Ο Μάνος Καρατζογιάννης, θα μπορούσε να είναι ένας νέος ηθοποιός, με ένα ωραίο βιογραφικό, καλές ερμηνείες σε κάποιες από τις δουλειές που έχει κάνει και να μιλάει για την τέχνη του, χωρίς προβληματισμούς… θα μπορούσε! Ευτυχώς όμως, ο Μάνος Καρατζογιάννης έχει μια αδυναμία στα δύσκολα και τα πολλά – και μεταξύ μας; καλά κάνει!!
Αν ψάξει κάποιος το βιογραφικό του, θα βρει σπουδές στη δραματική σχολή του Γ. Αρμένη, σεμινάρια θεάτρου, κινηματογράφου, κίνησης, υποψηφιότητες για βραβεία, συμμέτοχες σε φεστιβάλ, διδακτορική έρευνα στο Winchester University πάνω στη δραματουργία της Λούλας Αναγνωστάκη, για να μην μιλήσουμε για τις συνεργασίες του κατά καιρούς.Τα τελευταία χρόνια είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Σταθμός, ενώ φέτος παίζει και σκηνοθετεί σε δυο παραστάσεις.
Μας μιλάει για το θέατρο – τη μεγάλη του αγάπη, την ιδιαίτερη του σχέση με την κα. Λούλα Αναγνωστάκη, για τις παραστάσεις που συμμετέχει αλλά και τα μελλοντικά του σχέδια..
Έχεις κάνει θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση, σαν ηθοποιός! Αν τα βάζαμε σε μια σειρά προτίμησης, πιο θα είχε την πρώτη θέση;
Θέατρο! Θέατρο! Θέατρο! Μου έχει προσφέρει συγκινήσεις και με έχει διαμορφώσει ως άνθρωπο. Η Κοτοπούλη – λένε – ότι έλεγε ότι «το θέατρο είναι θρησκεία».
Είναι πράγματι αφοσίωση. Μια ποιητική στάση στη ζωή μου. Η καθημερινότητά μου, η σκέψη μου, οι φίλοι μου.Κι αυτή η αγωνία να «υπάρξεις» στη στιγμή. Να συν – αισθανθείς τον συγγραφέα, τον σκηνοθέτη, τον συμπαίκτη, τον θεατή. Δεν απαξιώνω ούτε τον κινηματογράφο ούτε την τηλεόραση αλλά το θέατρο είναι η δουλειά του ηθοποιού, ο κινηματογράφος είναι περισσότερο του σκηνοθέτη και η τηλεόραση –ίσως – του σεναριογράφου. Κάπως έτσι είναι στο μυαλό μου τουλάχιστον.
Υπάρχει μια ιδιαίτερη σχέση στην πορεία σου, με την κα Λούλα Αναγνωστάκη! Μίλησε μας για αυτή τη σχέση!
Η Αναγνωστάκη υπήρξε το πιο ποιητικό πρόσωπο της ζωής μου και της μέχρι τώρα καλλιτεχνικής μου πορείας.Έμαθα θέατρο ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και μελετητής μέσα από το έργο της. Πρωτόπαιξα, σκηνοθέτησα στα έργα της και έγραψα για τα έργα της. Είμαι ευγνώμων. Πρόκειται αναμφίβολα για μια μεγάλη κλασσική συγγραφέα που θα περάσει και στις επόμενες γενιές.
Κοντά της αισθανόσουν σα να έπαιζες σε έργο της, γεννημένος για τη «μεγάλη πράξη».Με τίμησε με τη φιλία της και έμαθα μέσα από το παράδειγμά της πως οι αληθινά μεγάλοι δημιουργοί μπορούν να είναι ταπεινοί και ότι οι ισχυρές καλλιτεχνικά προσωπικότητες μάχονται πάντα υπέρ των αδυνάτων.Έφερε η ίδια ένα άλλο ήθος.
Πως είναι να είσαι τόσο νέος – καθαρά ηλικιακά μιλάω – και να είσαι καλλιτεχνικός διευθυντής ενός θεάτρου; Τι ρίσκα και ευθύνες έχεις πάνω σου;
Άλλοτε νοιώθω σα να κουβαλάω όλο το βάρος του κόσμου κι άλλοτε αισθάνομαι σαν ένα παιδί που παίζει.Κι όταν παίζεις ρισκάρεις.Έτσι δεν είναι; Η επικοινωνία είναι πάντα το ζητούμενο σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο από όποια ιδιότητα κι αν δοκιμάζεσαι. Αυτές άλλωστε οι ευθύνες συνήθως δεν κρατούν για πάντα σε έναν καλλιτέχνη.
Τι θα δούμε φέτος στο θέατρο Σταθμός;
Φέτος, οι θεματικές ενότητες του προγράμματος είναι πέντε.
• Η πρώτη, αφορά στον Μάη του 1968.Πενήντα χρόνια μετά, στοχαζόμαστε σχετικά με το τι άφησε ο Μάης, ποιες ιδέες θα μπορούσαν να μας είναι χρήσιμες, ωφέλιμες και γόνιμες σήμερα.
• Η δεύτερη, το Αρχαίο Δράμα, που είναι μια διαρκής αναζήτηση για εμάς.
• Τρίτη ενότητα, είναι το βιβλίο, μια και η Αθήνα φέτος ήταν Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου,
• ύστερα το Νεοελληνικό έργο στο οποίο επενδύσαμε πέρυσι από και για μένα άλλωστε ισχύει αυτό που έλεγε ο Κάρολος Κουν: “Δεν νοείται νεοελληνικό θέατρο, χωρίς νεοελληνικό έργο”.
• Τέλος, πέμπτη ενότητα είναι η ετερότητα.Και όταν μιλάμε για ετερότητα και φασισμό, δεν εννοώ αυτό το στερεοτυπικό ότι σέβομαι το διαφορετικό.Αλλά το ότι σέβομαι τον διαφορετικό τρόπο.
Αναλυτικά το πρόγραμμα υπάρχει στη σελίδα του θεάτρου: stathmostheatro.gr
Φέτος παίζεις στο έργο Ο ήχος του όπλου και στο έργο Οι φυλές! Πες μας δυο λόγια για την κάθε παράσταση που συμμετέχεις!
• “Ο Ήχος του όπλου” πραγματεύεται, ουσιαστικά, το χρόνο και την υπαρξιακή αγωνία που γεννάει αυτός.Πως τον χειριζόμαστε και πως αντιμετωπίζουμε όλη αυτή την αγωνία και φυσικά ένα μεγάλο δίλημμα, σε σχέση με τον χρόνο και τη φθορά του, είναι η οικογένεια. Πως δηλαδή αντιμετωπίζουμε τα υπαρξιακά αδιέξοδα, μέσα από την οικογένειά μας.Είτε επιλεγούμε να κάνουμε οικογένεια, είτε όχι. Είναι παγίδα η οικογενειακή ζωή ή δεν είναι;
Θέμα λοιπόν είναι ο χρόνος, η υπαρξιακή αγωνία και αυτή η σύγκρουση που δημιουργείται ανάμεσα στην έννοια της ελευθερίας και της οικογένειας. Είτε πρόκειται για τους γονείς, την οικογένεια που ήδη έχουμε, είτε για την οικογένεια που σκεφτόμαστε να κάνουμε.Υπάρχει βέβαια και ο πολιτικός άξονας, όπως σε όλα τα έργα της Λούλας Αναγνωστάκη.Ένα δημόσιο δηλαδή γεγονός το οποίο καθορίζει τις ζωές των ηρώων και επιτείνει την εσωτερική τους ένταση.
Εδώ, είναι οι Βουλευτικές Εκλογές.Έρχεται στην Αθήνα για να ψηφίσει η Κάτια, την οποία ερμηνεύει η Πέγκυ Σταθακοπούλου, και εκεί συνειδητοποίει ότι έχουν αλλάξει πολλά στη ζωή του γιου της, του Μιχάλη, που ερμηνεύει ο Αγησίλαος Μικελάτος. Έχει αφήσει μια κοπέλα έγκυο, τη Φανή (Βασιλική Τρουφάκου) και ετοιμάζεται να φύγει στην Αμερική. Όλα θα συμβούν πολύ ξαφνικά και υπό την απειλή ενός όπλου, το οποίο φέρνει ο αδελφός της Φανής Γιάννης (Κώστας Νικούλι) και δεν θα εκπυρσοκροτεί ποτέ αλλά θα αλλάξει για πάντα τις ζωές των ηρώων..
Αυτό το έργο, για μένα, είναι ένα «ρολόι» από μόνο του που μιλάει ουσιαστικά για την απώλεια.Είναι ένα δικό μου «ρολόι», που εκφράζει μια αγωνία μου τώρα, σε σχέση με το χρόνο, αλλά και ένα έργο που πήρα πτυχίο με αυτό. Ένα έργο, που έπαιξα πριν δέκα χρόνια και τώρα επανέρχομαι ο ίδιος σε αυτό. Ένα έργο, που ο Κάρολος Κουν συνέκρινε τις ευαισθησίες του και το χιούμορ του με τα κείμενα του Τσέχωφ. Ένα έργο σπάνιο. Οι παραστάσεις μας ολοκληρώνονται στην Αθήνα στις 10 Μαρτίου και ακολουθεί περιοδεία στη Θεσσαλονίκη και στις Σέρρες.
• Οι «Φυλές» τώρα..Το πολυβραβευμένο έργο της Ρέιν είναι μια αλληγορία γεμάτη χιούμορ και συγκίνηση για την ενσυναίσθηση. Για το πόσο μπαίνουμε δηλαδή στη θέση του άλλου, ακόμα και στις πιο κοντινές σχέσεις μας.Υπό αυτή την έννοια, το έργο είναι βαθιά πολιτικό.Σήμερα που δε νοιαζόμαστε για τον άλλο, που δε δίνουμε χώρο, που καλπάζει ο νεοφασισμός, που δεν «ακούμε»…
Ο Μπίλι, που καλούμαι να ερμηνεύσω, ενώ είναι εκ γενετής κωφός, «ακούει» καλύτερα από όλους.Με ευαισθησία και μεράκι ο Τάκης Τζαμαργιάς και οι εξαιρετικοί συνάδελφοί μου, παρουσιάζουμε το έργο αυτό για πρώτη φορά στην Ελλάδα και είμαστε ευτυχείς.
Στο έργο Οι φυλές, ερμηνεύεις έναν νέο άνθρωπο που έχει γεννηθεί κωφός! Θα είμαι ειλικρινής. Για αρκετή ώρα αναρωτιόμουν αν όντως είσαι κωφός! Πόσο καιρό προετοιμαζόσουν για αυτό το ρόλο και με πιο τρόπο;
Μου το λέει ο κόσμος αυτό που παρακουλουθεί την παράσταση.. Ακόμα κι ένας Ωριλας με ρώτησε! Κάτι αντίστοιχο είχα βιώσει και με τον ρόλο του Κρίστοφερ στο «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» όταν πρωτοπαρουσιάσαμε το έργο πριν από 5 χρόνια.
Για τον Μπίλι έκανα μαθήματα νοηματικής και έρευνα σχετικά με το ρόλο πάνω από 4 μήνες.O Mπίλι – εκ γενετής κωφός – από τις Φυλές, ζητά όχι μόνο να μην ακούω, αλλά και να «αφουγκράζομαι». Να μάθω μια καινούργια γλώσσα – τη νοηματική – από την αρχή και να την εκφράζω με τα μάτια, τα χείλη, τα χέρια μου.
Διάβασα βιβλία, είδα ταινίες, ήρθα και ο ίδιος σε επαφή με κωφά άτομα.Τον αγάπησα τον Μπίλι.Σκεφτείτε ότι στις πρόβες για να συναισθανθώ την κατάσταση του Μπίλι φορούσα ωτοασπίδες.Ένα κομμάτι της μάλιστα μπήκε μέσα στο αυτί μου.Κι όταν κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά επισκέφτηκα εν τέλει τον γιατρό που με μεγάλη έκπληξη το αφαίρεσε.
Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει αρκετά θεατρικά με κεντρικό θέμα την διαφορετικότητα! Εκτός από κάποιες παραστάσεις που πραγματικά έχουν κάτι να πουν και να δώσουν, μήπως έγινε και λίγο «μόδα» τέτοιου είδους θεατρικά;
Ο νεοφασισμός είναι πιο επικίνδυνη μόδα σε όλη την Ευρώπη από τις παραστάσεις με θέμα τη διαφορετικότητα. Πρόκειται για έργα, κατά βάση βρετανικά που συνδυάζουν το «πανεπιστημιακό» με το λαϊκόπνεύμα. Στο σύνολο τους κλείνουν με μια κατάφαση στη ζωή. Με αγάπη!
Πως βλέπεις το θέατρο εν έτη 2019;
Ως ένα κομμάτι μιας κοινωνίας που φθίνει, που παλεύει με τους δικούς της δαίμονες και τα σκοτάδια της.Ένα μέρος της είναι αναπόφευκτα και το θέατρο, που παλεύει κι αυτό με τη σειρά του να σταθεί όχι μόνο στα πόδια του αλλά και στο ύψος των περιστάσεων.
Τι είναι ηθοποιός;
Τον πονάω. Για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεται. Για την επιβράβευση που – κακά τα ψέμματα – πάντα θα περιμένει..
Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά αλλά και προσωπικά σχέδια σου;
Ετοιμάζω κάτι για τον αγαπημένο και αλησμόνητο Μάνο Ελευθερίου.
Περιέγραψέ μου μια ιδανική μέρα με ρεπό – αν υπάρχει; γέλια!!
Ιδανική μέρα: Κλειστά λαπ – τοπ και κινητά!
Τι θα ήθελες να ξέρει κάποιος για εσένα και δεν σ έχουν ρωτήσει!
Αν είμαι ερωτευμένος! Ή μάλλον ότι θέλω να είμαι πάντα ερωτευμένος. Με εμπνέει!