“Da” του Χιου Λέοναρντ, μετάφραση: Αντώνης Γαλέος, σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας, πρωταγωνιστούν: Γρηγόρης Βαλτινός, Μιχάλης Οικονόμου, Γιώργος Σουξές, Ταμίλλα Κουλίεβα, Λάμπρος Κωνσταντέας, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Βασίλης Παπαδημητρίου.
Ο Γρηγόρης Βαλτινός έχει αγγίξει από καιρό αυτό το υπέροχο σημείο στην καριέρα του όπου πλέον επιλέγεις να τον δεις στο θέατρο για να ανακαλύψεις πώς ερμηνεύει κάθε φορά τον ρόλο που έχει επιλέξει να βιώσει. Είναι ελάχιστοι οι ηθοποιοί το έχουν καταφέρει αυτό διαχρονικά, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, ως αποτέλεσμα της σοβαρότητας, της αφοσίωσης και της σταθερότητας επί των οποίων έχουν επενδύσει στη δουλειά αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό.
Το “Da”, στον δεύτερο χρόνο του στο Θέατρο Ιλίσια, αποτελεί περίτρανη απόδειξη αυτού, καθώς τον παρακολουθείς στη σκηνή να ενδύεται τον Νικ Τάιναν, αυτόν τον υπέροχο, ελεύθερο, αθώο και γεμάτο πρωτόγνωρη αγάπη κηπουρό και να μεταμορφώνεται σε ένα πλάσμα μαγικό, μια μηχανή καλοκουρδισμένη από χρόνια σκληρής δουλειάς, προσήλωσης και έμφυτου ταλέντου και ταυτόχρονα πλήρες συναισθήματος και ειλικρίνειας.
Μολονότι γνωστό στους περισσότερους το υπερ-επιτυχημένο και πολυπαιγμένο έργο του Χιου Λέοναρντ (στην Ελλάδα το είχε πρωτοανεβάσει σχεδόν ταυτόχρονα με το εξωτερικό ο Μάνος Κατράκης από το 1978 έως το 1980), ο Γρηγόρης Βαλτινός εισβάλλει στον κόσμο του συγγραφέα και μετουσιώνει αυτόν τον υπέροχο μπαμπάκα, τον Da (σύντμηση του “daddy”) σε κάτι ολοκληρωτικά δικό του και ολοκαίνουργιο μαζί. Τσαλακώνοντας την υπέροχη και τόσο γνώριμη φωνή του, με μάτια που λάμπουν και βλέμμα περιπαιχτικό που ξεχειλίζει από καλοσύνη, δεν υποδύεται αλλά γίνεται ο Νικ Τάιναν κατά τη διάρκεια αυτών των υπέροχων δύο ωρών σχεδόν, σε μια παράσταση που θα μπορούσε να σταθεί σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή μεγαλούπολη.
Και κάπως έτσι, το “Da” στη σκηνή του Ιλίσια μοιάζει με έργο που ανεβαίνει για πρώτη φορά και του οποίου τις λεπτές αποχρώσεις ανακαλύπτεις από την αρχή, όσες φορές κι αν το έχεις δει ξανά στο παρελθόν. Δεν είναι θέμα σύγκρισης άλλωστε, αλλά διάθεσης, ματιάς και ταλέντου.
Είναι βέβαια και η σκηνοθετική ματιά του Πέτρου Ζούλια που έχει εμφυσήσει αυτή τη νέα πνοή στο έργο, είναι και οι υπέροχοι ηθοποιοί που πλαισιώνουν τον Γρηγόρη Βαλτινό, είναι και τα σκηνικά της Μαίρης Τσαγκάρη, είναι και οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα, είναι και τα κοστούμια του Νίκου Χαρλαύτη και βέβαια η μουσική της Ευανθιας Ρεμπούτσικα που σε μεταφέρουν ψυχή τε και σώματι στην Ιρλανδία και στο σπιτικό των Τάιναν, με οδηγό την υπέροχη μετάφραση του Αντώνη Γαλέου που με εξαιρετικά ελληνικά διατηρεί το φλέγμα και τη σημειολογία του πρωτότυπου.
Και ξέρετε, όλη αυτή η σύμπνοια ταλέντου και προσήλωσης (επιμένω σε αυτήν) φαίνεται από τη στιγμή που ανοίγει η αυλαία και αντιλαμβάνεσαι από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα πως θα δεις κάτι που θα σε συναρπάσει.
Ο Μιχάλης Οικονόμου, υπέροχος, μετρημένος, συγκινησιακό ράκος σαν σε τραινάκι που ανεβοκατεβαίνει σε δίνες συναισθημάτων, ετοιμάζεται να φύγει από το πατρικό του στην Ιρλανδία, λίγο μετά την κηδεία του Da. Μόνο που σε αυτήν τη στιγμή του ύστατου αποχαιρετισμού στη ζωή που αφήνει για πάντα πίσω του, ο νεκρός πατέρας του εμφανίζεται ολοζώντανος μπροστά του, αποκύημα του μυαλού και της καρδιάς του φυσικά, για να ξετυλίξει στα μάτια του Τσάρλι και τα δικά μας όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 χρόνων.
Μεγαλειώδης η είσοδος του Γρηγόρη Βαλτινού που διαχειρίζεται την υπερ-ρεαλιστική του υπόσταση με αφάνταστο μέτρο και μαεστρία, με καρδιά που πάλλεται από συναίσθημα και συνέπεια και με μια αξιοζήλευτη σύνδεση με το κοινό, ανά πάσα στιγμή. Πατέρας και γιος συνυπάρχουν σε ένα άχρονο τώρα, με τον Μιχάλη Οικονόμου σε ρεσιτάλ ωριμότητας και αυτοελέγχου να μεταμορφώνεται στο έφηβο αγόρι που υπήρξε κάποτε στο πλευρό του Da που τον έλουζε με αγάπη και καταπίεση (ή έτσι τουλάχιστον τη βίωνε ο Τσάρλι) και με ένα απίστευτο κοντρόλ της συναισθηματικής του έξαρσης να ξεστομίζει μπροστά στον νεκρό πατέρα του που στέκει ολοζώντανος μπροστά του, όλα αυτά που ενδεχομένως δεν του είχε πει ποτέ.
Σπουδαίος ηθοποιός ο Μιχάλης Οικονόμου, χαμηλών τόνων και μακριά από φιοριτούρες, έχει υπέροχες στιγμές που μένουν μέσα σου σαν γλυκό χάραγμα στην ψυχή σου, ειδικά όταν συναντά ξανά τον νεαρό του εαυτό, σε ένα στιγμιότυπο που φέρνει αυθόρμητα δάκρυα στα μάτια. Σε αυτό το σημείο, πολλά συγχαρητήρια αξίζουν στον νεαρό Τσάρλι, τον Λάμπρο Κωνσταντέα, που ξεχωρίζει για την εφηβική ορμή και την ασυγκράτητη αθωότητα με την οποία διαχειρίζεται τον ρόλο, καθώς τον εξελίσσει ωριμάζοντας ή ανταλλάσοντας κουβέντες με τον ενήλικο εαυτό του, με κόντρα συμπεριφορά στις επί σκηνής ηλικίες τους, χωρίς να ξεχωρίζεις ποιος εαυτός είναι ο μικρός και ποιος ο ώριμος.
Βγαλμένος λες από σήριαλ του BBC ή από σκηνή του West End, ο Γιώργος Σουξές είναι ένας αξέχαστος ιρλανδός, φιλοεγγλέζος δημόσιος υπάλληλος, ο κ. Ντραμ με το όνομα, που προσφέρει δουλειά και μια εναλλακτική πατρική αγκαλιά στον αμήχανο, νεαρότερο Τσάρλι που έψαχνε πάντα να βρει τα πατήματά του στη ζωή. Εκρηκτική ιρλανδέζα η Ταμίλλα Κουλίεβα στον ρόλο της μάνας, που διαρκώς αναλογίζεται την εναλλακτική ζωή της στην αγκαλιά του ναύτη που ερωτεύθηκε πριν από το προξενιό της με τον Da, που όμως αγάπησε και σεβάστηκε όσο κανέναν. Κωμικά συγκρατημένη και αποστασιοποιημένα φλεγματική η Νεκταρία Γιαννουδάκη, προσφέρει έναν ανάλαφρο τόνο στην κ. Τάυν, την αφεντικίνα του Da, τρυφερή στη νεανική της μετάπτωση η Κωνσταντίνα Κλαψινού στον ρόλο της Μαίρη Τέητ, της ανάφτρας των παιδικών χρόνων του Τσάρλι, ενώ ο Βασίλης Παπαδημητρίου αποδίδει έναν συμπαγή Όλιβερ, τόσο σε νεαρή όσο και σε μεγαλύτερη ηλικία.
• Θέατρο Ιλίσια – Παπαδιαμαντοπούλου 4, Ιλίσια
Παραστάσεις: Τετάρτη στις 19:00, Πέμπτη στις 20:00, Παρασκευή & Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 18:00
