Πήρα όλα τα ναρκωτικά που μπορούσε να πάρει κανείς και ήπια τα πάντα – Johnny Cash
O Johnny Cash θεωρείται ένας από τους καλλιτέχνες του περασμένου αιώνα με τη μεγαλύτερη επιρροή σε διαφορετικά ήδη μουσικής. Γνωστός ως ο «άνθρωπος με τα μαύρα», λόγω της επιλογής του να ντύνεται στα μαύρα, συνήθιζε να ανοίγει τις συναυλίες του λέγοντας στο κοινό «Γεια σας. Είμαι ο Τζόνι Κας». Έφυγε από τη ζωή στις 12 Σεπτεμβρίου του 2003 .
→ Ο Τζ.Ρ. «Τζόνι» Κας γεννιέται στις 26 Φεβρουαρίου 1932 στο Αρκάνσας των ΗΠΑ ως ένα από τα εφτά παιδιά μιας φτωχής αγροτικής φαμίλιας. Οι γονείς του δεν μπορούσαν να σκεφτούν όνομα για το παιδί, γι’ αυτό και τον βαφτίζουν J.R., αρχικά που θα αναγκαστεί να αλλάξει αργότερα ο Κας όταν κατατάχθηκε στον Στρατό, όπου απαγορεύονταν τα αρχικά στο όνομα! Κι έτσι υιοθετεί το «Τζον» (επίσημο στρατιωτικό όνομα Τζον Ρ. Κας), που αργότερα θα το κάνει «Τζόνι», όταν θα αρχίσει να ανεβαίνει σε μουσικές σκηνές.
→ Ο Johnny Cash θα περάσει λοιπόν τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής του στα βαμβακοχώραφα που νοίκιαζαν οι γονείς του, βοηθώντας από μικρός στις βαριές γεωργικές δουλειές. Η μουσική ήταν ωστόσο ο τρόπος της φαμίλιας να ξεδίνει, με την καλλίφωνη μητέρα του να τραγουδά ολημερίς ύμνους, μπαλάντες και κάντρι ήχους.
Κι έτσι ο Τζόνι πιάνει την κιθάρα ήδη από τα 12 χρόνια ζωής, για να μην την ξαναφήσει ποτέ. Η μητέρα, διαισθανόμενη το ταλέντο του γιου της, μαζεύει κρυφά χρήματα και τον στέλνει στο τοπικό ωδείο για να πάρει ο μικρός μαθήματα τραγουδιού. Έπειτα όμως από μόλις τρία μαθήματα, ο δάσκαλος φωνητικής τον στέλνει σπίτι του, καθώς το μοναδικό τραγουδιστικό του στιλ δεν ήθελε φτιασίδια.
→ Το 1950, ο περιπετειώδης Johnny Cash αποφοιτεί από το Γυμνάσιο και εγκαταλείπει τη γενέτειρά του για το Μίσιγκαν, όπου πιάνει δουλειά ως καθαριστής σε εργοστάσιο αυτοκινήτων. Τόσο η βαριά δουλειά όμως όσο και το αδιέξοδο στο επαγγελματικό του μέλλον θα τον φέρουν σύντομα, έπειτα από μόλις έναν μήνα, στην Πολεμική Αεροπορία!
Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης πορείας του στην μουσική ο Johnny Cash πέτυχε πωλήσεις που φτάνουν τους 53 εκατομμύρια δίσκους και έλαβε 15 βραβεία Γκράμυ.
Εκεί, στην εκπαίδευσή του στο Τέξας, είναι που θα γνωρίσει τη Βίβιαν Λιμπέρτο, την οποία ερωτεύεται παράφορα και παντρεύεται, αποκτώντας στην πορεία τέσσερις κόρες μαζί της.
Έχει πλέον εγκατασταθεί στο Μέμφις του Τενεσί, όπου και παντρεύτηκε τη Vivian, πιάνει δουλειά ως πωλητής ηλεκτρικών συσκευών, έχει όμως πια το μυαλό του μόνο τη μουσική. Κι έτσι σύντομα θα σκαρώσει με δυο μηχανικούς (Marshall Grant και Luther Perkins), συναδέλφους του μεγαλύτερου αδελφού του, το συγκρότημα Johnny Cash and the Tennessee Two! Από το 1960, προστέθηκε στο συγκρότημα και ο ντράμερ W.S. Holland και η μπάντα φιγούραρε πια ως Johnny Cash and the Tennessee Three.
→ Τον Ιούλιο του 1954, άλλος ένας άγνωστος μουσικός από το Μέμφις, που σε λίγο θα γινόταν «βασιλιάς», έκοψε τον πρώτο του δίσκο, πυροδοτώντας τη γνωστή μανία όχι μόνο για τον ίδιο, αλλά και για τον τοπικό παραγωγό Sam Phillips της Sun Records. Ο λόγος φυσικά για τον Έλβις Πρίσλεϊ! Εντυπωσιασμένοι από την επιτυχία του νεαρού Έλβις, οι Κας, Grant και Perkins πάνε για ακρόαση στη Sun την ίδια χρονιά, ο παραγωγός όμως δεν ενδιαφέρεται για τα τραγούδια τους.
→ Πεισμωμένη η μπάντα, επιστρέφει στις αρχές του 1955 με νέο τραγούδι στη φαρέτρα της, το «Hey Porter», που είχε γράψει λίγο πρωτύτερα ο Κας. Αυτό έμελλε να είναι το πρώτο σινγκλάκι της μπάντας, το οποίο παρά τη μέτρια υποδοχή του από το κοινό, έδωσε ενθαρρυντικά μηνύματα για το μέλλον των μουσικών. Το δεύτερο σινγκλ τους, το «Cry, Cry, Cry», της ίδιας χρονιάς, σκαρφάλωσε στο No 14 των Billboard charts!
Αμέσως σχεδόν ακολουθούν μερικά ακόμα χιτάκια, κάποια εκ των οποίων σκαρφαλώνουν ως το Top 10 των singles, όπως τα «So Doggone Lonesome» και «Folsom Prison Blues».
Η πραγματική φήμη ωστόσο της μπάντας θα ερχόταν το 1956, όταν ο Johnny Cash γράφει και κυκλοφορεί το περίφημο «I Walk The Line», το οποίο εκτοξεύεται στην πρώτη θέση των charts και πουλά περισσότερα από 2 εκατομμύρια αντίτυπα!
Η απαράμιλλη επιτυχία του Κας αλλά και η συνεργασία του με τον «πολύ» παραγωγό Phillips του ανοίγει διάπλατα όλες τις πόρτες. Ο ίδιος είναι πια μέλος μιας επίλεκτης ομάδας νεαρών μουσικών, στους οποίους περιλαμβάνονταν οι Έλβις Πρίσλεϊ, Καρλ Πέρκινς και Τζέρι Λι Λιούις, οι οποίοι θα γίνουν γνωστοί ως The Million Dollar Quartet.
→ Το 1957 κυκλοφορεί, όντας ήδη πατέρας δύο παιδιών, το πρώτο του άλμπουμ, το «Johnny Cash with His Hot & Blue Guitar»
Ο Κας όργωνε τις ΗΠΑ σε ένα εξαντλητικό πρόγραμμα περιοδειών, που ανέρχονταν στο ανεπανάληπτο νούμερο των 300 εμφανίσεων τον χρόνο. Το καταιγιστικό και εξαντλητικό πρόγραμμα όμως αφήνει το σημάδι του στην προσωπική του ζωή: τα ναρκωτικά και το αλκοόλ επιστρατεύονται για να τον συνδράμουν στις απανωτές εμφανίσεις και τις τουρνέ, την ίδια ώρα που λείπει συνεχώς από το σπίτι και αποξενώνεται έτσι από τη γυναίκα του, η οποία φροντίζει τώρα τα τέσσερα παιδιά του.
«Πήρα όλα τα ναρκωτικά που μπορούσε να πάρει κανείς και ήπια τα πάντα. Όλοι είπαν ότι ο Johnny Cash ξόφλησε … έμοιαζα με ζωντανό νεκρό»
→ Το 1966 η Βίβιαν καταθέτει αίτηση διαζυγίου και ο Κας επιστρέφει στο Μέμφις, με την προσωπική του ζωή να συνεχίζει να παίρνει την κάτω βόλτα: ο εθισμός του πια στα ναρκωτικά και το αλκοόλ είναι ξακουστός. Την επόμενη μάλιστα χρονιά θα βρεθεί από αστυνομικό σχεδόν ετοιμοθάνατος έξω από χωριό της Τζόρτζια, με τα αντίστοιχα στιγμιότυπα να μην έχουν τελειωμό: σύλληψη για λαθρεμπόριο αμφεταμίνης (προσπάθησε να την περάσει λαθραία από τα μεξικανικά σύνορα), κατά λάθος εμπρησμός δάσους στο Τενεσί (που κατέληξε σε εξαψήφιο πρόστιμο για τον Κας) και πολλά-πολλά ακόμα.
Με την καριέρα του λοιπόν στο αποκορύφωμά της, ο Johnny Cash βυθίζεται ολοένα και περισσότερο στο σκοτάδι: αλκοόλ, βαρβιτουρικά, ναρκωτικές και ηρεμιστικές ουσίες είναι η καθημερινότητά του. Κι όταν φτάσει μέχρι και την απόπειρα αυτοκτονίας, αποφασίζει να σταματήσει την αυτοκαταστροφική πορεία.
Το σημείο καμπής έρχεται το 1967, όταν τα φτιάχνει τελικά με τη μουσικό και στιχουργό Τζουν Κάρτερ, ο κεραυνοβόλος έρωτας με την οποία θα του ξαναδώσει όρεξη για ζωή και δημιουργία! Τα 13 χρόνια γνωριμίας και παράνομου έρωτα -καθώς κι αυτή ήταν παντρεμένη- θα λήξουν αισίως το 1968, όταν θα της κάνει πρόταση γάμου πάνω στη σκηνή. Με τη βοήθεια της Τζουν, ο Κας καθαρίζει από τα ναρκωτικά και επιστρέφει στη θρησκεία, ως ευσεβής χριστιανός πια. Με τη νέα σύζυγο στο πλευρό του, ο μέχρι πρότινος ξοφλημένος Κας κάνει δυναμικότατη επιστροφή.
Το 1969 αναλαμβάνει τη δική του τηλεοπτική εκπομπή, το «The Johnny Cash Show», έναν κύκλο εκπομπών που παρουσιάζει στο κοινό σύγχρονους μουσικούς, που κυμαίνονται από τον Μπομπ Ντίλαν μέχρι και τον Λούις Άρμστρονγκ. Ταυτοχρόνως, η τηλεοπτική παρουσία δίνει στον Κας τη δυνατότητα να μιλήσει ανοιχτά για μια σειρά από καυτά θέματα, από τον Πόλεμο του Βιετνάμ και τη σωφρονιστική μεταρρύθμιση μέχρι και τα δικαιώματα των Ινδιάνων της Αμερικής!
Και βέβαια τη χρονιά που ντεμπουτάρει η εκπομπή του, ο Κας παίρνει στο σπίτι δύο Βραβεία Γκράμι για τη ζωντανή ηχογράφηση που έκανε στις φυλακές Φόλσομ και Σαν Κουέντιν! Το «Johnny Cash at Folsom Prison» (1968), που γίνεται χρυσό τον Δεκέμβριο του 1969, συμπυκνώνει τον πολυετή αγώνα του Τζόνι Κας για την αλλαγή του σωφρονιστικού συστήματος: ο Κας τραγουδά, χειρονομεί στους φύλακες, πετά το καφέ βρόμικο νερό της φυλακής και τραγουδά μόνο για πάρτη των φυλακισμένων. Οι κρατούμενοι ενθουσιάζονται, τον αποθεώνουν και τον λατρεύουν. Ο δίσκος αποτέλεσε τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του.
Πολλοί σχολιαστές εκτιμούν πως το βίντεο που κυκλοφόρησε για το «Hurt», μια διασκευή του τραγουδιού των Nine Inch Nails, ήταν ο «Επιτάφιός του».
Ο ίδιος επισκέφθηκε πολλές φυλακές και τραγούδησε -πάντα δωρεάν- για τους τροφίμους, μεταφέροντας τις φρικιαστικές ιστορίες που του διηγήθηκαν στους γερουσιαστές, προκειμένου να τους κινητοποιήσει και να προτείνει βελτιώσεις για το ποινικό σύστημα της Αμερικής. Οι φυλακισμένοι δηλώνουν ότι οι συναυλίες και η υποστήριξη του Κας είχε αγγίξει τις ζωές τους, την ίδια στιγμή που γερουσιαστής ισχυρίζεται ότι «χρειαζόμαστε περισσότερο Τζόνι Κας».
→ Τον Μάρτιο του 1970 υποδέχτηκε τη γέννηση του μόνου παιδιού που θα αποκτούσε με τον έρωτα της ζωής του, Τζουν Κάρτερ, τον Τζον Κάρτερ Κας.
→ Το 1975 ρίχνει στην κυκλοφορία την αυτοβιογραφία του, το «Man in Black», και παραμένει ενεργός καθ’ όλη τη δεκαετία του ’80 και τις αρχές του ’90, με νέες συνεργασίες με τους πρώην κολλητούς του στη Sun Records (Καρλ Πέρκινς, Τζέρι Λι Λιούις και Ρόι Όρμπινσον) Ταυτοχρόνως, συνεργάζεται με όλους, από τον Κρις Κριστόφερσον μέχρι και τους U2, αν και στην προσωπική του ζωή αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα προβλήματα υγείας. Παρά ταύτα, εμφανίζεται συχνά στη σκηνή και δίνει συναυλίες που μένουν ιστορικές! Και βέβαια το 1992 περιλαμβάνεται πια στο Rock ‘n’ Roll Hall of Fame.
→ Το 2002 ο Τζόνι Κας κυκλοφορεί το προτελευταίο του άλμπουμ, το «American IV: The Man Comes Around», μια μείξη παλιών και νέων κομματιών του, αλλά και επανερμηνειών κλασικών κομματιών. Στα επόμενα χρόνια, η υγεία του επιδεινώθηκε και διαγνώστηκε πλέον με μια σπάνια νευρολογική νόσο. Σπάνια πια έκανε δημόσιες εμφανίσεις, ενώ τον Μάιο του 2003 έχασε και τον παντοτινό του έρωτα, την Τζουν Κάρτερ. Παρά την τραγωδία, ο Κας βρίσκει παρηγοριά στη μουσική και κλείνεται για άλλη μια φορά στο στούντιο, για να σκαρώσει αυτό που θα γινόταν το «American V: A Hundred Highways». Η ηχογράφηση ολοκληρώθηκε μάλιστα λίγες εβδομάδες πριν από τον θάνατο του Τζόνι Κας, στις 12 Σεπτεμβρίου 2003, από επιπλοκές της νόσου του διαβήτη.