“Μια υπέροχη ζωή”, του Τζο Λάντρυ, σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός, μετάφραση: Νίκος Χατζόπουλος, πρωταγωνιστούν: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Νίκος Ψαρράς, Νάντια Κοντογεώργη, Γιώργος Γλάστρας, Άγγελος Μπούρας, Θεοδοσία Σαββάκη. Την Athens Collective Orchestra διευθύνει ο Αλέξανδρος Δράκος Κτιστάκης.
Η κλασική ταινία του Φρανκ Κάπρα “Μια υπέροχη ζωή” μεταφέρεται στο θέατρο από τον Τζο Λάντρυ το 1997 και μάλιστα ως έργο μέσα σε έργο, καθώς διαδραματίζεται σε ένα ραδιοφωνικό στούντιο από όπου μεταδίδεται ζωντανά το θεατρικό. Οι ηθοποιοί παριστάνουν τους ηθοποιούς και εμείς μέσα στην αίθουσα μεταμορφωνόμαστε στο κοινό που όπως ήταν πολύ διαδεδομένο τα χρόνια εκείνα παρακολουθούσε τις ζωντανές ραδιοφωνικές εκπομπές, προσφέροντας άπλετο χειροκρότημα -αυθόρμητο ή κατευθυνόμενο από φωτεινές επιγραφές- στους ηθοποιούς στο στούντιο αλλά και στους ακροατές στο σπίτι.
Για την ιστορία δεν χρειάζεται να πούμε πολλά ούτως ή άλλως, καθώς η ταινία “Μια υπέροχη ζωή” αποτελεί την επιτομή της χριστουγεννιάτικης οικογενειακής ψυχαγωγίας, έχοντας μεγαλώσει γενιές και γενιές με την προσπάθεια που καταβάλλει ένας άγγελος β΄ κλάσης για να σώσει από την απελπισία τον καλόκαρδο Τζωρτζ Μπέιλυ τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων. Έτσι λοιπόν η χριστουγεννιάτικη μαγεία, η οικογενειακή θαλπωρή και η κινηματογραφική γοητεία παντρεύονται με τον ρομαντισμό του ραδιοφώνου και τη ρετρό αίσθηση των 40’s, καθώς η σκηνή μεταμορφώνεται σε ραδιοφωνικό στούντιο του χθες, ξυπνώντας -τουλάχιστον στους μεγαλύτερους από εμάς- μνήμες από ατελείωτα βράδια θεατρικών έργων από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ -θεσμός που ειρήσθω εν παρόδω έχει επανέλθει στο Δεύτερο Πρόγραμμα από το φθινόπωρο του 2021.
Η παραγωγή που ανέβηκε στη σκηνή της αίθουσας Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών αναπαριστά μοναδικά το ύφος, την εποχή και το κλίμα του έργου, συνδυάζοντας αρμονικά τον λόγο, με την εικόνα και τη μουσική. Τα κοστούμια της Βάνας Γιαννούλα μοιάζουν βγαλμένα κατ’ ευθείαν από τις ντουλάπες της εποχής εκείνης, ενώ τα σκηνικά του Γιώργου Γαβαλά αποτυπώνουν με μαγικό τρόπο τόσο τον ραδιοθάλαμο του σταθμού όσο και την ίδια την πόλη όπου διαδραματίζεται η ιστορία. Μια μικροσκοπική πολιτεία κινηματογραφείται ζωντανά επί σκηνής και προβάλλεται ως φόντο στην οθόνη πίσω από τους ηθοποιούς, ανοίγοντας ένα παράθυρο στη δράση και στο μυαλό.
Την ίδια στιγμή, η μουσική του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη όπως ερμηνεύεται από την Athens Collective Orchestra ορίζει το τέμπο της αφήγησης, μαζί με το συναισθηματικό και χρονικό πλαίσιο της παράστασης. Εξαιρετικό το τρυκ των ηχητικών εφφέ του Λέανδρου Ντούνη και του Νίκου Λιναρδόπουλου (βήματα, πόρτες που ανοιγοκλείνουν, κόρνες κ.ά) που υλοποιούνται επί σκηνής από αυθεντικές και μέσα της εποχής, γεγονός που ενισχύει ακόμη περισσότερο τη μαγεία αυτού του παράδοξου ταξιδιού μας μέσα στον χρόνο.
Η σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού δεν προδίδει στο παραμικρό ούτε τους ρόλους του ραδιοφωνικού έργου που παρακολουθούμε αλλά ούτε και τις φιγούρες των ηθοποιών που υποδύονται τους ρόλους. Με μια σκηνοθεσία που οφείλει να λειτουργεί σε δύο επίπεδα, από τη μια καθοδηγεί τους ηθοποιούς του για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αποδώσουν τον ραδιοφωνικό τους ρόλο (με υπερβολή στη φωνή και στον τονισμό των λέξεων, αφού υποτίθεται πως το κοινό μόνο τους ακούει χωρίς να τους βλέπει) ενώ τη ίδια στιγμή φροντίζει η παρουσία τους στη σκηνή ως ραδιοφωνικοί ηθοποιοί να ανταποκρίνεται με ρεαλισμό και φυσικότητα στις συνθήκες τους χώρου, καθώς χειρίζονται είτε τα ηχητικά εφφέ είτε παρακολουθούν τους συναδέλφους τους έως ότου έρθει η δική τους ώρα να πιάσουν το μικρόφωνο.
Μάλιστα, όπως ήταν η νόρμα της εποχής, οι περισσότεροι ηθοποιοί αναλαμβάνουν να υποδυθούν περισσότερους από έναν ρόλους, με τον Νίκο Ψαρρά και τη Θεοδοσία Σαββάκη στην περίπτωσή μας να αλλάζουν διαρκώς χροιά, φωνή, τόνο και ύφος αποδεικνύοντας εμπράκτως τη δυναμική τους ως voice actors. Ο Νίκος Ψαρράς ιδιαίτερα ως κονφερασιέ και οικοδεσπότης της εκπομπής (και της παράστασης) έχει όλο το glam και την υπερβολή που ήταν συνώνυμα του αμερικανικού ραδιοφώνου της εποχής, την ίδια στιγμή που μεταμορφώνει διακριτικά το πρόσωπο και τη στάση του σώματός του όταν υποδύεται διαφορετικούς ρόλους της ραδιοφωνικής παράστασης.
Εξ ίσου “ραδιοφωνικοί” στην εκφορά του λόγου αλλά και “ανιματέρ” του κοινού που παρακολουθεί ζωντανά την εκπομπή (εμάς μέσα στην αίθουσα δηλαδή) είναι ο Άγγελος Μπούρας και ο απολαυστικός στον ρόλο του αγγέλου Κλάρενς, Γιώργος Γλάστρας. Βγαλμένη μέσα από ζαχαρένιες ταινίες της δεκαετίας εκείνης μοιάζει η Νάντια Κοντογεώργη στον ρόλο της Μαίρη Χατς Μπέυλι, με διακυμάνσεις στη φωνή και στο ύφος που αναδεικνύουν συναίσθημα και χιούμορ στον ρόλο που υποδύεται στο ραδιόφωνο, αλλά και με παρουσία δυναμική και ουσιαστική ως ραδιοφωνική ηθοποιός μέσα στο στούντιο -στάρλετ και τέως μις Οχάιο.
Τέλος, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, για κάποιον λόγο εξαιρετικά άνετος μέσα σε αυτήν την περιβολή των ’40s, δίνει σε βλέμμα, όψη και φωνή όλην αυτή την ανυπέρβλητη καλοσύνη και ανθρωπιά του Τζωρτζ Μπέιλυ, με ένα χαμόγελο που αγκαλιάζει τον κόσμο όλο. “Μια υπέροχη ζωή” και μια ρομαντική, γιορτινή στην ουσία της παράσταση, ιδανική επιλογή για τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, βγαλμένη λες από εικόνες και μνήμες του χθες, αλλά με τη ζωντάνια και τον παλμό του σήμερα και του πάντα.
• Μέγαρο Μουσικής Αθηνών -Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη / Βασιλίσσης Σοφίας & Κόκκαλη, Αμπελόκηποι
Παραστάσεις: 23.12.2021, 20:00 – 25.12.2021, 20:00 – 26.12.2021, 17:00 & 20:00 – 29.12.2021, 20:00 – 30.12.2021, 17:00 & 20:00 – 04.01.2022, 20:00 – 05.01.2022, 20:00