντίνου 22-24, Ομόνοια
Παραστάσεις: Τετάρτη έως Σάββατο στις 20:00, Κυριακή στις 19:30
