Εκείνη τη νύχτα κοιμήθηκα κι εγώ όντας βέβαιος πως η Χίλαρι Κλίντον κερδίζει. Όχι γιατί είναι καλή πολιτικός ή ότι είναι το καλύτερο έχει να παρουσιάσει η αμερικάνικη πολιτική σκηνή για αυτή τη θέση, αλλά γιατί απλά και λογικά, τονίζω λογικά, δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Το πρωί όλοι ξυπνήσαμε με Ντόναλντ πλανητάρχη.
Είναι από τις στιγμές που λέμε πως η ιστορία κρατά την ανάσα της για λίγο. Και μετά βέβαια, αναγκαστικά συνεχίζει. Ο Τραμπ μπορεί να χαρακτηριστεί ποικιλοτρόπως, όπως και οι ψηφοφόροι και υποστηρικτές του. Θα μου πεις μονόδρομος, αλλά πως οδηγήθηκε μια ανοικτή κοινωνία όπως αυτή των Η.Π.Α. σε αυτό το δίλλημα;
→ Μπορούμε να κατηγορήσουμε τον Τραμπ για καιροσκοπισμό και ανικανότητα, πρέπει όμως να παραδεχτούμε πως αποτελεί παραδειγματισμό για τον υπόλοιπο κόσμο και κυρίως για την Ευρώπη.
Οι αμερικανοί ψήφισαν με άκρατο, ίσως, συναίσθημα και περιορισμένο ορθολογισμό, πράγμα που δημιούργησε αντιδράσεις στη χώρα, ακόμα και την επόμενη μέρα των εκλογών. Είναι από τις περιπτώσεις που πάμε, ψηφίζουμε για πλάκα και χαβαλέ, γιατί δεν πιστεύουμε πως η ψήφος μας έχει ουσιαστική και καθοριστική δύναμη. Πόσο καταστροφικό ενίοτε. Μετά βέβαια εκπλησσόμεθα με το αποτέλεσμα. Πόσο ελληνικό ακούγεται όλο αυτό άραγε!
Η εκλογή Τραμπ ήταν ένα γερό χαστούκι αφύπνισης για όλους. Ήταν ένα ταρακούνημα για τις επιλογές μας και τα αποτελέσματα του λαϊκισμού που λειτουργεί ως όπιο. Οι επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος δείχνουν, αρχικά τουλάχιστον, πως οι πολίτες άρχισαν να γυρνάνε την πλάτη στις πολιτικές κορώνες και στα μη ρεαλιστικά μοντέλα. Η Ολλανδία έκανε την αρχή. Η Γαλλία συνέχισε βάζοντας ψηλά τον πήχη. Πριν πολύ λίγες ώρες η Μεγάλη Βρετανία δεν έκανε τη χάρη στη Τερέζα Μέι ανακόπτοντας την πομπώδη ρητορική που ξεκίνησε ο Νάιτζελ Φάρατζ. Ακόμα παλαιότερα, κάποιοι υποστηρίζουν πως οι εκλογές στην Ελλάδα «έσωσαν» την Ισπανία.
Η πολιτική της κραυγής και των μεγαλοστομιών φαίνεται να φρενάρει και οι πολίτες να συνειδητοποιούν την πραγματικότητα. Σε αυτό, η συνδρομή του Τραμπ, ο οποίος με συνεχόμενες γκάφες και έλλειψη πολιτικής, και όχι, μόνο ευγένειας, έχει δείξει πως η πολιτική ως έννοια και πρακτική απαιτεί από τον πολίτη σεβασμό και παιδεία. → Ποτέ δεν πίστευα πως ο ψηφοφόρος είναι άμοιρος ευθυνών για τα δεινά σε μια χώρα. Ισχύει το ότι έχουμε τους πολιτικούς που μας αξίζουν. Τουλάχιστον στην πλειοψηφία μας.
Ο Τραμπ ως appaling political model για την Ευρώπη. Κι όμως δουλεύει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, διότι συνήθως επικρατεί κοντή μνήμη. Όσο υπάρχουν κακές πρακτικές στην πολιτική θα σώζονται οι σοβαροί παρατηρητές. Η πληροφορία ταξιδεύει γρήγορα και οι πολίτες οφείλουν να την αξιολογούν και να αποφασίζουν ανάλογα. Μόνο τότε θα εκλείψουν πολιτικές τύπου Τραμπ και Ερντογάν. Μπορούμε καλύτερα.
