“Αγαμέμνων – σαν ένας ωραίος νεκρός” του Γιάννη Ρίτσου, σκηνοθεσία: Δημήτρης Γεωργαλάς, πρωταγωνιστούν: Γεράσιμος Σοφιανός, Μαρίνα Παντελάκη.
Ο Γιάννης Ρίτσος βυθίζεται στον οίκο των Ατρειδών, εμπνέεται από τον Αισχύλο και επαναδιατυπώνει τον μύθο του Αγαμέμνονα, σε μια ατέρμονη συνάντηση του τότε με το πάντα. Ο Αγαμέμνων που επιστρέφει συντετριμμένος, γερασμένος και κατάκοπος από την Τροία, σκιά του άλλοτε μεγαλόπρεπου εαυτού του, αναλογίζεται τη ζωή του και τις ζωές των άλλων στο πεδίο της μάχης, συνομιλώντας με τη βουβή Κλυταιμνήστρα σαν στον προθάλαμο του Άδη.
Λόγος. Ερμηνευτική υπόσταση. Σκηνική ανάγνωση. Είναι οι τρεις αυτοί βασικοί άξονες που θαύμασα πριν από λίγες ημέρες στην επιβλητικής ατμόσφαιρας Β’ Σκηνή του Θεάτρου Άλμα, στην παράσταση “Αγαμέμνων” που σε βυθίζει στον σπαρακτικά πνευματώδη τρόπο με τον οποίο ο Γιάννης Ρίτσος αναγιγνώσκει την τραγωδία των Ατρειδών σε αντιδιαστολή με τη διαχρονική αναζήτηση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ο Δημήτρης Γεωργαλάς κρατά αναλλοίωτο το πνεύμα του κειμένου το οποίο και αναδεικνύει κατά τον μέγιστο βαθμό, με σκηνοθετική ματιά που τηρεί μια ειρωνική απόσταση από την Ιστορία και απογυμνώνει τον χρόνο. Καθώς ο Γιάννης Ρίτσος χρησιμοποιεί τον μύθο του Τρωικού Πολέμου για να μιλήσει για τα αιώνια αξιώματα του έρωτα, του χρόνου, της συντροφικότητας μέσα από το πρίσμα του αίματος, της απώλειας και του θανάτου, ο Δημήτρης Γεωργαλάς στήνει ένα μυστικιστικό σύμπαν επί σκηνής, με τα σκηνικά και τα κοστούμια του Δημήτρη Ντάσιου να υπαινίσσονται συμπεριληπτικά διαφορετικές χρονικές περιόδους, πλάθοντας παρέα με τους φωτισμούς της Ευσταθίας Δρακονταειδή έναν κόσμο αλλόκοτο, δυσοίωνο και κατά έναν παράξενο τρόπο λυτρωτικό.
Καθαρτήριο ψυχών και συνειδήσεων ο τόπος συνάντησης του Αγαμέμνωνα με την Κλυταιμνήστρα, με σκηνικές λεπτομέρειες αποσπασματικές των χρονικών περιόδων της Ιστορίας, δημιουργεί το ιδανικά απογυμνωμένο πλαίσιο που επιτρέπει στον λόγο να αντηχήσει και να αναδειχθεί.
Ως μέρος του τοπίου, φύλακας της πύλης του Κάτω Κόσμου και μαζί τιμωρός, η μαυροφορεμένη Κλυταιμνήστρα που μοιάζει να τον περιμένει μια ζωή επί σκηνής, θέτει το στίγμα της προσμονής και της λύτρωσης, καθώς η Μαρίνα Παντελάκη γίνεται ένα με τον τόπο, τον χρόνο και τη συνείδηση, οργισμένη γυναίκα και πληγωμένη μάνα που ποτέ δεν ξέχασε. Με επιρροές από τη νουάρ αισθητική και τα αποκρυφιστικά seventies, η Κλυταιμνήστρα της επιβάλλεται αεί παρούσα, σιωπηλή ακροατής που σχολιάζει με βλέμμα και εκφράσεις τα λόγια του ρημαγμένου της συζύγου που στέκει απέναντί της.
Συγκροτημένη και με απόλυτο έλεγχο της εντυπωσιακής παρουσίας της, καθίσταται βουβή πρωταγωνίστρια που αναγκάζει το βλέμμα σου να σταθεί επάνω της και να παρακολουθήσει προσεκτικά τις αντιδράσεις της, έτσι όπως αποπνέει αγωνία και φόβο για όσα θα επακολουθήσουν. Δεν ήταν λίγες οι στιγμές που έπιασα τον εαυτό μου να μην κοιτά τον εξαιρετικό Αγαμέμνονα του Γεράσιμου Σοφιανού και να αφήνεται απλά στο μεγαλείο των λόγων του και της φωνής του, κάνοντας νοητά γκρο-πλαν στην απειλητική Κλυταιμνήστρα της Μαρίνας Παντελάκη.
Άλλωστε, κακά τα ψέματα, είναι τόσο συνταρακτικός ο λόγος του Γιάννη Ρίτσου όπως ξεστομίζεται από τα χείλη του Αγαμέμνονα και τόσο μαγική η εκφορά του από την υπέροχη φωνή του Γεράσιμου Σοφιανού, που κάποιες στιγμές νιώθεις την ανάγκη να κλείσεις τα μάτια και να ταξιδέψεις στο άκουσμά τους, σαν σε σχεδία καταμεσής μιας φουσκωμένης θάλασσας. Είναι πολλή η δουλειά που ο Γεράσιμος Σοφιανός έχει καταβάλλει ακριβώς στην ερμηνευτική εκφορά του κειμένου, που παντρεύει μέσα από μια ανείπωτη μουσικότητα την απαγγελία με τη σκηνική ερμηνεία, εμπλουτίζοντας την κάθε λέξη με συλλαβές βγαλμένες από πεντάγραμμο, μετατρέποντας την πρόζα σε τραγούδι που βγαίνει από μια ψυχή πονεμένη που δεν φοβάται το μετά, γιατί έχει γνωρίσει ήδη τα πάντα στο πριν.
Αυτά τα ανεπαίσθητα “σπασίματα” στη μουσικότητα της φωνής, τα μεταφέρει και σε αδιόρατες συσπάσεις του κορμιού, καθώς ο μεγαλόπρεπος στρατηλάτης και βασιλιάς κουβαλά εντός του πληγές που δεν έγιαναν ποτέ, σε μια αόρατη χορογραφία στιγμών, αποχαιρετισμών, χαμόγελων και ανοιχτωσιάς που δεν έπαψε ποτέ να αναπολεί. Ο “Αγαμέμνων” συγκρούει την επιθυμία και το καθήκον με τη συντριβή και τις τύψεις, δίνοντας έτσι τον τόνο στην επιβλητική ερμηνεία του Γεράσιμου Σοφιανού που και η ίδια συνδέει τον χρόνο, θυμίζοντας άλλοτε τονισμό μιας κλασικότροπης Επιδαύρου και άλλοτε βερολινέζικο εξπρεσιονισμό, σε μια παράσταση που βρίθει πάθους και συγκρότησης ενώ ταυτόχρονα μοιάζει με ρομαντικά πειραματική, παραδομένη ερωτικά καθώς είναι στα νοήματα και στη δύναμη της κάθε λέξης.
• Άλμα -Β’ Σκηνή – Αγίου Κωνταντίνου & Ακομινάτου 15-17, Μεταξουργείο
Παραστάσεις: Παρασκευή & Σάββατο στις 21:00, Κυριακή στις 19:00.
