Προσοχή στο κενό μεταξύ ρεαλισμού και έξαρσης. Έγινε το δημοψήφισμα στην Καταλονία με ένα αποτέλεσμα, ποσοτικά, σαφέστατο. Ποιοτικά όμως;
Οι Καταλανοί είπαν το «ΝΑΙ» στην προοπτική δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους στα βορειοανατολικά της Ισπανίας, κάνοντας έξαλλη τη Μαδρίτη η οποία μιλάει για ένα παράνομο συμβάν εκτός συνταγματικής τάξης. Πάλι θα χαθούμε στη μετάφραση και κυρίως για το αν θα πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα πολιτικά, κοινωνικά ή κυρίως οικονομικά.
Η Καταλονία είναι σίγουρα μια γεωγραφική περιφέρεια με στοιχεία που θα μπορούσαν δυνάμει να την κάνουν εθνικά διαφοροποιημένη. Μια περιφέρεια με δικιά της γλώσσα, με ιστορία άνω των 1.000 ετών ως ανεξάρτητη κρατική οντότητα και με πληθυσμό σχεδόν όσο εκείνος της Ελβετίας. Μια περιφέρεια με εύρωστη οικονομία, με μεγάλη εξωστρέφεια, ένας επενδυτικός πόλος έλξης και ένας θελκτικός τουριστικός προορισμός. Με μια πρώτη ματιά, η Καταλονία δεν υπολείπεται εκείνων των χαρακτηριστικών που υπάρχουν σε ένα ανεξάρτητο και οικονομικά ανεπτυγμένο κράτος. Φτάνουν αυτά;
Η ιστορία και οι μνήμες σίγουρα αφήνουν μεγάλα περιθώρια εθνικής διαφοροποίησης από την ισπανική εθνική υπόσταση. Είμαστε σίγουροι πως η οικονομία όμως θα μπορούσε να «επιτρέψει» μια απόσχιση; Είμαστε σίγουροι πως υπάρχουν εκείνες οι συνθήκες που θα έκαναν την Καταλονία ένα βιώσιμο Κράτος με προοπτικές; Η περιφέρεια έχει δεχτεί διαχρονικά μεγάλες κρατικές ενισχύσεις και εγγυήσεις από προγράμματα επιχειρηματικής ανάπτυξης που η Μαδρίτη είχε εφαρμόσει.
Στη πιθανότητα ενός CatalExit μπορούμε να γνωρίζουμε το τι θα απαιτήσει η Μαδρίτη πίσω ή το τι θα προσδιοριστεί ως συμμετοχή της Καταλονίας στο ισπανικό, δημόσιο χρέος του οποίου μέρος θα πρέπει και να επωμιστεί; Έχουμε σκεφτεί πως μπορεί να γίνει τεχνικά η έξοδος μιας περιφέρειας από ένα κράτος – μέλος της Ευρωζώνης και μετά μια ταυτόχρονη υποβολή αιτήματος για να εισαχθεί και πάλι στο ευρώ; Σε αυτό το πλαίσιο και στην παρούσα φάση ούτε η ίδια η Ε.Ε. φαίνεται θετική απέναντι σε μια πιθανή ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας.
• Είναι γνωστό το καταλονικό δόγμα «Madrid nos roba» περί εμπαιγμού της κεντρικής κυβέρνησης απέναντι σε μια περιφέρεια που συνεισφέρει πολύ περισσότερο σε φόρους από αυτά που παίρνει ανταποδοτικά. Είναι πολύ πιθανόν αυτό να ισχύει και αυτό ακριβώς θα πρέπει να είναι και η τεκμηρίωση μιας νέας επαναδιαπραγμάτευσης της Καταλονίας με την κεντρική εξουσία στην Ισπανία. Ένα τελεσίγραφο, όπως αυτό που συνέβη με το δημοψήφισμα, δεν αφήνει περιθώρια για συνεννόηση και δημιουργεί μόνο οχλήσεις και δυσαρέσκεια.
• Ο τραυματισμός των 800 ατόμων από την αστυνομία ήταν μια πράξη άστοχης και άγριας αντίδρασης απέναντι σε ένα τετελεσμένο γεγονός που πήγε να επιβάλει η τοπική κυβέρνηση. Μέχρι και ο Κάρλες Πουτζδεμόν δείχνει να μην γνωρίζει τις επόμενες κινήσεις του μετά και τα τελεσίγραφα της Μαδρίτης. Η απόφαση του δημοψηφίσματος άγγιξε τις ευαισθησίες των Καταλονών, αλλά σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία αυτές, ενίοτε, είναι καταστροφικές. Η βιωσιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος θα πρέπει να φιλτραριστεί και να γίνει σε ρεαλιστική και μόνο βάση.
Αλήθεια μπορεί όντως η Ευρώπη να σηκώσει το «βάρος» τέτοιων αυτονομήσεων; Μπορεί να είναι προς όφελος όλων μας η απόσχιση τμημάτων κρατών και η επαν-ένταξη τους στην Ένωση;
Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να σκεφτούμε εμείς εδώ ένα ανεξάρτητο κράτος στη Δυτική Θράκη; Όλα υπό συζήτηση, όλα θα τα κρίνει η ιστορία. Το θέμα είναι να τεκμηριώνουμε και να πορευόμαστε πάντα με λογική και λιγότερο συναίσθημα.
