“Συρανό” του Εντμόν Ροστάν, μετάφραση-διασκευή: Στρατής Πασχάλης, σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης, πρωταγωνιστούν: Μιχάλης Σαράντης, Λένα Παπαληγούρα, Ιάσονας Παπαματθαίου, Νικόλας Χανακούλας, Κωνσταντίνος Γιουρνάς, Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Χρήστος Πούλος Ρένεσης, Γιώργος Φασουλάς.
Ο Συρανό υποφέρει από τον έρωτά του για την όμορφη Ρωξάνη, στην οποία δεν τολμά να τον εξομολογηθεί λόγω της φρικαλέας μύτης του που παραμορφώνει το παρουσιαστικό του. Παρ’ όλα αυτά, κατορθώνει να της τον εκφράσει -έστω και εν αγνοία της- καθώς αναλαμβάνει να γράφει τα ερωτικά γράμματα του όμορφου και γενναίου στρατιώτη Κριστιάν, ο οποίος έχει κλέψει την καρδιά της αγαπημένης του.
Θα ξεκινήσω έτσι απλά με ένα μπράβο και ένα ευχαριστώ στον Γιώργο Νανούρη γι’ αυτόν τον υπέροχο Συρανό. Μπράβο επειδή για ακόμη μία φορά επιτυγχάνει να εμφυσήσει φρέσκια πνοή σε ένα διαχρονικό και χιλιοπαιγμένο κλασικό έργο χωρίς να παρεκκλίνει ούτε στιγμή του κειμένου και της ουσίας του. Ευχαριστώ, επειδή έφτιαξε αυτό το μαγικό σύμπαν επί σκηνής όπου οι χρόνοι και οι πραγματικότητες είναι σχετικές, το λιτό αναδεικνύεται σε μεγαλειώδες, η ομορφιά σε συνεπαίρνει και το συναίσθημα σε κατακλύζει. Παρακολουθώντας χρόνια τις παραστάσεις που υπογράφει, πραγματικά εμπνέομαι από το περίσσευμα ουσιαστικής ευγένειας στη σκηνοθεσία του, τη συγκλονιστική αισθητική του και πάνω απ’ όλα τον σεβασμό του απέναντι σε κάθε συγγραφέα.
Ο Γιώργος Νανούρης δεν αυθαδιάζει στο κείμενο για να πουλήσει εύκολους νεοτερισμούς. Αντιθέτως το υπηρετεί με σαφήνεια και αφοσίωση, φωτίζοντας (μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά στην περίπτωση του “Συρανό”) όλες αυτές τις υπαινικτικές λεπτομέρειες που βρίσκονται στον πυρήνα του. Και κάπως έτσι, μετουσιώνεται σε παραμυθά που αφηγείται με τρυφερότητα τις ιστορίες του, επικεντρωμένος στις ιδέες και στον προβληματισμό τους, απογυμνωμένες, ξεκάθαρες αλλά πάντοτε πανέμορφες.
Το ίδιο απογυμνωμένος φαντάζει και ο εξαιρετικός “Συρανό” στη σκηνή του θεάτρου Αλκυονίς, έτσι όπως ανεβαίνει σαν θέατρο μέσα σε θέατρο ή σαν να διαδραματίζεται σε δύο παράλληλες χρονικές πραγματικότητες. Χωρίς κοστούμια εποχής και χωρίς προσθετική μύτη, ο Συρανό του Γιώργου Νανούρη είναι ξεκάθαρα ο Συρανό του Εντμόν Ροστάν, καθώς ξετυλίγεται μαγευτικά σαν πρόβα μιας παράστασης που πρόκειται να ανεβεί και μαζί σαν αλλόχρονη διατύπωση της ιστορίας. Χάρη δε και στην άρτια, έμμετρη απόδοση του Στρατή Πασχάλη, ο λόγος γίνεται όπλο πανίσχυρο που καθορίζει τη σκηνοθεσία και καθοδηγεί τις ερμηνείες.
Ύστερα, έρχεται η εικόνα που τον πλαισιώνει και υπερκαλύπτει την απουσία των κοστουμιών της εποχής (και της μύτης), η οποία αιχμαλωτίζει τις αισθήσεις με τη μινιμαλιστική της αλλά ταυτόχρονα σπουδαία όψη. Υπογράφοντας ο ίδιος τη σκηνογραφία (ένας Πύργος του Άιφελ στον φόντο και κάποιες από τις πολυθρόνες του θεάτρου) και τους συγκλονιστικούς φωτισμούς, ο Γιώργος Νανούρης μετατρέπει την καλλιτεχνική διεύθυνση της παράστασης σε αναπόσπαστο μέρος της σκηνοθεσίας του. Παίζοντας με τις σκιές (που είναι και η μεγάλη του αγάπη -ποιος μπορεί να ξεχάσει το φιλί στον “Γυάλινο Κόσμο”;) και με τις δέσμες από τους φορητούς προβολείς, συντάσσει την αισθητική με το μεγαλείο, με συνοδοιπόρο τη μουσική του Βάιου Πράππα που ακούγεται ζωντανά επί σκηνής από τον Αθηνόδωρο Καρκαφίρη.
Άρτια κουρδισμένος στο τέμπο του έμμετρου λόγου και της μουσικής, ο “χορός” των β’ ρόλων λειτουργεί άψογα και ως συνδετικός κρίκος μεταξύ των εικόνων, χαρίζοντας έξτρα ρυθμό και τόνο στην παράσταση, μαζί με τις απαραίτητες δόσεις χιούμορ που εξισορροπούν τη συγκίνηση. Ειρωνικός, κωμικός στις στιγμές του αλλά ουσιαστικά συμπαγής εμφανίζεται ο Νικόλας Χανακούλας στον ρόλο του γλοιώδους αλλά και μεγαλοπρεπή κόμη Ντε Γκις, έτσι όπως αμφιταλαντεύεται ανάμεσά στον έρωτά του για τη Ρωξάνη και το καθήκον του προς την πατρίδα.
Ο Ιάσονας Παπαματθαίου είναι ένας επιβλητικός (ως στρατιώτης), πιστός (ως φίλος) και συντετριμμένος (από τον έρωτα) Κριστιάν, γενναίος απέναντι στον εχθρό αλλά δειλός μπροστά στην πανέμορφη Ρωξάνη, η οποία στο πρόσωπο και στη φωνή της Λένας Παπαληγούρα προσγειώνεται στην ολότητα της συγκροτημένης υπόστασης αυτής της εύθραυστης γυναίκας που άλλον ερωτεύεται από την όψη και άλλον από τα λόγια που τη συγκλονίζουν συθέμελα. Αν ο Κριστιάν είναι το σώμα του έρωτα, ο Συρανό είναι η ψυχή του, η πεμπτουσία του και η έκφρασή του στον απόλυτο βαθμό.
Όπως ακριβώς και ο Μιχάλης Σαράντης, σαρωτικός, σίφουνας σωστός επί σκηνής (και επί του διαδρόμου), αλλόκοτα μεταμορφωμένος σε Συρανό, βγαλμένος από τα ρομαντικά έπη εποχής, αλλά ταυτόχρονα σημερινός, διαφορετικός και μαζί οικεία γνωστός. Αν κάτι προκύπτει από αυτή τη νέα συνεργασία του με τον Γιώργο Νανούρη είναι πως θα πρέπει με κάποιον τρόπο να τους δεσμεύσουμε νομικά να συνεργάζονται για πάντα. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίζεται στην παράσταση μέχρι τη συντριβή του φινάλε, ο Μιχάλης Σαράντης χάνει κάθε υλική υπόσταση και για να αναδυθεί ως Συρανό του τότε, του σήμερα και του πάντα, με φωνή, εκφράσεις, κίνηση, πηγαίο συναίσθημα, μεταπτώσεις, συσπάσεις και διαδραστικότητα που σπάνια συναντάς σε τέτοια αρμονία. Παράσταση λατρεία.
• Αλκυονίς – Ιουλιανού 42-46, Πλατεία Βικτωρίας
Παραστάσεις: Τετάρτη στις 19:00, Πέμπτη στις 20:00, Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00 & 21:00, Κυριακή στις 18:00
