Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών είναι ερευνητικό κέντρο στην Αθήνα και αστεροσκοπείο, αποτελεί Ν.Π.Δ.Δ. και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών θεμελιώθηκε στις 28 Ιουνίου του 1842. Εμπνευστής του ήταν ο Μακεδόνας αστρονόμος και καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεώργιος Βούρης. Ο Γεώργιος Βούρης έπεισε τον Γεώργιο Σίνα να χρηματοδοτήσει την ανέγερση του αστεροσκοπείου Αθηνών.
Η δημιουργία ενός Αστροφυσικού Περιπάτου στο Λόφο των Νυμφών του Θησείου, ο οποίος εγκαινιάστηκε το 2008, στοχεύει στη διατήρηση και ανάδειξη του ιστορικού χώρου του Εθνικού Αστεροσκοπείου.
→ Την ημέρα μάλιστα, των εγκαινίων συνέπεσε και έκλειψη ηλίου που περιέγραψε ο Δανός ιστορικός και γεωγράφος A. L. Koppen.
→ Το αρχικό κτίριο του πρώτου αυτού ελληνικού ερευνητικού ιδρύματος ήταν προσανατολισμένο στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα και χτίστηκε με βάση τα σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν στο Λόφο των Νυμφών, έναν από τους επτά λόφους που δεσπόζουν στην πόλη των Αθηνών. Ήταν δωρεά του Βορειοηπειρώτη τραπεζίτη βαρόνου Γεωργίου Σίνα και η κατασκευή του περατώθηκε το 1846 με συνολικό κόστος 500.000 δραχμών.
→ Το 1890 το Αστεροσκοπείο έγινε κρατικό Ερευνητικό Κέντρο, μετονομάστηκε σε Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το υπάρχον Αστρονομικό Τμήμα συμπληρώθηκε με δύο άλλα, το Μετεωρολογικό και το Σεισμολογικό.
→ Το 1946 ο Πλακίδης ίδρυσε την «Ελληνική Αστρονομική Ένωση» για την εκλαΐκευση της Αστρονομίας στην Ελλάδα, ενώ το σημαντικότερο μέλημά του ήταν η μεταφορά των αστρονομικών παρατηρήσεων από το κέντρο της Αθήνας στην Πεντέλη.
Κέντρο επισκεπτών Θησείου
Το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου βρίσκεται στον ιστορικό χώρο του στο Θησείο στην κορυφή του λόφου Νυμφών, απέναντι από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης και στεγάζεται στο κτίριο Σίνα. Σκοπός του Κέντρου είναι η καθημερινή ενημέρωση του κοινού σε θέματα Αστρονομίας καθώς και της σχεδόν δύο αιώνων επιστημονικής και πολιτιστικής ιστορίας του ΕΑΑ, η οποία είναι συνυφασμένη με καθοριστικές στιγμές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας.
Οι επισκέπτες του Κέντρου έχουν τη δυνατότητα να ξεναγηθούν στο Μουσείο Γεωαστροφυσικής, στη βιβλιοθήκη του ΕΑΑ η οποία περιλαμβάνει πλήθος από ιστορικά συγγράμματα και να δουν από κοντά ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών οργάνων του περασμένου αιώνα.
Παράλληλα μπορούν να θαυμάσουν τα πρώτα τηλεσκόπια της Ελλάδας, όπως το μεσημβρινό τηλεσκόπιο Γ. Βούρη (1846) και το τηλεσκόπιο 16εκ. το οποίο βρίσκεται εδώ και 150 έτη κάτω από το θόλο-σύμβολο του κτηρίου Σίνα. Με το τηλεσκόπιο αυτό ο Julius Schmidt, αστρονόμος και τρίτος Διευθυντής του ΕΑΑ (1858-1884), σχεδίασε τον πλέον ακριβή χάρτη της Σελήνης του 19ου αιώνα.
Δίπλα στο κτίριο Σίνα βρίσκεται ένα μικρό κτίριο, το οποίο κατασκευάστηκε από το γνωστό αρχιτέκτονα Ernst Ziller – υπεύθυνο για το σχεδιασμό μεγάλου αριθμού δημοσίων κτηρίων το 19ο αιώνα στην Αθήνα και στεγάζει το μεσημβρινό τηλεσκόπιο 16εκ.
Το τηλεσκόπιο χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για την υπηρεσία χρόνου του ΕΑΑ και από την εγκατάστασή του έως το 1964 καθόριζε την επίσημη ώρα Ελλάδος. Σχεδόν 120μ νότια από το κτίριο Σίνα βρίσκεται ένα κτίριο, κατασκευασμένο από μάρμαρο Αίγινας με θόλο διαμέτρου 8μ, που φιλοξενεί το τηλεσκόπιο Δωρίδη.
Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Δημήτριο Αιγινήτη, πέμπτο Διευθυντή του Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατά την έκλειψη Ηλίου στις 30 Αυγούστου 1905.Είναι ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο μήκους 5μ, με διάμετρο κατόπτρου 40εκ. και η πρόσφατη ανακαίνισή του το 2014 το καθιστά πλήρως λειτουργικό για παρατηρήσεις του Αττικού ουρανού από το κοινό.
Κέντρο Επισκεπτών Πεντέλης
Το Κέντρο Επισκεπτών Πεντέλης στεγάζεται στο εντυπωσιακό κτίριο του τηλεσκοπίου Newall στο λόφο “Κουφός” στη Πεντέλη, περίπου 18 χλμ από το κέντρο της Αθήνας, σε υψόμετρο 500μ. Το κτίριο κατασκευάστηκε το 1958 εξ’ ολοκλήρου από πεντελικό μάρμαρο.
Με σκοπό να έρθει λίγο πιο κοντά σε όλους εμάς που δεν είμαστε επιστήμονες η μαγεία του ουρανού των αστεριών του γαλαξία και γενικά τα θέματα αστρονομίας, στα πλαίσια του Προγράμματος “Ανοιχτές Θύρες” της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, δημιουργήθηκε στο Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής το Κέντρο Επισκεπτών. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την οργάνωση σεμιναρίων, διαλέξεων και με νυχτερινές παρατηρήσεις στο εντυπωσιακό κτίριο του τηλεσκοπίου Newall στη Πεντέλη, περίπου 15 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας.
→ Επιπλέον, το Κέντρο παράγει ταινίες με αστρονομικό περιεχόμενο, οι οποίες και παρουσιάζονται στους επισκέπτες κατά τη διάρκεια των ξεναγήσεων. Οι πληροφορίες αμέτρητες όπως και το σύμπαν άλλωστε και ουρανός αλλά ένα πολύ καλά ενημερωμένο site με όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται κανείς.
http://www.noa.gr