“Disorder” του Γιώργου Αδαμαντιάδη, σκηνοθεσία: Αλεξάν Σαριγιάν & Ειρήνη Κατσινούλα, πρωταγωνιστούν: Στέλιος Μοίρας, Κατερίνα Κυπραίου, Γιάννης Ζαφείρης, Παύλος Ιορδανόπουλος, Αλεξάνδρα Μαρτίνη, Γιώργος Αδαμαντιάδης.
Καλοκαίρι 1981. Σε κάποιο μπουντρούμι, ένας νεαρός άντρας κρατείται δέσμιος από έναν άγνωστο που τον ανακρίνει και τον βασανίζει, ζητώντας να του αποκαλύψει τους συντρόφους του. Το 1996, σε μια αίθουσα δικαστηρίου, μια νεαρή γυναίκα έχει ομολογήσει τη δολοφονία τριών απόστρατων αξιωματικών της Αστυνομίας και καλείται να δώσει εξηγήσεις στην Έδρα.
Δύο ιστορίες, σε διαφορετικό τόπο και χρόνο και με κοινό παρονομαστή την πρόσφατη ιστορία τούτης εδώ της χώρας, εξελίσσονται παράλληλα, κατασπαράσσοντας τις έννοιες της δικαιοσύνης, της αυτοδικίας και της προσωπικής εκδίκησης, εν μέσω ενός θολού πολιτικού και ηθικού τοπίου και μιας κοινωνίας που παραπατά στην παραζάλη των “θεσμών”.
Αναπάντεχη έκπληξη και χαστουκάκι στη θεατρική ρουτίνα, το “Disorder” είναι από αυτές τις περιπτώσεις που ούτε ξέρεις τι να περιμένεις προτού μπεις στη μικρή αίθουσα του θεάτρου Καλλιρρόης, αλλά και που ούτε ξέρεις τι θα σου συμβεί μετά το ξεκίνημα της παράστασης. Θρίλερ σωστό και μαζί πολιτικό σχόλιο, το έργο σε γραπώνει από το ξεκίνημα και δεν σε αφήνει στιγμή μέχρι το αναπάντεχο φινάλε, προδίδοντας έντεχνα τις υποψίες σου, έτσι όπως ελίσσεται στις αποκαλύψεις του.
Το εύρημα της διπλής αφήγησης των δύο περιστατικών που φαινομενικά δεν συναντιούνται ποτέ, διευρύνει την ανησυχία που στοιβάζεται μέσα σου, έτσι όπως έχει ήδη προκληθεί από την πρώτη κιόλας εικόνα, αλλά και από τον ζοφερό περιβάλλοντα χώρο. Τα σκηνικά του Στέλιου Μοίρα και του Γιώργου Αδαμαντιάδη, παίζοντας με τις σκιές και τα σκοτάδια των φωτισμών του Δημήτρη Λογοθέτη, πλάθουν μια γκόθικ ατμόσφαιρα, ειδικά έτσι όπως παραμορφώνουν το ύψος της Έδρας του δικαστηρίου, φέρνοντας μνήμες από ιεροεξεταστές του Μεσαίωνα και οργουελικούς εφιάλτες.
Απλό, ωμό, λιτό και απέριττο, σε ατμόσφαιρα black box που ενισχύεται και από την αίθουσα του θεάτρου, το “Disorder” αφηγείται πλήρες ανατροπών μια ιστορία γεμάτη από μυστικά και οικογενειακά δράματα αλλά και μια εθνική τραγωδία που άφησε πληγές ανοιχτές και λογαριασμούς ανεξόφλητους.
Αυτό που έχει μεγάλο ενδιαφέρον είναι και η διττή σκηνοθετική αντίληψη στην αποτύπωση των δύο παράλληλων ιστοριών (οι οποίες εννοείται πως βγάζουν και μεταξύ τους νόημα) σαν δύο έργα σε ένα. Από τη μια η σκληρή και ρεαλιστική στα όρια της ψυχολογικής ενόχλησης εξιστόρηση των βασανιστηρίων αυτού του νέου άντρα που αγνοεί τον λόγο για τον οποίο κρατείται και από την άλλη η γεμάτη συμβολισμούς και αποστασιοποιημένη συναισθηματικά περιγραφή των συμβάντων στο δικαστήριο, κοντράρονται δημιουργικά μεταξύ τους, ζωγραφίζοντας όχι μόνο δύο διακριτά σύμπαντα ύπαρξης αλλά και ενισχύοντας αυτή την αίσθηση του ζόφου στην οποία αναφέρθηκα πριν.
Εξίσου διαφοροποιημένος είναι και ο λόγος στο κείμενο σε κάθε ιστορία, σε αρμονική συνύπαρξη με τη σκηνοθετική αποτύπωση των γεγονότων και φυσικά της καθοδήγησης των ηθοποιών. Ιδιαίτερα επίπονο συναισθηματικά αλλά και σωματικά το έργο των τελευταίων, είτε λόγω της ακινησίας (σχεδόν) στην ιστορία του δικαστηρίου, είτε λόγω της βίας και της έντασης στο μπουντρούμι της παράνομης κράτησης.
90 λεπτά σχεδόν ακίνητης ορθοστασίας, άρα και ερμηνευτικής έκφρασης αποκλειστικά μέσα από το σκιασμένο πρόσωπο, τα χέρια και τη φωνή, απαιτεί το γεμάτο εκπλήξεις και ανατροπές κείμενο από την Αλεξάνδρα Μαρτίνη, τον Γιάννη Ζαφείρη και τον Παύλο Ιορδανόπουλο, έτσι όπως ξεπροβάλλουν επιβλητικοί και απειλητικοί από τα σουρεαλιστικά, παραμορφωμένα καθ’ ύψος έδρανα του δικαστηρίου, φιγούρες εξουσίας, τιμωροί και συνάμα gargoyles σε καθεδρικό.
Διακριτή η συναισθηματική τους φόρτιση, αποφασιστική η φωνή, λελογισμένη η εκφορά, εσωτερικά εκρηκτική η μετάπτωσή τους στο φινάλε, έτσι όπως το σύμπαν τους γίνεται θρύψαλα που σκορπίζονται βίαια, πληγώνοντας τιμή, στάση ζωής και πεποιθήσεις -ακόμα κι αυτή την ίδια την έννοια της δικαιοσύνης. Η Κατερίνα Κυπραίου, καταλύτης των εξελίξεων σε αυτή τη δίκη (των δικαστών), ερμηνεύει με μεστότητα και εγκράτεια τη βασανισμένη δολοφόνο, μακριά από αχρείαστους συναισθηματισμούς αλλά πλήρης συγκινησιακής φόρτισης, δοσμένης με το μέτρο που απαιτεί η περίσταση.
Ο Γιώργος Αδαμαντιάδης (συγγραφέας του “Disorder”) διαχειρίζεται με εξαιρετική ακρίβεια τον ρόλο του βασανιστή/ανακριτή, αποτολμώντας παρακινδυνευμένες βουτιές σε ένα χιούμορ απελευθερωτικό μα και αρρωστημένο, καθώς προσπαθεί να αποσπάσει την ομολογία που αυτός θέλει να ακούσει. Εκρηκτικός στις κινήσεις, περιπαιχτικός με τη φωνή, επικίνδυνος με την παρουσία του και μόνο, μεταμορφώνεται σε τιμητή και εφιάλτη του δεμένου σε αναπηρικό αμαξίδιο καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης και απλά έξοχου Στέλιου Μοίρα.
Ο κρατούμενος που υποδύεται με υπέρμετρη αληθοφάνεια, έχει κινηματογραφικές καταβολές στον ρεαλισμό της αποτύπωσής του, θεατρική βαρύτητα στη φωνή και εκτόπισμα στο δεμένο σώμα, από το οποίο είναι λες και μάχεται για να απελευθερώσει την ψυχή του. Άρτια η συνύπαρξή τους, σε ένα δουλεμένο στις λεπτομέρειες παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι, χωρίς να ξέρουμε ποτέ ποιος είναι τι.
Αφεθείτε στην έκπληξη και πιστέψτε με όταν σας λέω πως το (όνομα και πράγμα) “Disorder” δεν είναι αυτό που νομίζετε πως είναι.
• Θέατρο Καλλιρρόης Καλλιρρόης 10, Μακρυγιάννη
Παραστάσεις: Δευτέρα & Τρίτη στις 21:00
