“Φονικό στα σκοτεινά” του Τόρμπεν Μπετς, μετάφραση: Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου, σκηνοθεσία: Αλέξιος Κοτσώρης, πρωταγωνιστούν: Αλέξιος Κοτσώρης, Αθηνά Μαυρομάτη, Θέμις Γκέκου, Νίκος Παντελίδης, Γιάννης Ζερβός, Ειρήνη Δερµιτζάκη.
Παραμονή πρωτοχρονιάς, ο κάποτε διάσημος αλλά σήμερα ξεπεσμένος τραγουδιστής της ποπ, Ντάνυ Σιέρα, οδηγεί μεθυσμένος προς το Λονδίνο, όταν χάνει τον έλεγχο του αυτοκινήτου στη μέση του πουθενά και πέφτει στην καγκελόπορτα ενός αγροκτήματος. Ευτυχώς για εκείνον αλλά και για τη συντροφιά του -τον αδελφό του, τον γιο του, την τέως σύζυγό του και τη νυν φιλενάδα του- μια γυναίκα που άκουσε το ατύχημα, τους φιλοξενεί στο σπίτι της, μέχρι να ξημερώσει.
Με το ρεύμα να πέφτει διαρκώς, χωρίς ίχνος σήματος κινητής τηλεφωνίας ή ίντερνετ και με την εξ αρχής μυστηριώδη οικοδέσποινα όχι μόνο να μην τους δίνει ξεκάθαρες απαντήσεις, αλλά να φαίνεται και πως γνωρίζει περισσότερα για εκείνους από όσα θα έπρεπε, ξεκινά μια νύχτα που κανείς τους δεν πρόκειται να ξεχάσει ποτέ.
Ούτε εμείς θα ξεχάσουμε αυτή τη νύχτα που ο Αλέξιος Κοτσώρης έστησε με δημιουργική διάθεση και με περίσσιο βρετανικό φλέγμα στη σκηνή του θεάτρου Αγγέλων Βήμα, που φέτος τιμά το θέατρο των ειδών στην ενότητα “Περί Μυστηρίων και Πνευμάτων” -ήδη έχω γράψει την κριτική μου για την άλλη παράσταση της ενότητας, “Τα Πνεύματα του Χιλ Χάους”. Ο λόγος δε που τονίζω το βρετανικό φλέγμα στο συγκεκριμένο ανέβασμα είναι ακριβώς η βρετανική καταγωγή και ταυτότητα του έργου, που παίζουν καθοριστικό ρόλο στο ύφος και στην ατμόσφαιρα.
Δεν αρκεί απλά να λες πως το έργο διαδραματίζεται στις ερημιές της βρετανικής υπαίθρου, πρέπει ταυτόχρονα να το δηλώνεις με λόγο, σκηνοθετική άποψη και ερμηνείες, διαφορετικά οι ήρωές σου συμπεριφέρονται σαν ξένοι σε ξένη χώρα. Στην περίπτωσή μας, έχουμε από τη μια την εξαιρετική “α λα βρετανικά” απόδοση του έργου στα Ελληνικά από τη Μαργαρίτα Δαλαμάγκα-Καλογήρου, της οποίας την εμμονή στη λεπτομέρεια με κάθε κείμενο που καταπιάνεται εκτιμώ αφάνταστα, αλλά και τη σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοτσώρη, ο οποίος ντύνει με παρεμβατικούς υπαινιγμούς την κίνηση και την εκφορά του λόγου σε κάθε ρόλο ώστε η παράσταση να ξεχειλίζει από υγρασία και συναισθηματική αποξένωση -τι πιο βρετανικό από αυτά;
Και κάπως έτσι, η Αθηνά Μαυρομάτη επιβάλλεται από το πρώτο βήμα της κιόλας στη σκηνή ως η απόλυτη μυστηριώδης γυναίκα που προσφέρεται να βοηθήσει τους ατυχείς ταξιδιώτες, με φωνή, κίνηση, βλέμμα και τονισμό που σε μεταφέρουν απ’ ευθείας στον τόπο και στον χρόνο όπου διαδραματίζεται το “Φονικό στα σκοτεινά”. Με κάθε της λέξη νιώθεις τη βρετανική παγωνιά στην ψυχή και στον αέρα εκείνης της σκοτεινής από κάθε άποψη παραμονής Πρωτοχρονιάς, ενόσω αντιλαμβάνεσαι τα όποια ζοφερά πρόκειται να ακολουθήσουν, κόντρα στα διακριτικά -αλλά πάντοτε συναισθηματικώς στεγνά- κωμικά ξεσπάσματα του ρόλου.
Ο Αλέξιος Κοτσώρης, ως σκηνοθέτης αντιλαμβάνεται πλήρως τον τόνο που οφείλει να έχει η παράσταση (είναι μάστορας σε αυτό, όπως έχει αποδείξει τόσο στον “Υπέροχο Γκάτσμπυ” όσο και στην “Υπόθεση Παραντάιν”) ενώ ως ηθοποιός παραδίδει με διακριτικές λεπτομέρειες των χαρακτήρα του αλλοτινού ποπ σταρ και νυν ξεπεσμένου αλκοολικού, πλήρης ρεαλισμού και ουσιώδους αληθοφάνειας στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τον ναρκισσισμό, την ανασφάλεια, τον εθισμό και τις τύψεις που ρίχνουν τη σκιά τους στον ρόλο.
Άρτιος τόσο στη συναισθηματική του αποξένωση όσο και στα ηθικά του ξεσπάσματα ο Νίκος Παντελίδης στον ρόλο του αδελφού που έμεινε πίσω, με πολύ προσεγμένη στάση και τοποθέτηση φωνής, όπως επίσης και η Ειρήνη Δερµιτζάκη, στον ρόλο της τέως συζύγου του Ντάνυ, η μοναδική ίσως αυτής της αλλοπρόσαλλης συντροφιάς που δείχνει ψήγματα συναισθήματος στη συμπεριφορά, τόσο ως μάνα, όσο και ως προδομένη σύζυγος.
Η Θέμις Γκέκου, προσγειωμένη με ουσιαστική αληθοφάνεια στην επιφανειακή ασημαντότητα της εκτός τόπου και χρόνου νεαρής συντρόφου του Ντάνυ, μάς χαρίζει μια πειστικότατη Σάρα -νευρωτικό τσουλί πολυτελείας made in the U.K.- και τέλος ο Γιάννης Ζερβός, στον ρόλο του αποξενωμένου γιου, διαχειρίζεται με σκηνική άνεση τον ρόλο, τον οποίο μπολιάζει με νεανικό νεύρο και θυμό.
Την ολόσωστη απόδοση της βρετανικής ατμόσφαιρας ενισχύουν τα ευρηματικά σκηνικά της Νόνας Σούντη, η οποία εκμεταλλεύεται κάθε δυνατότητα που προσφέρει ο χώρος του Αγγέλων Βήμα (έχει πολύ ενδιαφέρον να τον βλέπεις να μεταμορφώνεται από παράσταση σε παράσταση), οι ατμοσφαιρικοί αλλά ουσιώδεις στην αφήγηση φωτισμοί του Γιώργου Αγιαννίτη, τα κοστούμια της Νόρα Πόντι και όπως πάντα η μελωδική αλλά εντός θέματος και ύφους μουσική του Φάνη Κακοσαίου.
Και επειδή ενδεχομένως σας κούρασα με όλο αυτό το “βρετανικό” του εγχειρήματος, εξηγούμαι λέγοντας πως εάν απογυμνώσεις το “Φονικό στα σκοτεινά” από την καταγωγή του και το ντύσεις με ελληναράδικη συμπεριφορά και λόγο, τότε απλά απέτυχες. Αν δεν μπορείς να αποδώσεις το έργο εντός του πλαισίου του, τότε ας ονομάσεις τον ήρωα Σάκη αντί για Ντάνυ και ας τοποθετήσεις τη δράση στις εσχατιές των Ζαγοροχωρίων ξέρω γω… Αλλά αυτό θα ήταν άλλη ιστορία και ενδεχομένως άλλη παράσταση.
Προφανώς θα έχετε αντιληφθεί ότι τόση ώρα το πάω γύρω-γύρω και δεν έχω αναφέρει λέξη παραπάνω ούτε για την υπόθεση ούτε για κάποια περισσότερα στοιχεία γύρω από τους ρόλους, όμως αυτά θα πρέπει να τα ανακαλύψετε μόνοι σας, καθώς κάθε λεπτομέρεια μετράει στην απόλαυση του έργου, που είναι γεμάτο από αναπάντεχα μυστικά και ανατροπές.
Αντ’ αυτού, να σας πω απλά ότι το “Φονικό στα σκοτεινά” είναι ένα ολοκαίνουργιο έργο, που ανέβηκε στην Αγγλία το 2023 και που φυσικά παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το υπογράφει ο Τόρμπεν Μπετς, ηθοποιός και πολυγραφότατος συγγραφέας, του οποίου οι δημιουργίες έχουν βραβευθεί και διακριθεί τόσο στη χώρα του όσο και εκτός.
• Αγγέλων Βήμα – Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια
Παραστάσεις: Δευτέρα & Τρίτη στις 20:00
