“Η φάρμα των ζώων”, θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Τζωρτζ Όργουελ από τους: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρη Μπινιάρη, Βύρωνα Θεοδωρόπουλο, σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης, πρωταγωνιστούν: Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Μιχάλης Βαλάσογλου, Πάνος Παπαδόπουλος, Ελένη Μπούκλη, Βάσω Καβαλλιεράτου, Γιώργος Τριανταφυλλίδης, Πάνος Ζυγούρας, Κώστας Μπερικόπουλος, Γρηγορία Μεθενίτη, Άρης Μπινιάρης, Ιωάννα Μαυρέα, Άννη Θεοχάρη, Μάριος Παναγιώτου, Μαριάμ Ρουχάτζε.
Τα ζώα μιας φάρμας στην αγγλική ύπαιθρο, υπό την ηγεσία των γουρουνιών, ξεσηκώνονται κατά της καταπιεστικής ανθρώπινης εξουσίας και εκμετάλλευσης, διώχνουν τον κ. Τζόουνς από τον χώρο και αναλαμβάνουν ελεύθερα πια την αυτοδιάθεση του κτήματος και των πόρων του. Με τα γουρούνια να κρατούν και στη συνέχεια την ηγεσία της επανάστασης, με τις ευλογίες των υπόλοιπων ζώων, η κατάσταση αρχίζει σταδιακά να ξεφεύγει καθώς οι ηγεμονικές και απολυταρχικές τάσεις του ενός εκ των τριών, του Ναπολέοντα, οδηγούν στη μεταξύ τους ρήξη και στην επιβολή μιας κεκαλυμμένης τυραννίας στη φάρμα, πάντοτε στο όνομα της επανάστασης, μέχρι τη στιγμή που τα ζώα αναγκάζονται να ξεσηκωθούν ξανά.
Πολύ μεγάλη και εξαιρετικά ευχάριστη έκπληξη υπήρξε για εμένα προσωπικά η θεατρική αυτή διασκευή που ο Άρης Μπινιάρης εμπνεύστηκε για τη “Φάρμα των ζώων” στο Εθνικό Θέατρο, καθώς -ας μην κοροϊδευόμαστε- η ιδέα και μόνο ενός τέτοιου εγχειρήματος εγκυμονεί μύριους όσους κινδύνους. Στην περίπτωσή μας όμως, τα περισσότερα στοιχεία κούμπωσαν άρτια μεταξύ τους και στο σύνολό της η παράσταση εντυπωσιάζει, προκαλεί, συγκινεί και συναρπάζει. Είναι βλέπετε το θέμα της, η οπτική της και οι ίδιοι οι ήρωες της ιστορίας που δικαιολογούν στο έπακρο αυτήν την αίσθηση του κατεπείγοντος που χαρακτηρίζει τη σκηνοθετική ματιά του Άρη Μπινιάρη, αυτή την ασταμάτητη λάβα από λέξεις, μουσικές, κινήσεις, φώτα και χρώματα που κυλά ασταμάτητη από τη σκηνή συμπαρασύροντας στο διάβα της συναισθήματα, λογική και γαλήνη.
Η “Φάρμα των ζώων” θέλει και σε έχει στην τσίτα, από την αρχή μέχρι το τέλος, ξεγυμνώνοντας προθέσεις, βγάζοντας προκλητικά τη γλώσσα στις μεγάλες ιδέες, πατώντας τα κουμπιά του πόνου, την ίδια στιγμή που σου πετά καρότα από χιούμορ της στιγμής που δρα σαν βάλσαμο στην ένταση που προηγήθηκε και που ακολουθεί.
Επειδή το βλέπω πως θα μακρηγορήσω και δεν το επιθυμώ επειδή θα χαθεί η ουσία, θα με φρενάρω εδώ και τώρα και θα αναφερθώ επιγραμματικά -όσο γίνεται- στα ουσιώδη, ξεκινώντας από την αναπαράσταση/εξανθρωπισμό των ζώων που είναι απλά εξαιρετική. Όντας σαφέστατα ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ίδια την παράσταση, η οδός που ακολούθησαν ο σκηνοθέτης και οι συνεργάτες του (ο Πάρις Μέξης στα κοστούμια, η Χαρά Γεωργίου στον σχεδιασμό των κομμώσεων, η Όλγα Φάλυτσικ στον σχεδιασμό του μακιγιάζ και η Εύη Οικονόμου στην επιμέλεια κίνησης) υπήρξε η ιδανική, με αποτέλεσμα ο κάθε ρόλος να αποδίδεται μοναδικά τόσο ως χαρακτήρας όσο και ως ζώο, χωρίς ποτέ αυτό που φαίνεται να μοιάζει με στολή αποκριάς ή καμουφλάζ. Είναι στις συμπεριφορές και στις λεπτομέρειες της κίνησης που έχει γίνει η δουλειά (ξεκινώντας άλλωστε από το κείμενο) εξ ου και το μεγάλο δραματουργικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι ερμηνείες από το σύνολο του πολυπληθέστατου θιάσου -ένα έχω μόνο να πω: χαρά στο κουράγιο τους σχεδόν δυο ώρες επάνω στη σκηνή.
Θα μου επιτρέψουν οι άξιοι αυτοί ηθοποιοί να αναφερθώ πολύ γρήγορα στη γάτα της Γρηγορίας Μεθενίτη, στη φοράδα Μόλυ της Ελένης Μπούκλη, στην κατσίκα της Βάσως Καβαλλιεράτου, και στις δύο κότες (Άννη Θεοχάρη, Μαριάμ Ρουχάτζε) που μεταμορφώνονται στα ζώα που υποδύονται απλά με τη στάση του σώματος, την κίνηση και το βλέμμα. Ο Κώστας Μπερικόπουλος μετουσιώνει την εμπειρία του στη σοφία και την τραγική ειρωνεία που απαιτούν οι δύο ρόλοι που υποδύεται, τραγική φιγούρα στη συντριβή του ο Μιχάλης Βαλάσογλου, ενώ συγκινητική και σπαρακτική εμφανίζεται η Ιωάννα Μαυρέα. Μεγάλη αποκάλυψη για την παράσταση ο Πάνος Παπαδόπουλος στον ρόλο του φαινομενικά καλοσυνάτου, χιουμορίστα μα εν τέλει ασύστολα επικίνδυνου Σκουίλερ, που μοιάζει, συμπεριφέρεται και κινείται ως το πιο ζοφερό καρτούν που έχετε αντικρίσει, καθώς ανοίγει τον δρόμο προς τον όλεθρο που θα σημάνει η εξουσία του Ναπολέοντα, του εκρηκτικού Προμηθέα Αλειφερόπουλου. Ένα καλοσυνάτο, γλυκό και καλοπροαίρετο γουρουνάκι μεταμορφώνεται σταδιακά σε επικίνδυνο τύραννο, με μια ερμηνεία συγκρατημένη, που αφήνεται σιγά-σιγά να παραδοθεί στην τρέλα του βλέμματος, στη σύσπαση του σώματος μέχρι την απειλητική έκρηξη του φινάλε που κάνει τις πρώτες σειρές του θεάτρου να νιώθουν πολύ άβολα, πιστέψτε με. Μεγάλος ηθοποιός σε μεγάλο ρόλο.
Κλείνοντας, να αναφερθώ στον κομψό, λειτουργικό μα υπερβολικά αφαιρετικό στα μάτια μου σκηνικό διάκοσμο του Πάρι Μέξη, στους πολύπλοκους και αποτελεσματικούς φωτισμούς της Στέλλας Κάλτσου και στη συναισθηματικά δραστήρια μουσική του Φώτη Σιώτα. Πιστεύω ειλικρινά πως με κάποιες τροποποιήσεις εδώ και εκεί, με ενδεχομένως ενισχυμένο το φινάλε που προσωπικά βρήκα να έρχεται πολύ ήσυχα μετά την ένταση που έχει προηγηθεί και ενδεχομένως την προσθήκη ενός-δύο ακόμα μουσικών μερών, αυτή η “Φάρμα των Ζώων” θα μπορούσε να ανεβεί σε ολόκληρο τον κόσμο ως η “official” θεατρική εκδοχή της δυστοπίας του Όργουελ.
• Εθνικό Θέατρο -Ρεξ, Σκηνή “Ελένη Παπαδάκη” – Πανεπιστημίου 48, Ομόνοια
Παραστάσεις: Τετάρτη έως Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:30 (μέχρι 30/1)
