Ο σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάρλι Τσάπλιν, γνωστός στην Ελλάδα και με το προσωνύμιο Σαρλό, ήταν Άγγλος ηθοποιός, σκηνοθέτης και συνθέτης, του οποίου η φήμη ανήλθε κατά τη διάρκεια της εποχής του βουβού κινηματογράφου. Μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλυγουντ.
Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως μέσω του χαρακτήρα «Σαρλό» που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του.
Από πολύ μικρή ηλικία, ο Τσάρλι Τσάπλιν μοιραζόταν, μαζί με τον αδερφό του Σίντνεϊ, την περιπλανώμενη ζωή των καλλιτεχνών γονιών του στην Αγγλία. Είχε μάθει να χορεύει, να τραγουδά και να κάνει μιμήσεις από τη μητέρα του, την οποία λάτρευε. Δεν είχε συναισθηματικούς δεσμούς με τον πατέρα του, ο οποίος ήταν αλκοολικός και ένα χρόνο μετά τη γέννηση του, εγκατέλειψε την οικογένεια….
Η μητέρα του προσπαθούσε να μεγαλώσει μόνη τα παιδιά της, αλλά σύντομα παρουσίασε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ένα βράδυ του 1894, όταν ο Τσάπλιν ήταν μόλις 5 ετών, έκανε την παρθενική του εμφάνιση στη σκηνή, για να την αντικαταστήσει. Ερμήνευσε άθελά του ένα τραγούδι με κωμικό τρόπο και καταχειροκροτήθηκε. «Εκείνο το βράδυ σημάδεψε την πρώτη μου εμφάνιση στη σκηνή και την τελευταία της μητέρας μου», έγραφε αργότερα στην αυτοβιογραφία του..
Τα αδέρφια Τσάρλι και Σίντνεϊ μεταφέρθηκαν στο σχολείο του Χάνγουελ, το οποίο ήταν ειδικό για «ορφανά και εγκαταλελειμμένα παιδιά». Εκεί ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες. Στη συνέχεια, φιλοξενήθηκαν σε εκπαιδευτικό ίδρυμα στο Νόρτγουντ. Το 1898, η μάνα τους βρέθηκε στο φρενοκομείο και την επιμέλεια των παιδιών ανέλαβε υποχρεωτικά ο πατέρας….
Όταν η μητέρα τους βγήκε προσωρινά από το άσυλο, τα πήρε ξανά κοντά της. Τότε ήταν που παρότρυνε τον μικρό Τσάρλι να αναπτύξει την κλίση του στον χορό, το τραγούδι και την παντομίμα..
→ Τον Ιούλιο του 1903 ο Τσάρλι έγινε μέλος ενός θιάσου και έπαιξε στην παράσταση Τζιμ, το μυθιστόρημα ενός Λονδρέζου, στην οποία υποδυόταν ένα χαμίνι στους δρόμους του Λονδίνου. Στη συνέχεια έπαιξε στην αστυνομική κωμωδία Σέρλοκ Χολμς που γνώρισε μεγάλη επιτυχία.
→ Το Σεπτέμβριο του 1905 ο θίασος έφυγε για τουρνέ στις Η.Π.Α. χωρίς όμως τον Τσάρλι.
→ Τον Ιούλιο του 1906 ο Σίντνεϊ προσλήφθηκε από τον διάσημο θιασάρχη του μιούζικ χολ Φρεντ Κάρνο και ο Τσάρλι στο θίασο Casey’s Court Circus. Δύο χρόνια αργότερα ο Τσάρλι προσλήφθηκε και αυτός στο θίασο του Κάρνο και έκανε τον μεθύστακα σε μια παράσταση παντομίμας, στο Mumming Birds.
→ To φθινόπωρο του 1910 ο Τσάρλι ταξίδεψε με τον θίασο στην Αμερική, στα τέλη της επόμενης χρονιάς επέστρεψε στην Αγγλία και αφού μετέφερε την μητέρα του σε καλύτερο ίδρυμα, ξαναέφυγε με τον ίδιο θίασο για την Αμερική, όπου παρέμεινε πολλά χρόνια.
Φθάνοντας στο Λος Άντζελες, τον Δεκέμβριο του 1913, ήταν ήδη αποφασισμένος να μη γυρίσει πίσω στην Αγγλία. Η πρώτη ταινία του «Making a living» (1914) δεν ενθουσίασε τους παραγωγούς του εκκολαπτόμενου τότε Χόλιγουντ, οι οποίοι όμως διέκριναν στον άγγλο κωμικό με το αστείο περπάτημα ένα ξεχωριστό ταλέντο. Ο Τσάπλιν ήθελε να κατακτήσει το καινούργιο μαζικό είδος διασκέδασης, μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη όλη την εμπειρία του πλανόδιου θεατρίνου.
Λίγους μήνες αργότερα και με 11 ταινίες στο ενεργητικό του νιώθει ήδη «βετεράνος» ηθοποιός, έτοιμος να πάρει ο ίδιος την κάμερα στα χέρια του. Είναι η εποχή του πειραματισμού, μέσα από τον οποίο θα γεννηθεί η τόσο οικεία και παγκοσμίως αναγνωρίσιμη εικόνα του Σαρλό: του καλοκάγαθου αλητάκου με το κοντό μαύρο μουστάκι, τα υπερμεγέθη παπούτσια, το ημίψηλο καπέλο σε μικρότερο από το κανονικό νούμερο και το μπαστούνι από μπαμπού, που προσπαθεί να επιβιώσει, διατηρώντας την αξιοπρέπειά του μέσα σ’ ένα κόσμο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας.
→ Το 1915, ο Τσάρλι Τσάπλιν συμμετείχε σε διαγωνισμό με σωσίες του στο Σαν Φρανσίσκο και έχασε. Ούτε καν στους φιναλίστ δεν βγήκε. Δυσαρεστημένος, ο Τσάπλιν δήλωσε στους δημοσιογράφους, “Μπήκα στον πειρασμό να δώσω μαθήματα στο «βάδισμα αλά Τσάπλιν» από επιθυμία να το δω να γίνεται σωστά”….
→ Το 1921 βγαίνει στις αίθουσες το «Χαμίνι» («The Kid»), το οποίο μένει στην ιστορία ως το πρώτο αριστούργημά του.
Εν τω μεταξύ, τα φτωχικά νιάτα του είναι μια μακρινή ανάμνηση. Με το νέο συμβόλαιο που υπογράφει στην εταιρεία Mutual, ο Τσάπλιν γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος άνθρωπος στο Χόλιγουντ, με μισθό που δεν πέφτει κάτω από τις 10.000 δολάρια την εβδομάδα και με ένα επιπλέον μπόνους 150.000 δολαρίων. Διανύει την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του, καθώς αναδεικνύεται σε ανυπέρβλητο μάστορα της παντομίμας, ικανό να οδηγεί τους θεατές του από το γέλιο στο δάκρυ με μία απλή έκφραση ή χειρονομία και με χάρη που συχνά παρομοιάζεται με εκείνη ενός χορευτή μπαλέτου.
→ Το 1947, μέσα σε ένα έντονα αρνητικό κλίμα για τον ίδιο, και ενώ διάφοροι συντηρητικοί πολιτικοί ζητούσαν την απέλασή του, γύρισε την ταινία Ο Κύριος Βερντού.
Αν και την υπόθεση της ταινίας ο Τσάπλιν την εμπνεύστηκε από τον Λαντρί, έναν Γάλλο δολοφόνο πλούσιων κυριών, ήταν φανερό ότι η ταινία στόχευε σε αρνητικές πλευρές της αμερικανικής κοινωνίας. Ιδιοκτήτες κινηματογραφικών αιθουσών δέχτηκαν πιέσεις για να μην προβάλλουν την ταινία η οποία τελικά είχε παταγώδη εμπορική αποτυχία.
Οι θεατές όλου του κόσμου μπορεί να λάτρεψαν τον Τσάπλιν, οι επικριτές του όμως στην Αμερική δεν ήταν λίγοι. Αιτίες ήταν άλλοτε τα πολιτικά του φρονήματα και άλλοτε η προσωπική ζωή του.
Ο Τσάρλι Τσάπλιν δεν έλαβε ποτέ ένα κανονικό βραβείο Όσκαρ.
→ Τιμήθηκε το 1927 από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, που απονέμει τα Όσκαρ, για την «ιδιοφυή, συγγραφή, σκηνοθεσία και παραγωγή» της ταινίας «Το τσίρκο» και το 1972 για την «ανυπολόγιστη συμβολή του στην εξέλιξη του κινηματογράφου ως της μεγαλύτερης μορφής τέχνης του 20ου αιώνα».
Όταν ο Τσάρλι Τσάπλιν πήρε τιμητικό Όσκαρ, το κοινό χειροκροτούσε για 12 λεπτά.
→ Το 1975 χρίστηκε ιππότης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ κι έγινε «σερ».
→ Ο Τσάρλι Τσάπλιν πέθανε τα Χριστούγεννα του 1977 στο Βεβέ της Ελβετίας, σε ηλικία 88 ετών.