Για περισσότερο από μισό αιώνα η, Ella Fitzgerald, επίσης γνωστή ως η «Μεγάλη Κυρία της Τζαζ» ή «Λαίδη Ella» ήταν η δημοφιλέστερη τραγουδίστρια της τζαζ στις ΗΠΑ. Στη διάρκεια της ζωής της κέρδισε 13 βραβεία Grammy και οι δίσκοι της πούλησαν περισσότερα από 40 εκατομμύρια αντίτυπα. Με ευέλικτη, ευρείας έκτασης, ακριβέστατη και διαχρονική φωνή, μπορούσε να τραγουδά αισθησιακές μπαλάντες, τζαζ, αλλά και να μιμείται με τη φωνή της, κάθε μουσικό όργανο της ορχήστρας.
Η Ella Jane Fitzgerald γεννήθηκε στο Νιούπορτ Νιους της Βιρτζίνια, στις 25 Απριλίου του 1917. Λίγο μετά τη γέννησή της, οι γονείς της χωρίζουν και μαζί με τη μητέρα της μετακομίζουν στη Νέα Υόρκη. Ο θάνατος της μητέρας της σε ηλικία 15 ετών θα αλλάξει ριζικά τη ζωή της. Εισέρχεται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο της ζωής της, ενώ ύστερα από επεισόδια με την αστυνομία οδηγείται σε αναμορφωτήριο. Η κακοποίηση που δεχόταν σε αυτό, την ανάγκασε να αποδράσει λίγο καιρό αργότερα. Όταν, σε μεγάλη πλέον ηλικία θυμόταν αυτές τις δύσκολες περιόδους, έλεγε ότι είναι αυτές που τη βοήθησαν να ωριμάσει. Τις χρησιμοποιούσε για να συγκεντρώνει συναισθήματα για τις ερμηνείες της και δήλωνε μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη για την επιτυχία της, γιατί «γνώριζε τι σημαίνει να παλεύεις στη ζωή σου.»
Η πρώτη της επαφή με τη σκηνή ήταν το 1934, όταν αποφάσισε να συμμετάσχει σε έναν διαγωνισμό ταλέντων για ερασιτέχνες. Οι θεατές μαγεύτηκαν από την ερμηνεία της. Στην ορχήστρα έπαιζε και ο σαξοφωνίστας Benny Carter, ο οποίος εντυπωσιασμένος από το ταλέντο της νεαρής κοπέλας, θα τη βοηθήσει στη συνέχεια στην καριέρα της. Αλλά και η ίδια, βλέποντας την αποδοχή από το κοινό, απέκτησε περισσότερη αυτοπεποίθηση και συμμετείχε σε διάφορους διαγωνισμούς, τους οποίους κέρδιζε πάντα. Το 1936, ηχογραφεί το πρώτο της άλμπουμ. Το «Love and Kisses» είχε μέτρια αποδοχή. Την περίοδο εκείνη τραγουδούσε στο συγκρότημα του ντράμερ Chick Webb, με το οποίο εμφανίζονταν στο διάσημο Harlem’s Savoy Ballroom.
Συνεργάστηκε με όλα τα μεγάλα ονόματα της τζαζ, όπως οι Duke Ellington, Count Basie, Nat King Cole, Frank Sinatra, Dizzy Gillespie και Benny Goodman. Ή μάλλον… εκείνοι είχαν την τιμή να συνεργαστούν με την Ella!
//Σε ηλικία 21 ετών, ηχογραφεί το «A-Tisket, A-Tasket», το οποίο πουλά 1 εκατομμύριο αντίτυπα, αγγίζει το νούμερο 1 και έμεινε στα charts επί 17 εβδομάδες. Ξαφνικά, η Ella αποκτά φήμη.//
Ένα χρόνο αργότερα, ο μέντοράς της Chick Webb φεύγει από τη ζωή. Η ίδια αναλαμβάνει την ηγεσία της μπάντας, η οποία μετονομάζεται σε «Ella Fitzgerald and Her Famous Band». Η ευρεία αναγνώριση δεν αργεί να έρθει. Η μοναδική ικανότητά της να μιμείται με τη φωνή της τους ήχους των μουσικών οργάνων έμεινε παροιμιώδης και βοήθησε πολύ στη δημιουργία της λεγόμενης «πειραματικής τζαζ». Και βέβαια το 1955 η περίφημη τραγουδίστρια άρχισε να ηχογραφεί για λογαριασμό της νεοϊδρυθείσας εταιρίας παραγωγής του Granz, τη Verve Records.
Τα γνωστότερα άλμπουμ της μεγάλης κυρίας θα κυκλοφορήσουν κάτω από τη φίρμα της Verve, ξεκινώντας το 1956 με το «Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Song Book».Δύο χρόνια αργότερα, θα τιμηθεί με τα δύο πρώτα Γκράμι για τους δίσκους-συνέχεια του Song Βook Project: «Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Song Book» και «Ella Fitagerald Sings the Irving Berlin Song Book».
Η Φιτζέραλντ είχε το συλλογικό βαθιά στην ψυχοσύνθεσή της, με τις συνεργασίες της να μετατρέπονται σε βαθιές φιλίες. Στο πλαίσιο αυτό της κοινής προσπάθειας, ηχογράφησε κομμάτια με τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ, όπως τον Louis Armstrong, τον Count Bassia, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που εμφανίστηκε στο πλευρό του Φρανκ Σινάτρα.
//Το 1960, η Έλα έσπασε κάθε ρεκόρ στα charts με την επανακυκλοφορία του «Mack the Knife».//
Η δεκαετία του ’70 τη βρήκε ακόμα δυνατή, με την ίδια να περιοδεύει στον κόσμο και να κάνει ζωντανές εμφανίσεις σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
//Μια από τις πλέον αξιομνημόνευτες εμφανίσεις της στη δεκαετία ήταν η σειρά συναυλιών που έδωσε στη Νέα Υόρκη το 1974 με τους Φρανκ Σινάτρα και Count Basie.//
Ακολούθησαν περιοδείες στις ΗΠΑ και όλο τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς και πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις. Μέχρι τη δεκαετία του ’90, η Ella είχε ηχογραφήσει περισσότερους από 200 δίσκους.
Το 1991, έδωσε την τελευταία της συναυλία στη Νέα Υόρκη στο Carnegie Hall. Ωστόσο, από το 1987 είχε διαγνωσθεί με διαβήτη και παρά τις εγχειρήσεις στις οποίες υποβλήθηκε, τα συμπτώματα χειροτέρευαν. Σε ηλικία 76 χρονών, οι γιατροί αναγκάστηκαν να της ακρωτηριάσουν και τα 2 της πόδια κάτω από το γόνατο. Από την τελευταία εγχείριση δεν ανάρρωσε ποτέ. aΤελικά, στις 15 Ιουνίου 1996, έφυγε από τη ζωή στο σπίτι της στο Beverly Hills.
