Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το ναυάγιο του πλοίου Εξπρές Σάμινα έξω από την Πάρο που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 81 άνθρωποι.
Ηταν 26 Σεπτεμβρίου το 2000 όταν το επιβατηγό – οχηματαγωγό (Ε/Γ-Ο/Γ) ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ της εταιρείας Minoan Flying Dolphins προσέκρουσε στις νησίδες «Πόρτες», έξω από την Πάρο. Μέσα σε λίγη ώρα το πλοίο είχε βυθιστεί στα νερά του Αιγαίου, παρασύροντας στο θάνατο 81 ανθρώπους. Το ναυάγιο του Σάμινα ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία μετά τη βύθιση του οχηματαγωγού «Ηράκλειον» στη Φαλκονέρα το Δεκέμβριο του 1966 με 247 νεκρούς.
Είχε ναυπηγηθεί στο Σεντ Ναζέρ της Γαλλίας το 1966. Το αρχικό του όνομα ήταν Κορς, ενώ στη συνέχεια μετονομάσθηκε σε Golden Vergina. Τον τελευταίο χρόνο της ακτοπλοϊκής του ζωής είχε αποσυρθεί για να γίνουν μετατροπές και επανήλθε με το όνομα Εξπρές Σαμίνα, έναν όροφο επιπλέον και διαφορετικό ξενοδοχειακό εξοπλισμό. Στις 31 Δεκεμβρίου 2001 και έχοντας συμπληρώσει 35 χρόνια στις θάλασσες, το Σαμίνα θα έβγαινε στη σύνταξη.
Το βράδυ του Ναυαγίου.
Το Εξπρές Σάμινα αναχωρεί από τον Πειραιά με 533 άτομα, από τα οποία τα 472 ήταν επιβάτες και τα υπόλοιπα 61 πλήρωμα. Περίπου στις 22:12 το πλοίο προσεγγίζει τον λιμένα της Παροικιάς, με ανέμους 8 μποφόρ. Δύο μίλια ανοικτά της Πάρου προσκρούει με ταχύτητα 18 κόμβων στις νησίδες Πόρτες, με συνέπεια το πλοίο να υποστεί ρήγμα στα δεξιά ύφαλά του, μήκους περίπου τριών μέτρων, στη βάση του δεξιού πτερυγίου ευσταθείας. Το νερό κατέκλυσε το μηχανοστάσιο του πλοίου το οποίο πήρε γρήγορα κλίση προς τα δεξιά και μετά από 25 λεπτά βυθίστηκε.
Πανικός κυρίεψε τους επιβαίνοντες λόγω της συσκότισης που προκλήθηκε στο πλοίο από ηλεκτρική βλάβη, καθώς δεν λειτούργησε ούτε η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια, ούτε η σειρήνα έκτακτης ανάγκης, ενώ δεν υπήρξε καμία ενημέρωση από τα φορητά μεγάφωνα του πλοίου με αποτέλεσμα πολλοί να πηδήξουν στα τυφλά στη θάλασσα. Αρχικά το περιστατικό στο θάλαμο επιχειρήσεων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας δεν εμπνέει κάποια ανησυχία παρά τη διαφορετική εικόνα που έδιναν οι επιβαίνοντες, που επικοινωνούσαν μέσω κινητών τηλεφώνων με τηλεοπτικούς σταθμούς. Μετά από αρκετή ώρα το Λιμεναρχείο Πάρου διατάσσει όλα τα παραπλέοντα σκάφη να σπεύσουν στον τόπο του ναυαγίου.
Πρώτοι φτάνουν στο σημείο του ναυαγίου οι ψαράδες, ενώ στη συνέχεια έσπευσαν σκάφη του Λιμενικού και βρετανικά πολεμικά που συμμετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ. Οι περισσότεροι διασωθέντες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας της Πάρου. Ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, έχασε τη ζωή του το ίδιο βράδυ από το άγχος και την πίεση κατά τη διάρκεια της επιχείρησης.
Έπειτα από 12μηνη έρευνα, οι διορισμένοι πραγματογνώμονες (Απ. Παπανικολάου, καθηγητής ΕΜΠ, Ι. Βεντούρας, πλοίαρχος Α’ τάξεως, Γ. Δημητριάδης, αντιπλοίαρχος Π.Ν., Θ. Λουκάκης, καθηγητής ΕΜΠ και Εμ. Μανιός, ναυπηγός) παρέδωσαν στις 25 Σεπτεμβρίου του 2001 στον ειδικό εφέτη ανακριτή την έκθεσή τους.
•Οι χειρισμοί του πληρώματος φυλακής γέφυρας ακόμα λίγα λεπτά πριν τη πρόσκρουση ήταν ανεπαρκείς, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση. Περίπου 15 λεπτά πριν την πρόσκρουση, το πλοίο κατά παράβασιν τών κανόνων ασφαλούς πλοήγησης σε συνδυασμό με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν και εκτός ελέγχου της πραγματικής του θέσης, έπλεε με χρήση αυτόματου πιλότου (autopilot) με ευθύνη του πληρώματος φυλακής γέφυρας και το ακριβές στίγμα του πλοίου δεν ήταν γνωστά στον υποπλοίαρχο.
• Κατά παράβαση του πιστοποιητικού ασφαλείας, οι υδατοστεγείς πόρτες ήταν όλες ανοιχτές ενώ θα έπρεπε να ήταν ερμητικά κλειστές, με ευθύνη του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου.
•Οι αξιωματικοί του μηχανοστασίου μετά την πρόσκρουση δεν ειδοποίησαν έγκαιρα τον πλοίαρχο και τον υποπλοίαρχο για την ύπαρξη ρήγματος, παραλείποντας να κλείσουν τις υδατοστεγείς πόρτες (ηλεκτρικό πίνακα ή το χειροκίνητο σύστημα) τις 3 από τις 11 με αποτέλεσμα την ταχεία κατάκλυση υδάτων στο εσωτερικό του σκάφους. Η καθυστέρηση ειδοποίησης του πλοιάρχου ήταν 8-10 λεπτά.
• Δεν τέθηκε σε λειτουργία η σειρήνα έκτακτης ανάγκης για εγκατάλειψη του πλοίου και της σχετικής ενημέρωσης από τα μεγάφωνα του πλοίου, με ευθύνη του πλοιάρχου καθώς επίσης δεν υπήρξε καθοδήγηση από το ανωτέρω πλήρωμα, για οργανωμένη εκκένωση του πλοίου.
• Πολλά σωσίβια δεν ήταν εφοδιασμένα με λαμπτήρες σήμανσης και δεν διέθεταν σφυρίχτρες.
• Το πλοίο λίγο μετά την πρόσκρουση βυθίστηκε στο σκοτάδι, η ηλεκτρογεννήτρια έκτακτης ανάγκης (emergency generator) εντός ολίγων λεπτών μετά την σύγκρουση λόγω βλάβης έπαψε να λειτουργεί.
• Η παράλειψη διαβίβασης στίγματος του ναυαγίου, με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των ενεργειών έρευνας και διάσωσης με ευθύνη του πλοιάρχου και του ασυρματιστή του πλοίου. O ασυρματιστής ισχυρίστηκε πως από την πρώτη στιγμή έδωσε το στίγμα μέσω του «Ολύμπια Ράδιο» και του «Καναλιού 4».
