Το Έτερος εγώ: Κάθαρσις, είναι αστυνομική σειρά θρίλερ της Cosmote TV, δημιουργία του Σωτήρη Τσαφούλια και της Κατερίνας Φιλιώτου, σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια, με τους Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη, Πέτρο Λαγούτη, Βίκυ Παπαδοπούλου, Μάνο Βακούση, Σπύρο Παπαδόπουλο, Τάσο Νούσια, Κατερίνα Διδασκάλου, Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, Ορφέα Αυγουστίδη, Δημήτρη Καπετανάκο, Γεράσιμο Γεννατά, Ιεροκλή Μιχαηλίδη, Κόρα Καρβούνη.
Μετά το τέλος του προηγούμενου κύκλου και με τον Θησέα πλέον στη φυλακή, οι ήρωες του δράματος δεν προλαβαίνουν να ξαποστάσουν για πολύ. Μόλις λίγο καιρό αργότερα, ο καθηγητής εγκληματολογίας Δημήτρης Λαΐνης δέχεται ένα τηλεφώνημα από τον πανικόβλητο φίλο και συνάδελφο στο Πανεπιστήμιο, τον Ηλία Βελισσαράτο, που έχει ξυπνήσει δίπλα στο πτώμα μιας φοιτήτριάς του στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Με όλες τις συνθήκες του εγκλήματος να υποδεικνύουν εκείνον ως ένοχο, ο Βελισσαράτος οδηγείται στη φυλακή, τη στιγμή μάλιστα που ο νέος υπαρχηγός του τμήματος ανθρωποκτονιών δεν δείχνει τόσο συνεργάσιμος όσο ο προκάτοχός του.
Με το παραμορφωμένο πτώμα άλλης μίας φοιτήτριας να ξεβράζεται στις ακτές του Σαρωνικού, ο ίδιος ο Λαΐνης κατηγορείται για τον φόνο της και οδηγείται επίσης στη φυλακή, λίγο καιρό αφού είχε ξεκινήσει μια δική του παράλληλη έρευνα στα αρχεία του πανεπιστημίου. Όσο ο καιρός κυλά εναντίον όλων, πρέπει όχι μόνο να αποδειχθεί η αθωότητά του αλλά και να σταματήσουν την οργάνωση ενός απύθμενα βίαιου και αδίστακτου εγκληματία, γνωστού ως “Ερπετό”, την ταυτότητα του οποίου ουδείς γνωρίζει.
Απλά, υποκλίνομαι. Το “Έτερος Εγώ” αποτελεί μοναδική περίπτωση στα χρονικά της ελληνικής μυθοπλασίας από όλες τις απόψεις, την ίδια στιγμή που με την κάθε νέα επιστροφή του κατορθώνει να ανεβάσει τον πήχυ που το ίδιο βάζει στον εαυτό του ακόμα ψηλότερα. Υπάρχουν όμως δύο πολύ σημαντικοί παράμετροι πίσω από αυτήν την πρωτόγνωρη επιτυχία. Υπάρχει σενάριο και υπάρχει παραγωγή, δύο θεμελιώδεις πυλώνες κάθε παραστατικής αφήγησης ανεξαρτήτου του μεγέθους της οθόνης. Τα λέγαμε και όταν είχαν μεταδοθεί οι “Χαμένες Ψυχές” το 2019, πως το “Έτερος Εγώ” γεννήθηκε στο σινεμά, πέρασε στην τηλεόραση ως συνέχεια του μύθου και τελικά ανδρώνεται με κάθε νέα σαιζόν.
Ο άνθρωπος πίσω από το έργο, ο Σωτήρης Τσαφούλιας παίρνει επάνω του όλο το βάρος της ιστορίας, τόσο ως σεναριογράφος (μαζί με την Κατερίνα Φιλιώτου) όσο και ως σκηνοθέτης, μπολιάζοντας με γνώση και σεβασμό στο είδος το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο και ξεχωρίζει μακράν από οτιδήποτε άλλο έχει γυριστεί για την ελληνική τηλεόραση αλλά και τον κινηματογράφο.
Με γενεές ολόκληρες “δημιουργών” και κριτικών που σνομπάριζαν και υποτιμούσαν το σινεμά των ειδών και μια τηλεόραση εγκλωβισμένη δια μέσου των αιώνων σε κωμωδίες (καλές ή κακές) και κοινωνικά/αισθηματικά δράματα πρωτογενή ή από μυθιστορήματα, ο Σωτήρης Τσαφούλιας σκάει μύτη από το πουθενά -με μόλις μία και άσχετη θεματολογικά κινηματογραφική ταινία στο ενεργητικό του, τον “Κοινό Παρονομαστή”- και γυρίζει για το σινεμά εν έτει 2016, εν μέσω μνημονίων και άλλων χαριτωμένων, θρίλερ με κατά συρροή δολοφόνο. Η Feelgood Entertainment -και μπράβο της!- έχει το τσαγανό να το διανείμει στις αίθουσες, αλλά όπως ήταν αναμενόμενο ουδείς ενδιαφέρθηκε. Πώς και γιατί να ενδιαφερθεί άλλωστε; Η επί σειρά ετών απαξίωση και ο χλευασμός του ελληνικού κινηματογράφου παράλληλα με το σαμποτάζ που του έκαναν οι ίδιοι οι αυτοκαταστροφικοί σκηνοθέτες “ποιότητας” συνεπικουρούμενοι από μανιασμένους κριτικούς που κολυμπούσαν στα αστέρια και στις φαντασιώσεις τους από τον Μάη του ’68 και τα Cahiers du Cinéma, διαμόρφωσαν ένα κοινό απαίδευτο, ημιμαθές και εν τέλει αδιάφορο ως προς την ουσία και τα είδη του σινεμά, την ίδια στιγμή που όσοι είχαν ήδη καεί από τις “ταλαντούχες”, “πρωτοποριακές” ταινίες που του είχαν προτείνει, φυσούσαν πλέον και το γιαούρτι.
Έχει πολύ ενδιαφέρον (αλλά και πολλή πλάκα) να επιστρέψει κανείς στα έντυπα που σήμερα υμνούν για το ενδιαφέρον και την πρωτοτυπία της τη σειρά “Έτερος Εγώ” για να διαβάσει τι έγραφαν τότε για την ταινία. Με αυτά και με εκείνα πάντως, το φιλμ απέκτησε σταδιακά κοινό, όχι μεγάλο αλλά πιστό, που ακόμη κι αν αναγνώριζε τις όποιες αδυναμίες του, στο τέλος εκτιμούσε τις αρετές. Οπότε, όταν η -εξίσου θαρραλέα- Cosmote TV αποφάσισε να δώσει το πράσινο φως για την τηλεοπτική σειρά που θα σηματοδοτούσε και την είσοδό της στην ελληνική μυθοπλασία, τα πάντα άρχιζαν να μπαίνουν στη θέση τους.
Με τη δεύτερη σαιζόν “Κάθαρσις”, αποδεικνύεται πλέον τοις πάσι πως ο Σωτήρης Τσαφούλιας, ακόμα κι αν δεν είναι ο σπουδαιότερος δάσκαλος ηθοποιών της πλάσης, γνωρίζει βαθύτατα το αντικείμενό του, γνωρίζει από σινεμά, γνωρίζει και από τηλεόραση, έχει έμφυτο χάρισμα ρυθμού, έναν ακατανίκητο ενθουσιασμό μικρού παιδιού και πολύ μεγάλη φαντασία. Διότι θέλει πολύ μεγάλη φαντασία, τόσο ο ίδιος όσο και όποιος έκανε το ρεπεράζ, για να δει τις αποθήκες του ΟΣΕ στο Θριάσιο και να τις οραματισθεί ως φουτουριστικές φυλακές υψίστης ασφαλείας, βγαλμένες από από μια μελλοντολογική δυστοπία. Το ίδιο άλλωστε είχε πράξει και στις “Χαμένες Ψυχές” με την παλιά έδρα των επιχειρήσεων του Λάκη Γαβαλά στην Κάντζα, την οποία είχε μετατρέψει σε ψυχιατρικό άσυλο. Με αγάπη, εμμονή και καλό γούστο στα σκηνικά (Σταύρος Λιόκαλος) και τα κάδρα του (Κλαούντιο Μπολιβάρ), αλλά ταυτόχρονα με ουσιαστική επίγνωση για το μέχρι πού μπορεί να απλώσει το πόδι του, ο Σωτήρης Τσαφούλιας κατορθώνει με ελληνικό budget να ολοκληρώσει κάτι που αντιστοιχεί σε παραγωγή διεθνούς επιπέδου.
Και ξέρετε κάτι; Αυτό ακριβώς σκεφτόμουν, καθώς παρακολουθούσα τα επεισόδια της “Κάθαρσης”, πως είναι το πρόβλημα της σειράς ή και της ταινίας που προηγήθηκε. Πως δεν μοιάζει με ελληνική. Όχι επειδή “ξενοφέρνει” ή επειδή οι ήρωες και οι καταστάσεις δεν είναι ελληνικές -τουναντίον. Δεν μοιάζει με ελληνική επειδή στέκει ολομόναχη, αποκομμένη από το χτες του ελληνικού σινεμά και της τηλεόρασης, που σνόμπαραν τα είδη και περιφρονούσαν τι συνέβαινε στην υπόλοιπη πλάση, σε μια διαρκή κατάσταση εγκλεισμού καθώς ήταν παγιδευμένοι, γύρω από έναν μικρόκοσμο που νόμιζαν πως τελικά αυτός μόνο θα ενδιέφερε το κοινό.
Θα σας πω για παράδειγμα το εξής: τα γραφεία της Αστυνομίας θα πει κάποιος πως είναι πολύ hitech και ντιζαϊνάτα για να είναι πραγματικά. Μα φυσικά δεν είναι πραγματικά, όπως δεν είναι πραγματικά και τα γραφεία του FBI με τις γιγαντοοθόνες από τοίχο σε τοίχο που βλέπουμε στις αμερικανικές σειρές. Όταν όμως δεν έχεις σινεμά και τηλεόραση αστυνομικού είδους στην Ελλάδα και τα αστυνομικά τμήματα τα βλέπεις μόνο ως παρωδία σε κωμωδίες και ως τόπους βασανιστηρίων στις “ποιοτικές” ή η μοναδική αντίληψη φυλακών που έχεις είναι τα μικρά στούντιο της Finos Film, πώς θα μπορέσει το μυαλό να αντιληφθεί αυτό που βλέπει στο “Έτερος Εγώ” ως μια εξέλιξη ενός πράγματος που μολαταύτα θα μπορούσε να είναι ελληνικό. Όμως, το ότι δεν υπάρχει σύνδεσμος με το “πριν” από τον κόσμο όπως τον φαντάζεται ο Τσαφούλιας με αποτέλεσμα το έργο του να φαντάζει αποκομμένο, αυτό είναι πρόβλημα της εγχώριας παραγωγής και όχι του ίδιου.
Σε ό,τι αφορά τα 8 (μόνο, δυστυχώς) επεισόδια του νέου κύκλου, μπορώ να πω με περίσσια ευκολία πως είναι ακόμη καλύτερα από αυτά των “Χαμένων Ψυχών”. Καθώς, παρ’ ότι με νέα ιστορία και εν μέρει πρόσωπα”, η ιστορία της “Κάθαρσης” συνδέεται άρρηκτα τόσο με τον προηγούμενο κύκλο όσο και με την ταινία, η ιστορία εξελίσσεται ακόμη πιο δυναμικά αλλά και κορυφώνεται ακόμα ουσιαστικότερα. Περισσότερο αστυνομικό παρά θρίλερ, το σενάριο του νέου κύκλου, αξιοποιεί στο έπακρο την προϊστορία των ηρώων του ώστε να ξετυλίξει πανέξυπνα και με σωστά δομημένες ανατροπές το κουβάρι του μύθου του.
Η προσθήκη του Τάσου Νούσια στον ρόλο του νέου υπαρχηγού στο Ανθρωποκτονιών αλλά και η έμφαση που δίνεται σε β’ ρόλους του προηγούμενου κύκλου (δεν σας λέω τίποτα για να μην σας βάλω ιδέες και χαλάσω την έκπληξη) οδηγούν σε δυναμικές ερμηνείες και στιβαρούς χαρακτήρες, με το σενάριο να μην αφήνει ούτε λεπτό ανεκμετάλλευτο, καθώς εξισορροπεί την αγωνία, τη σκληρή βία (ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιείται μια εκτέλεση δεν έχει προηγούμενο ούτε στο Χόλυγουντ) και τη δράση με το χιούμορ, χωρίς ποτέ το τελευταίο να είναι επιτηδευμένο. Πολύ ενδιαφέρον έχει επίσης και το σεναριακό ανακάτεμα της τράπουλας στους ρόλους, καθώς άλλοι έρχονται πιο μπροστά ενώ κάποιοι άλλοι μένουν λίγο πιο πίσω, ανεξαρτήτως της πρωταγωνιστικής τους θέσης.
• Όπως ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον δημιουργό της, η σειρά θα έχει ακόμα έναν κύκλο το 2021, με τίτλο “Νέμεσις”, ο οποίος θα είναι και ο τελευταίος.
